Tuy nhiên, trên thực tế, trong ngày 13.10, chỉ có 8 tuyến xe khách liên tỉnh có thể hoạt động trở lại, theo Tổng Cục Đường bộ Việt Nam. Còn lại, vẫn… chờ. Ở cấp tỉnh thì Sở GTVT chờ ý kiến UBND tỉnh. Cấp liên tỉnh thì Sở đầu này chờ văn bản từ Sở đầu kia.
Cứ ngỡ Bộ đã ban hành quy định cụ thể thì các địa phương cứ thế mà thực hiện. Nhưng hóa ra không phải. Lệnh ông nhưng cồng bà. Phép nước, còn lệ làng. Vẫn cứ phải chờ, phải thêm “giấy phép con”.
Mà thực tế không nhiều lái xe, phụ xe đáp ứng đủ tiêu chuẩn theo yêu cầu của Bộ GTVT: Tiêm đủ liều vaccine hoặc khỏi bệnh COVID-19 trong vòng 6 tháng... Thêm nữa, những chủ doanh nghiệp vận tải hành khách dù “nằm bến” cả mấy tháng trời, mong chờ thời điểm hoạt động trở lại đã lâu, nhưng nhiều người có lý do để dè dặt, bởi kinh nghiệm từ những lần mở rồi đóng, đóng rồi mở trước đây; và e ngại mỗi nơi một luật, mỗi vùng một lệ.
Trừ những đô thị lớn, những vùng dịch “đỏ” như thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương… hoặc trái tim cả nước như Hà Nội người dân được “phủ” vaccine 1 đến 2 mũi, còn ở hầu hết địa phương khác, vaccine còn ít. Số đông chưa được tiếp cận với vaccine lại là tầng lớp lao động, bao gồm có nông dân.
Phương tiện vận tải hành khách đường bộ, và một phần đường sắt bấy lâu mặc định là hình thức vận chuyển dành cho đông đảo người dân lao động, thu nhập thấp. Hơn ai hết, vào thời điểm này, họ khao khát được sử dụng phương tiện vận tải công cộng. Nhu cầu bức thiết và cấp bách: Trở về quê; tìm kiếm cơ hội việc làm; khám chữa bệnh; giải quyết xử lý công việc hậu đại dịch… Một khi không đáp ứng đủ tiêu chuẩn để có “thẻ xanh”, họ không còn lựa chọn nào khác, ngoài chiếc xe máy hoặc đôi chân đi bộ!
Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 128 “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19”, trong đó có việc giao thông vận tải thống nhất trên toàn quốc, không cát cứ không chia cắt. Trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn sống chung với dịch bệnh, vừa khôi phục sản xuất, phát triển kinh tế, vừa tỉnh táo, sáng suốt phòng chống covid-19, Bộ GTVT nên có động thái để các địa phương thấm nhuần nguyên tắc “một nhà nước trung ương”, chấm dứt tình trạng “giấy phép con”gây lo ngại, chậm trễ, ách tắc. Đồng thời, nên chăng xem xét thay đổi tiêu chí để người dân được tham gia giao thông đường bộ, đường sắt ngày một nhiều và thuận lợi hơn. Ví như từ quy định “tiêm đủ liều vaccine”, thành “chỉ cần thực hiện 5K và xét nghiệm âm tính”.
