Nghi Sơn chưa qua, giờ lại đến việc ồ ạt nhập xăng Hàn Quốc với thuế suất chỉ được bằng nửa các thị trường khác khiến ngân sách nhà nước thất thu hàng ngàn tỷ. Nhưng quá đau và vô lý nhất là việc, để bù đắp chênh lệch về thuế nhập khẩu giữa các thị trường, người ta đang kiến nghị... nâng thuế nội địa.
Năm ngoái, nguyên Bộ trưởng Thương mại Trương Đình Tuyển đã thẳng thắn chỉ ra một "lỗi của đàm phán xung quanh “miếng cân kê” Nghi Sơn.
Trong đó, theo Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN, với xăng, từ năm 2023 thuế nhập khẩu đã xuống 5% và từ năm 2024 là 0%. Diesel và mazut là 0% từ năm 2016.
Còn theo Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Hàn Quốc (VKFTA) thuế nhập khẩu diesel từ 2016 là 5% và từ năm 2018 là 0%; riêng mazut, từ năm 2016 thuế nhập khẩu đã là 0% .
Những mâu thuẫn giữa cam kết FTA với cam kết Nghi Sơn đang hiển hiện trong một con số hậu quả cực lớn. Báo cáo từ Vụ Ngân sách Nhà nước (Bộ Tài chính) ước tính trong 10 năm đó, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam có thể phải bỏ ra 1,5 - 2 tỷ USD để bù lỗ cho Nghi Sơn. Trong khi cái khu liên hợp này có vốn đầu tư chỉ 9 tỷ USD.
Giờ đến Hiệp định ASEAN - Hàn Quốc, ngay cả FTA này cũng có một điều khoản hớ. Đó là quy định thuế suất mặt hàng xăng dầu là 10%, thấp hơn cam kết trong các Hiệp định khác (thuế xuất đang là 20%).
Hậu quả đến ngay lập tức. 9 tháng 2017, riêng với mặt hàng xăng, 90% kim ngạch nhập xăng là từ Hàn Quốc với lượng nhập lên tới gần 2,28 triệu tấn. 2,28 triệu tấn x (nhân) 10% thuế suất. Nếu nói “bút sa gà chết” thì đây chính là cái giá rất đắt, rất đau.
Một “lỗi đàm phán” khiến chúng ta phải bù lỗ cho nhà máy lọc dầu Nghi Sơn hàng tỷ USD. Một điều khoản “hớ” khiến ngân sách nhà nước thất thu hàng ngàn tỷ tiền thuế. Nhưng vô lý nhất là người phải chịu trách nhiệm, một cựu bộ trưởng, thì đã hạ cánh an toàn, trong khi đó để sửa lỗi thì đấy - kiến nghị nâng thuế nội địa của Hiệp hội xăng dầu để bù chênh lệch.
