Câu chuyện vừa được Chủ tịch Hiệp hội Dệt May Việt Nam (Vitas) Vũ Đức Giang kể lại trong một hội nghị “kêu cứu” của ngành dệt may.
Rất đau, rất thấm, rằng “Chỉ thị 20 đã có nhưng không thiêng”, rằng trên quyết tâm cải cách, tháo gỡ bao nhiêu, dưới càng lộng hành bấy nhiêu, và rằng “Chính phủ kiến tạo, giảm thủ tục hành chính cho DN nhưng không ai nói đến cải tạo nhận thức của cán bộ công chức”. Trong khi “Chính bộ phận này khiến DN chịu nhiều áp lực”.
Tất cả những đoạn ngoặc kép này đều trích lời các DN kêu cứu.
Cũng chính vì “không ai nói đến cải tạo nhận thức”, chính vì thiếu những biện pháp kiểm tra lực lượng kiểm tra, cho nên thực tế là cứ thích là bất kỳ cơ quan, bất kỳ “lực lượng chức năng” nào cũng có thể xông vào DN.
Một Cty con con, từ tháng 5 tới tháng 10 chịu 4 quyết định kiểm tra. Một DN khác phải tiếp kiểm tra từ sở, phòng, quận, và cả cấp phường. Còn nội dung kiểm tra thì thập cẩm từ môi trường, lao động, phòng cháy chữa cháy, an ninh quốc phòng, chống dịch... và cả cái hố ga có bùn. Kiểm tra đến mức, cứ có cơ quan chức năng là có kiểm tra theo lĩnh vực. Và kiểm tra theo kiểu “đi hết phòng ban này đến phòng ban khác, hỏi toàn những câu không có trong hệ thống văn bản quản lý nào cả”.
Và hạch sách nhũng nhiễu đến mức DN nỗ lực đàm phán để chọn mua được thiết bị tốt giá rẻ cũng bị vặn “tại sao lại mua rẻ hơn người khác”, thậm chí bị quy kết gian dối.
Ông Giang không nói cái đoạn sau khi “ông cán bộ vệ sinh” đòi gặp giám đốc để “lập biên bản hố ga” thì chuyện gì sẽ xảy ra, và cũng không khó để đoán.
Tháng 12 năm ngoái, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc chính thức yêu cầu các Bộ, ngành, cơ quan khi xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra, kiểm toán phải chủ động phối hợp, cùng thống nhất để đảm bảo việc tổ chức thanh tra, kiểm tra, kiểm toán về tài chính, thuế đối với DN 1 năm/1 lần, không trùng lắp, chồng chéo và phải công khai trước cho DN biết.
Quyết tâm của Chỉnh phủ, của Thủ tướng luôn nhất quán kiến tạo, tháo gỡ ngay từ ngày đầu nhậm chức, nhưng có lẽ, Chính phủ cũng như các bộ, ngành, địa phương và cả dư luận nên ủng hộ, hậu thuẫn cho quyền từ chối của DN. Để ít nhất họ có thể giảm chi phí không chính thức, để ít nhất họ còn có thời gian mà làm ăn.
