Rồi cái ngày con virus SARS-CoV-2 tấn công toàn cầu, đẩy cả nước vào cuộc chiến và toàn dân lui về phòng ngự, thì ngành giáo dục cũng không thể khác. Và cũng từ đó, những sáng kiến trong dạy và học mới nảy sinh, đúng là cuộc sống vẫn đi tới, và con người phải thích ứng, phải lao động, phải học tập, sáng tạo.
Nhiều địa phương tổ chức dạy học trên truyền hình, học online, bảng đen phấn trắng được thay bằng không gian ảo. Ban đầu có thể còn lúng túng vì ai cũng cần có thời gian để tiếp cận cái mới, sự thay đổi nào cũng trả giá bằng loại bỏ thói quen cũ.
Không phải chỉ học sinh cần loại bỏ thói quen cũ, mà chính đội ngũ giáo viên thay đổi trước. Nhiều thầy cô phát huy được năng lực, khai thác kiến thức công nghệ thông tin để áp dụng trong dạy học trên không gian mạng. Những sáng kiến này sẽ được bổ sung, hoàn chỉnh, để có những sản phẩm giáo dục online chất lượng cao trong nay mai.
Nhưng chính những người lãnh đạo ngành Giáo dục lại cần loại bỏ tư duy cũ, nhìn thấy điểm sáng từ trong dịch bệnh ở các địa phương, đó là cơ hội để cải cách ngành Giáo dục. Sẽ có nhiều môn học được xây dựng bằng chương trình dạy trực tuyến, sẽ có những sáng tạo để truyền dạy kiến thức trong giáo dục phổ thông quốc gia bằng khai thác các công cụ và chương trình công nghệ. Chính phủ kiến tạo không thể thiếu những lĩnh vực, bộ ngành có tư duy sáng tạo.
Kịch bản giáo dục trong đại dịch COVID-19 trước đó là học sinh nghỉ học không đến trường chờ lịch học mới. Nhưng sau đó là các trường và địa phương chủ động các chương trình dạy và học từ xa qua không gian mạng. Đúng là “biến thách thức thành cơ hội”, kịch bản sau dịch là Việt Nam sẽ cải cách giáo dục, đi đúng hướng với cuộc cách mạng lần thứ 4, công nghệ 4.0.
Cắt giảm môn học, giảm tải chương trình, thiết kế lại môn học và xây dựng cách dạy trực tuyến thì sẽ có những thay đổi tích cực. Chưa thể thay đổi tất cả, nhưng có thể lựa chọn những môn học phù hợp với cách dạy trực tuyến để áp dụng. Học sinh học qua lớp học ảo, cũng điểm danh đầy đủ, học không hiểu thì xem lại clip nhiều lần. Tùy theo môn học, có thể tổ chức thi cử online cho học sinh. Việt Nam xây dựng một thế hệ trẻ được hưởng nền giáo dục tiến bộ, áp dụng thành tựu công nghệ để tiếp thu kiến thức từ khi còn là học sinh phổ thông. Tương lai đất nước chắc chắn sẽ khác.
