Đã có nhiều biện pháp ngăn chặn nạn đốt vàng mã, kể cả cấm cúng đốt vàng mã như Côn Đảo, nhưng phải kiên quyết làm thì mới có hiệu quả.
Nhiều chuyên gia, nhà nghiên cứu Phật giáo đều lên tiếng phê phán nạn đốt vàng mã, nhưng vẫn chưa thay đổi được nhận thức của đa số người dân.
"...tránh tổ chức thu tiền mua lễ mang hình thức dịch vụ tâm linh, thực hiện các nghi lễ không phù hợp với chính pháp và nghi lễ truyền thống, không đốt vàng mã".
Trên đây là một trong những nội dung trong Thông bạch của Giáo hội Phật giáo Việt Nam về việc tổ chức Đại lễ Vu lan báo hiếu năm 2024.
Đại lễ Vu lan - Báo hiếu là nét văn hóa truyền thống hàng ngàn năm của dân tộc Việt Nam, nhưng vẫn còn hiện tượng lợi dụng dịp lễ này để làm dịch vụ "tâm linh" trục lợi. Một nét đẹp truyền thống bị biến tướng thành mê tín dị đoan, lâu dần thành những hủ tục đi ngược lại với văn hóa, văn minh. Cho nên, Giáo hội có Thông bạch ngăn chặn là rất phù hợp.
Thông bạch còn kêu gọi Phật tử tích cực tham gia các hoạt động "Đền ơn đáp nghĩa", thăm và tặng quà người có công với đất nước, bà mẹ Việt Nam anh hùng, các thương bệnh binh, gia đình liệt sĩ trên địa bàn. Tổ chức đại lễ cầu siêu, thắp nến tưởng niệm, tri ân các anh hùng liệt sĩ tại các nghĩa trang.
Thay vì đốt vàng mã, chạy theo những loại dịch vụ mê tín dị đoan, thì sử dụng số tiền đó để thăm hỏi tặng quà người có công, làm việc thiện là thêm ý nghĩa cho dịp Đại lễ.
Khi mà xã hội đang thiếu vắng lòng tin vào tình người, thì hãy dành mọi điều kiện có thể để lấp đầy những khoảng trống đó, đừng tìm kiếm lòng tin vào những thứ xa vời, mê tín, mê muội. Làm một việc thiện lòng sẽ nhẹ nhàng vui tươi hơn là đốt một đống vàng mã, vừa gây ô nhiễm môi trường, vừa thêm nguy cơ hỏa hoạn.
Trở lại Côn Đảo để làm ví dụ về hiệu quả của cấm đốt vàng mã. Trong ngày 6.7 có khoảng 4.026 lượt người vào viếng tại nghĩa trang Hàng Dương, qua đó có 1.179 mâm lễ, giỏ hoa dâng cúng. Trong đó có đến 1.007 giỏ lễ đạt tiêu chí "Giỏ lễ xanh" không có nilon, hàng mã, mút xốp. Đây cũng là ngày đầu tiên không có hóa vàng tại nghĩa trang Hàng Dương.
Huyện Côn Đảo tiến hành quan trắc chất lượng không khí tại Nghĩa trang Hàng Dương ngày 6.7, kết quả chỉ số từ màu cam trong ngày 5.7 sang chỉ số màu xanh. Nếu các địa phương đều làm quyết liệt như vậy thì môi trường không khí của Việt Nam sẽ được cải thiện đáng kể.
Hãy thực hiện theo Thông bạch của Giáo hội Phật giáo Việt Nam, từ dịp lễ Vu lan năm nay trở đi, sẽ thêm nhiều địa phương triển khai các chương trình không đốt vàng mã.
