Theo Trưởng ban Tổ chức Trung ương, với bộ máy cồng kềnh như hiện nay, năm 2017 chẳng hạn, chi thường xuyên chiếm 64% tổng chi ngân sách (tức là hơn 1 triệu tỉ đồng). Theo ông Chính, nếu năm nay giảm xuống trên 60% một chút thì giảm được chi tiêu thường xuyên, qua đó sẽ tăng chi tiêu cho đầu tư phát triển. Bởi “chỉ cần giảm 1% thôi chúng ta có hơn 10.000 tỉ đồng”.
Với ngót 11 triệu người hưởng lương từ NSNN, theo tính toán của Ủy ban Kinh tế, riêng với đề xuất tăng lương vào năm sau, sẽ phải dùng đến 40% khoản tăng thu của ngân sách địa phương, 50% khoản tăng thu của ngân sách Trung ương. Một khoản chi lớn mà dù khẳng định “vẫn là khoản đầu tư cho phát triển”, nhưng ĐBQH Bùi Sỹ Lợi cũng nhấn mạnh: “Chắc chắn sẽ đe dọa đến vấn đề đầu tư cho xây dựng cơ bản và hạ tầng cơ sở”. Logic rất đơn giản: Bộ máy quá cồng kềnh thì ngân sách không chịu nổi. Bởi chi thường xuyên nhiều có nghĩa phải giảm chi đầu tư phát triển.
Nhiệm vụ cắt giảm bộ máy, tinh giản biên chế, thật ra đã có Nghị quyết 39 của Bộ Chính trị, đã có chủ trương sáp nhập các khối cơ quan giữa Đảng, Hội đồng nhân dân và chính quyền và đã có các chỉ tiêu tinh giản cụ thể.
Nền tảng pháp lý và cả chủ trương không thiếu, cái thiếu, chỉ là sự quyết liệt, là tư tưởng giữ ghế. Chẳng phải ngay tại Quốc hội, trước câu chuyện giảm số cấp phó HĐND đã có đại biểu lo cả đến chuyện “không đủ người đi họp”.
Trong báo cáo tình hình nợ công gửi Quốc hội năm 2020, Chính phủ cho biết sẽ cần huy động khoảng 459.400 tỉ đồng, tức là gần nửa triệu tỉ đồng để cân đối ngân sách, trong đó, tới 217.000 tỉ đồng vay bù đắp bội chi ngân sách Trung ương.
Nói như ĐBQH ông Trần Hoàng Ngân: Vay nợ là chuyện bình thường. Bởi khi “Cơ thể mình lớn lên thì mình phải chi nhiều hơn”. Nhưng không ngẫu nhiên, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM cũng nói: “Vấn đề là vay để làm gì!”.
Vay là bình thường nếu đó là vay để phát triển, là vay “đồng tiền cái”, để tiền đẻ ra tiền, nhưng sẽ rất thiếu hiệu quả nếu vay cho chi tiêu, với một trong những nguyên do là vì bộ máy quá cồng kềnh, thiếu hiệu quả. Bởi dù “bình thường”, nhưng vay vẫn là vay, nợ vẫn là nợ mà con cháu chúng ta sẽ phải trả.
Chính vì thế, việc cắt giảm chi thường xuyên, bằng cách tinh giản bộ máy cồng kềnh, thật ra mới là cách “để lại” hiệu quả và bền vững nhất cho con cháu.
