Bộ trưởng Bộ GTVT vừa ký báo cáo gửi Quốc hội về chủ đề phát triển giao thông đường sắt với một chi tiết đáng chú ý liên quan đến cái tên Cát Linh - Hà Đông. Theo đó, Hà Nội dự kiến sẽ xây dựng 8 tuyến đường sắt đô thị khu vực trung tâm với chiều dài 305 km. Riêng tuyến Cát Linh - Hà Đông được kéo dài thêm 20km nối Hà Đông đến Xuân Mai.
Chưa có một con số cụ thể về mức đầu tư được đưa ra.
Đối với tuyến Cát Linh - Hà Đông hiện hữu, Bộ GTVT vắn tắt, là “đã cơ bản hoàn thành, tuy nhiên, do một số nguyên nhân khách quan và chủ quan, đến nay dự án chưa được đưa vào khai thác”.
Có lẽ phải mở ngoặc thêm về sự vắn tắt này, rằng chính tư vấn Pháp do Bộ GTVT mời cho rằng Cát Linh- Hà Đông là dự án “ba không”: Không bổ sung đủ hồ sơ quản lý chất lượng, không đủ cơ sở xác định mức độ an toàn của toàn hệ thống và không đủ điều kiện để cấp chứng nhận an toàn hệ thống theo quy định.
Thời sự nhất, chỉ 5 ngày trước, tư vấn Pháp tiếp tục cho rằng hồ sơ thi công chưa đầy đủ, hồ sơ về hệ thống an toàn dự án cũng vậy. Và, thật ảm đạm: Phải mất nửa năm hoặc... lâu hơn nữa tùy vào thái độ và trách nhiệm của chủ đầu tư và tổng thầu thì tuyến đường mới vận hành thương mại được.
Đến đây, phải mở ngoặc thêm, chính Hội đồng nghiệm thu Nhà nước từ năm 2013 đã phát hiện việc các gói thầu thiếu hồ sơ hoàn công, hồ sơ an toàn kỹ thuật “dẫn đến không có đủ cơ sở để nghiệm thu, đưa dự án đi vào hoạt động”, và đã đề nghị bổ sung từ đó. Nhưng đến giờ, nguy cơ rất cao là không có để bổ sung.
Bao giờ đường sắt Cát Linh - Hà Đông mới được chứng nhận an toàn hệ thống? Không ai có thể trả lời. Và vì thế, việc bao giờ nó có thể vận hành cũng không ai có thể đưa ra một mốc thời gian cụ thể.
Hà Nội đã quá ùn tắc và giao thông công cộng nói chung, đường sắt đô thị nói riêng, chính là chìa khóa.
Nhưng làm thế nào để các dự án không đội vốn, không chậm tiến độ, không tạo ra sự bức xúc phẫn nộ của người dân và sự bất lực từ cơ quan quản lý. Điều đó còn chưa thấy có trong báo cáo. Một hứa hẹn, cam kết thậm chí cũng không.
Người dân đang hàng ngày phải trả lãi 1,8 tỉ cho dự án Cát Linh- Hà Đông, một dự án đội vốn 300-400%, kéo dài suốt 16 năm; đang phải chứng kiến những tuyến - đường sắt đô thị số 1 chẳng hạn, từ 9.197 tỉ đã đội lên 81.537 tỉ, tăng gấp 9 lần trong khi thậm chí chưa khởi công. Mà ngưỡng, mà giới hạn chịu đựng cũng chỉ có hạn thôi.
