Trước hết, phải xác định, việc có nhiều bộ sách giáo khoa là rất tốt, phù hợp với yêu cầu của một nền giáo dục tiến bộ. Đã từ lâu, nhiều trí thức lên tiếng, nhiều ý kiến đề xuất tích cực và tâm huyết từ cộng đồng, đến nay, việc cho phép xuất bản nhiều bộ sách giáo khoa mới được thực hiện.
Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, vẫn còn những điều phụ huynh chưa hài lòng, học sinh chưa thỏa mãn. Điển hình nhất là có hiện tượng nhà trường bị “ép” phải mua bộ sách do lãnh đạo địa phương giới thiệu.
Môi trường giáo dục không phải là cái “chợ” để mua bán, từ mua bán điểm đến mua bán chỗ ngồi trong trường chuyên lớp chọn, trường điểm.
Tình trạng nêu trên đã xảy ra, ngành giáo dục đã điều chỉnh và loại bỏ dần, đến nay lại nảy sinh thêm hiện tượng kinh doanh sách giáo khoa. Phải ngăn chặn ngay từ đầu, để trả lại sự trong sáng, minh bạch trong ngành giáo dục, đừng để cho lợi ích vật chất phá hỏng.
Về mua sách giáo khoa, hãy để cho các trường tự chọn, đừng ai can thiệp, đừng chỉ đạo, gợi ý hay bắt buộc. Ngành giáo dục các địa phương không nên làm cái việc môi giới bán sách giáo khoa. Thị trường sẽ làm công việc của nó và sách giáo khoa sẽ được sàng lọc theo quy luật của thị trường. Chỉ cần qua một niên học, giáo viên, phụ huynh, học sinh sẽ thẩm định được chất lượng của các bộ sách, câu trả lời đến từ thực tiễn.
Để môi trường giáo dục không phải là cái chợ sách, ngoài sách giáo khoa, phải ngăn chặn các hình thức ép học sinh mua sách tham khảo. Thông tư số 21/2014/BGDĐT ngày 07/7/2014 Quy định về việc quản lý và sử dụng xuất bản phẩm tham khảo trong các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên và Điều lệ trường học, trong đó, yêu cầu: Tuyệt đối không được ép buộc học sinh phải mua tài liệu tham khảo. Quy định rõ như vậy, nhưng có nhiều trường vẫn ép học sinh mua bằng cách giới thiệu sách, bán kèm sách tham khảo với sách giáo khoa. Các trường học nên xem xét các hình thức giới thiệu sách tham khảo một cách phù hợp để tránh cái tiếng làm “cò mồi” cho thương lái bán sách. Để môi trường giáo dục trong sạch, trước hết các nhà quản lý giáo dục, lãnh đạo các trường học phải có cái tâm trong sáng.
