Thông báo đấu giá quyền sử dụng đất với 9 lô đất ở quy hoạch thuộc thôn Hòa Bình, xã Lâm Trung Thủy, huyện Đức Thọ, Hà Tĩnh đang khiến người dân choáng váng.
Cụ thể, với 8 lô (160m2), giá khởi điểm là hơn 3,5 tỉ đồng. Riêng một lô 2 mặt tiền diện tích 263m2 có giá khởi điểm tới 4,7 tỉ đồng.
Choáng váng, vì giá khởi điểm lần này cao gấp đến 6 lần so với năm ngoái.
Nhưng choáng nhất là những cái giá “tỉ bạc” đó đúng là một trời một vực so với giá đền bù dân.
Mở ngoặc, những lô đất này trước khi đưa vào quy hoạch đấu giá là đất nông nghiệp, thuộc diện tích trồng lúa của người dân.
Chẳng hạn trường hợp “ông lão chăn bò” Lê Văn Hữu. Năm 2021, huyện Đức Thọ tiến hành thu hồi của gia đình ông 1.041m2 đất ruộng để “quy hoạch khu dân cư”.
Với hơn nghìn m2 bị thu hồi, gia đình ông được bồi thường có 180 triệu đồng. Tiếng là được bồi thường nhưng đến thời điểm này, ông Hữu vẫn chưa thấy mặt mũi tiền đâu.
Người nông dân 72 tuổi giờ hàng ngày vẫn chăn bò bên cạnh thửa ruộng cũ của mình. Và chắc là sốc lắm trước những cái giá chẳng hạn 3,5 tỉ đồng cho chỉ 160m2.
Đang tồn tại trong thực tế một khoảng cách rất lớn giữa “giá nhà nước đền bù” và “giá thị trường”.
Chuyên gia kinh tế, PGS.TS Ngô Trí Long có lần cho rằng: Một trong những nguyên tắc định giá đất là phải phù hợp với giá đất phổ biến trên thị trường. Nhưng trên thực tế, khung giá đất của Nhà nước chỉ bằng khoảng 20 - 30% khung giá đất thị trường.
Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM - từng dẫn chứng ba tuyến đường đắt đỏ nhất thành phố là Nguyễn Huệ, Đồng Khởi và Lê Lợi. Theo khung giá đất chỉ 162 triệu đồng đến tối đa 210 triệu đồng/m2. Trong khi giá thực tế khoảng 1,2 tỉ đồng/m2.
Giữa khung giá đất của Chính phủ ban hành và bảng giá đất do các địa phương mà cụ thể là TPHCM công bố với giá đất thực tế trên thị trường có khoảng cách rất lớn, từ 30 - 50%, theo ông Châu.
Và chính khoảng cách quá lớn, quá bất hợp lý ấy là nguyên nhân gây ra những bức xúc, tranh chấp, khiếu kiện nóng bỏng về đất đai trong bao năm nay.
Luật đất đai sẽ được sửa đổi trong thời gian tới, và có lẽ, các quy định về định giá đất phải được đặt thành một trọng tâm, để phải tránh được tình trạng “đền bù m2 đất chỉ bằng bát phở”, để xoá bỏ được khoảng cách giữa giá đền bù và giá thị trường... thì mới có thể giảm bớt khiếu tố đất đai.
