Cánh cửa cho hàng Việt vào thị trường khó tính như Châu Âu ngày càng rộng mở, đặc biệt là những rào cản về thuế quan đã được gần như tháo bỏ hoàn toàn tạo động lực lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam. Đó là cơ hội nhưng bên cạnh vẫn còn đầy những thách thức.
Cần phải lưu ý, với mỗi FTA, để có thể được hưởng các ưu đãi thuế quan mà các thị trường cam kết dành cho nhau, hàng hóa phải đáp ứng các điều kiện về quy tắc xuất xứ và có chứng nhận phù hợp với yêu cầu của FTA.
Thực tế cho thấy, việc thực thi 10 FTA đang có hiệu lực với 21 thị trường của Việt Nam cho thấy chỉ khoảng 30% hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam được hưởng các ưu đãi thuế quan từ các FTA này. Nói cách khác, một phần lớn hàng hóa xuất khẩu đi các thị trường dù đã có FTA nhưng vẫn phải chịu thuế thông thường (thuế MFN) mà chưa được hưởng các ưu đãi thuế quan. Một nguyên nhân cơ bản được chỉ ra là do doanh nghiệp chưa nắm được hoặc chưa đáp ứng được các yêu cầu về xuất xứ để hưởng ưu đãi thuế quan.
Rõ ràng những vụ việc có dấu hiệu sai phạm, gian lận về nguồn gốc xuất xứ như Khải Silk gây chấn động dư luận vừa qua chính là hồi chuông cảnh tỉnh cho các doanh nghiệp cũng như yêu cầu phải rà soát lại các quy định của pháp luật về vấn đề này.
Hôm qua, tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam giữa kỳ năm 2019, vấn đề này được nhắc lại khi Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng nêu ra 3 khía cạnh đối với doanh nghiệp để phát triển bền vững là khía cạnh kinh tế, khía cạnh pháp lý và khía cạnh đạo đức. Rõ ràng cùng với việc tham gia các hiệp định thương mại như CPTPP, EVFTA thì cánh cửa đã mở. Song cơ hội phát triển bền vững chỉ thực sự đến đối với những doanh nghiệp làm ăn đàng hoàng, đúng pháp luật.
