Giáo sư Mai Đình Yên, Phó Chủ tịch Hội Sinh thái học Việt Nam từng hỏi một câu đầy “cơn cớ” rằng: “Không có lý gì mà Công ty Thoát nước Hà Nội lại không biết việc các chuyên gia Nhật đang thí điểm dự án trên sông Tô Lịch trước khi xả nước”.
Và ông đặt câu hỏi “Nguồn cơn phía sau là gì?”
Đó là thời điểm tháng 7.2019, khi đang nhiên đang lành, 1,5 triệu m3 nước hồ Tây được “xả” để rồi tất tật thành quả thí nghiệm làm sạch sông Tô Lịch suốt 2 tháng giời của người Nhật bị cuốn trôi.
Vào thời điểm đó, Hà Nội đang xử lý ô nhiễm bằng “công nghệ” hóa chất RedOxy-3C- một chế phẩm được “mua độc quyền”- của Công ty Arktic.
Phải đến khi Viện kiểm sát đưa ra cáo trạng, người dân mới biết cái chế phẩm ấy được chính Chủ tịch Nguyễn Đức Chung “chỉ đạo miệng” Võ Tiến Hùng để Công ty Thoát nước Hà Nội mua qua Công ty Arktic, thay vì nhập khẩu trực tiếp.
Việc mua qua Arktic quyết liệt đến mức khi Công ty Thoát nước còn chưa ký hợp đồng, ông Chung buộc Võ Tiến Hùng ứng trước 4,6 tỉ tiền của gia đình “ứng trước” để chuyển cho Nguyễn Trường Giang.
Giang, nắm 60% cổ phần Công ty Arktic (một cá nhân khác 40%), nhưng theo cáo trạng: Cả hai người này đều đứng tên sở hữu cổ phần thay cho bà Nguyễn Thị Trúc Chi Hoa. Mà bà Hoa thì lại là vợ ông Chung.
Với 15 hợp đồng bán 489 tấn chế phẩm RedOxy-3C cho Hà Nội, Arktic, hay đúng hơn là bà Hoa vợ ông Chung đã “lãi” hơn 36 tỉ đồng.
Có thể, câu hỏi cơn cớ của Giáo sư Mai Đình Yên mãi mãi sẽ không có ai trả lời.
Nhưng cơn cớ của việc nhập độc quyền chế phẩm qua “công ty gia đình” (chữ dùng trong cáo trạng) thì hôm nay, cựu Chủ tịch Nguyễn Đức Chung sẽ phải trả lời trước vành móng ngựa.
Còn người dân, đã có thể tự trả lời câu hỏi cơn cớ của việc một Chủ tịch, một viên tướng công an trẻ nhất ngành, một anh hùng lực lượng vũ trang hôm nay phải ra toà: Là vì tiền, vì tham. Mà không chỉ vài chục tỉ qua việc nhập độc quyền chế phẩm làm sạch. Mà không chỉ dừng lại ở phiên toà hôm nay.
“Ăn”, ngay cả từ việc làm sạch nước sông hồ, ông Chung ngoài cáo buộc hình sự và án tù, sẽ còn phải đối diện với bản án dư luận nữa, dẫu trước vành móng ngựa, không có một tội danh hình sự nào là “tham lam” cả.
