Theo quy định của Luật Cư trú năm 2020, sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy hết giá trị sử dụng sau ngày 31.12.2022, thì đương nhiên không cơ quan nào bắt buộc công dân xuất trình các loại giấy tờ này nữa.
Thế nhưng trên thực tế, vẫn còn nhiều địa phương không chấp hành quy định, gây khó dễ cho dân, bắt phải xuất trình các loại giấy tờ chứng minh thông tin về cư trú như giấy xác nhận thông tin về cư trú, thông báo số định danh cá nhân.
Rõ ràng, những yêu cầu này không chỉ là gây khó cho dân, mà là vi phạm quy định của Luật Cư trú. Chính vì vậy, Thủ tướng chỉ đạo, quán triệt đến tất cả các sở, ban, ngành, UBND cấp huyện, cấp xã và bộ phận một cửa các cấp về việc không yêu cầu người dân xuất trình sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy khi thực hiện tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính, dịch vụ công trực tuyến.
Xin lưu ý một nội dung quan trọng trong Công điện này, đó là "Tăng cường rà soát, kiểm tra và xử lý nghiêm cán bộ, công chức, viên chức vi phạm các quy định nêu trên theo thẩm quyền".
Với chỉ đạo này của Thủ tướng, người dân có quyền không chấp hành yêu cầu xuất trình sổ hộ khẩu, sổ tạm trú. Đồng thời, có quyền tố cáo cán bộ làm sai.
Để chuyển đổi từ quản lý thủ công bằng các loại sổ sang số hóa là một nỗ lực và quyết tâm của Chính phủ. Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư cần phải được kết nối với các địa phương trên toàn quốc, để giải quyết các thủ tục hành chính cho người dân. Địa phương nào chưa làm được thì phải giải quyết nhanh chóng, không thể có chuyện không số hóa kịp thì đòi dân ôm sổ hộ khẩu lên trình.
Khi có những thay đổi về công nghệ, kỹ thuật trong hệ thống hành chính, tất nhiên cần có thời gian để đội ngũ công chức tiếp cận, thực hiện một cách thuần thục. Nhưng không nên để kéo dài, ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân và năng lực quản lý của chính quyền.
Đối với những cán bộ không theo kịp môi trường hành chính hiện đại, đòi hỏi kỹ năng về công nghệ thông tin, thì tổ chức các lớp học để bổ sung kiến thức. Ai không theo kịp được thì cho nghỉ.
Để xây dựng một hệ thống hành chính hiện đại, lành mạnh, phục vụ người dân và quản lý xã hội hiệu quả, thì không chỉ sản xuất ra các ứng dụng chất lượng cao, mà cần có đội ngũ công chức có trình độ tương ứng.
