Hướng đi mới?
Huyện Bù Đốp là thủ phủ hồ tiêu của tỉnh Bình Phước. Trước tình hình sâu bệnh diễn biến phức tạp, hàng loạt vườn tiêu bạt ngàn xanh tốt bỗng dưng ngả màu rồi “đột tử”; hiện, người trồng tiêu không chỉ mất mùa, mất giá, mà còn lâm vào cảnh nợ nần vì không có tiền trả ngân hàng, tiền chi phí thuốc bảo vệ thực vật… Dù vậy, bên cạnh một số hộ quá chán nản với cây tiêu đã phá bỏ để thay bằng giống cây trồng khác, nhiều hộ dân vẫn đặt niềm tin vào cây hồ tiêu. Đó là việc thay tiêu thường bằng giống tiêu mới có tên Srilanka.
Chúng tôi đến xã Tân Tiến, huyện Bù Đốp thăm một số vườn tiêu Srilanka. Theo ghi nhận, có khoảng hàng chục hộ đang thử nghiệm giống tiêu mới này, mỗi hộ từ 40 đến 400 trụ. Với nhiều hộ nông dân ở huyện Bù Đốp đây là bước đột phá, hướng đi riêng sau “cơn bão” tiêu chết hàng loạt.
Ông Trần Văn Cọp (ngụ ấp Tân Hòa, xã Tân Tiến) một trong những hộ dân trồng tiêu dày dạn kinh nghiệm đang “ấp ủ” phát triển giống tiêu mới. Ông Cọp cho biết, năm 2014, khi đi làm bên Campuchia thấy nông dân trồng giống tiêu Srilanka có năng suất cao, chống chịu sâu bệnh tốt nên đem về trồng thử nghiệm. Ban đầu chỉ trồng 40 trụ với giá 150 ngàn/ 1 dây giống, khi thấy tiêu phát triển nhanh, khỏe, kháng bệnh tốt nên đã nhanh chóng từ nguồn giống ban đầu phát triển lên 400 trụ. Đến nay vườn tiêu đã được 2 năm tuổi, dây đã cho quả, mỗi quả dài từ 18 – 20 cm, lá tiêu rất to và dây tiêu khỏe. Ông Cọp cho biết thêm: “Từ giai đoạn này, tiền đầu tư không còn nhiều nữa vì giống đã nhiều, không còn chi phí giống như ban đầu 150 ngàn 1 dây giống nữa”.
Thấy vườn tiêu của gia đình ông Cọp phát triển tốt với giống lạ nên 3 năm về trước, ông Sầm Dương (cùng nơi cư trú) cũng mua 80 dây tiêu Srilanka về trồng với giá thời điểm đó 50 ngàn đồng/dây. Ngoài 40 trụ tiêu giống mới ông vẫn duy trì trên 500 trụ giống tiêu địa phương. Theo ông Dương, giống tiêu Srilanka này cùng dễ trồng, cách chăm sóc, thu hái giống hệt tiêu thông thường chỉ có điều giá dây tiêu và chế độ dinh dưỡng; phân bón cao hơn với tiêu thường.
Theo ông Sầm Dương: “Chi phí năm nay cũng không quá cao, một trụ cũng hết mấy trăm ngàn như: lưới che mỗi cây 20 ngàn, trụ giả 40 – 50 ngàn...”.
Thận trọng với giống tiêu lạ
Giống tiêu Srilanka, có tên Quốc tế là Ceylon Khoo, xuất xứ tại đảo quốc Srilanka và được trồng ở phía Bắc Thái Lan sau đó du nhập qua Campuchia và sang Việt Nam. Tuy nhiên, về khả năng chịu hạn, năng suất, chất lượng hạt tiêu về độ cay, nồng… như thế nào đang được cơ quan chức năng thẩm định. Còn theo người dân địa phương thì giống này cho năng suất cao, mỗi trụ tiêu trưởng thành có thể thu từ 10 kg tiêu khô trở lên gấp 3 đến 4 lần so với giống tiêu thường.
Xã Tân Tiến có hàng chục hộ đang thử nghiệm giống tiêu mới này, mỗi hộ từ 40 đến 400 trụ. Tuy nhiên, bên cạnh một số vườn tiêu xanh tốt như hộ ông Cọp và ông Dương thì có không ít hộ không nắm được quy trình kỹ thuật, cách chăm sóc nên trồng ồ ạt dẫn đến tiêu chết. Ngoài ra, để kiểm chứng năng suất thực tế cây trồng phải cần đến 3-4 năm, dù trước mắt tiêu Srilanka phát triển khá tốt, quả dài, lá to... đang trong giai đoạn chờ cơ quan chức năng nghiên cứu, đánh giá năng suất cũng như chất lượng.
Ông Phạm Đức Ánh, Chủ tịch hội nông dân xã Tân Tiến, cho hay: “Theo tìm hiểu của hội trên địa bàn có từ 20 - 30 hộ trồng giống tiêu mới này. Hiện tại có những hộ trồng số lượng nhiều từ 300 – 400 trụ, hộ trồng ít khoảng 40 – 50 trụ. Hiện tại một số hộ có vườn tiêu phát triển xanh tốt, tuy nhiên vẫn còn một số hộ trồng cũng bị chết. Nguyên nhân là do giống mới thiếu kinh nghiệm về kỹ thuật trồng trọt theo từng giai đoạn, các loại giống này cũng chưa được Nhà nước kiểm nghiệm. Hiện nay đang kiểm nghiệm do đó hội xin khuyến cáo với bà con nông dân đừng nhìn vào những vườn xanh tốt mà đến học hỏi, mà phải tìm những vườn tiêu chết để tìm ra nguyên nhân. Thứ hai sau khi nhà nước và ngành nông nghiệp, các ngành chức năng nghiên cứu và có kết luận chính thức thì chúng ta mới có kế hoạch triển khai trồng và phát triển loại tiêu này”.
Được biết, thời gian trước nông dân Lộc Ninh và Bù Đốp đã được cảnh báo về giống tiêu Malaysia, sau đó việc điêu đứng bởi giống tiêu Amazon thì nay nông dân Bù Đốp lại đang thử nghiệm với giống tiêu Srilanka. Mong rằng các cơ quan chức năng sớm xác minh giống tiêu mới này để người dân yên tâm sản xuất đại trà, góp phần phát triển kinh tế xã hội tại địa phương.
