Ông Trần Thanh Đức - Hiệu trưởng trường Đại học Nông Lâm Huế - cho rằng, Luật Đất đai sửa đổi lần này mặc dù đã có những thay đổi nhưng vẫn còn những điểm chưa phù hợp với Luật Nông nghiệp, Luật Kinh doanh bất động sản, nhà ở.
Ví dụ như ở Luật Kinh doanh bất động sản, nhà ở thì người nước ngoài được thừa nhận quyền sở hữu nhà ở nhưng Luật Đất đai sửa đổi thì không, với quy định cá nhân người nước ngoài không được giao quyền sử dụng đất, không được nhà nước giao đất, cho thuê đất…
Thứ hai là Luật Đất đai sửa đổi lần này chưa thấy sự phối hợp giữa quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch xây dựng, quy hoạch các lĩnh vực. “Theo tôi, quy hoạch của các ngành, địa phương phải bảo đảm phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định phê duyệt để đảm bảo căn cứ pháp lý”.
Cùng có ý kiến về vấn đề này, ông Tô Văn Hùng - Bí thư Thành ủy Hòa Vang, nguyên Giám đốc Sở Tài nguyên Môi trường Đà Nẵng - góp ý về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đô thị.
“Tôi cho rằng, yếu tố quyết định đến khu đất là hoạt động diễn ra trên khu đất đó, do quy hoạch đô thị quyết định. Vấn đề ở đây là quy hoạch nào có trước? Quy hoạch đô thị hay quy định sử dụng đất có trước?
Đây là câu chuyện khi tôi còn làm ở Sở Tài nguyên và Môi trường cứ trăn trở mãi. Và việc chúng ta quá cụ thể hóa quy hoạch sử dụng đất kể cả việc thể hiện bằng những bản đồ thì vô hình chúng ta tự trói mình trong việc thực hiện triển khai xây dựng khu đô thị” - ông Hùng nói.
Bí thư huyện Hòa Vang phân tích, điều này luôn luôn mâu thuẫn, bởi trong khi quy hoạch đô thị thường có tính linh hoạt, mang tính tức thời. Ngược lại, quy hoạch sử dụng đất thì rất khó để thay đổi nên khi thực hiện đúng đồ án quy hoạch đô thị nhưng sẽ có trường hợp không phù hợp quy hoạch sử dụng đất. Nếu làm thì địa phương sẽ vi phạm ngay.
Bên cạnh đó, thế giới đã áp dụng quy hoạch đô thị nén, hoặc khai thác đất đa chức năng nhưng phân chia đất đai hiện nay chúng ta hết sức cứng nhắc. Việc quy hoạch sử dụng đất chính là mâu thuẫn và đi ngược với xu hướng của quốc tế.
“Theo tôi, cần tính toán cách tiếp cận thế nào đó để quy hoạch sử dụng đất đồng bộ với quy hoạch đô thị và phù hợp với thế giới hiện nay. Thực tế, các đồng chí thấy, đơn giản như hiện nay xảy ra tình trạng xây nhà trên đất nông nghiệp là sai về mặt quy hoạch sử dụng đất nhưng rất nhiều khu dân cư người ta xây nhà trên đất nông nghiệp do nguồn gốc là đất nông nghiệp. Còn thực tế diễn ra lại rất phù hợp với phát triển đô thị tại địa phương đó hiện nay.
Việc xây dựng đó không đúng mục đích sử dụng đất là do chính cơ quan quản lý nhà nước chậm thực hiện việc chuyển đổi thành đất ở. Theo tôi, giữa câu chuyện mục đích sử dụng đất và câu chuyện công trình trên đất thì phải có một nghiên cứu tính toán rất kỹ, tránh gây ra mâu thuẫn, sai phạm, sai sót do chính cơ quan quản lý nhà nước chậm làm thủ tục chuyển mục đích” - ông Hùng nói.
Góp ý thêm về việc chuyển quyền sử dụng đất, Bí thư huyện Hòa Vang cho biết, hiện nay, hầu như quyền sử dụng đất phải thông qua quyền nhà nước cho - không cho. Có mâu thuẫn nữa là trong khi đó, quyền nhà nước cho - không cho đã thể hiện trong quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch đô thị, và kế hoạch sử dụng đất rồi. Nếu khu đất đã được chuyển mục đích phù hợp với quy hoạch thì có cần gì phải làm thủ tục, xin ý kiến chính quyền địa phương cho - không cho nữa để rồi đẻ ra nhiều thủ tục.
