Tinh hoa nghề điêu khắc hoa văn đồng hồ qua kính hiển vi

Nhật Vũ |

Nghề khắc mặt đồng hồ qua kính hiển vi mới xuất hiện ở Việt Nam vài năm trước đây. Ở Hà Nội, chỉ có khoảng 4 đến 5 thợ làm nghề này. Khắc đồng hồ qua kính hiển vi đòi hỏi người thợ phải tỉ mỉ và cực kỳ cẩn thận mới làm được. Thời gian để chế tác hoa văn lên những chiếc đồng hồ tùy theo yêu cầu của khách đặt sẽ mất thời gian từ 2 tuần cho đến nhiều tháng.

Là một trong những thợ đầu tiên làm điêu khắc hoa văn trên mặt đồng hồ ở Hà Nội. Anh Vũ Ngọc Ánh (Nhân Chính, Thanh Xuân, Hà Nội) cho biết để làm được nghề này thì đòi hỏi người thợ phải có sự nhẫn nại, cực kỳ tỉ mỉ và cẩn thận, vì chỉ cần sai một chi tiết nhỏ sẽ khiến cho công sức đổ sông đổ bể, không chỉ tốn thời gian mà còn cả tiền bạc để làm một sản phẩm mới.
Là một trong những thợ đầu tiên làm điêu khắc hoa văn trên mặt đồng hồ ở Hà Nội. Anh Vũ Ngọc Ánh (Nhân Chính, Thanh Xuân, Hà Nội) cho biết để làm được nghề này thì đòi hỏi người thợ phải có sự nhẫn nại, cực kỳ tỉ mỉ và cẩn thận.
Những chi tiết được điêu khắc và chạm khảm đều được làm dưới kính hiển vi, vì hoa văn cực kỳ nhỏ và tinh xảo. Những người thợ như anh Ánh thường phải ngồi nhiều giờ để chạm khắc các chi tiết nhỏ như vậy. Và người chạm khắc dùng máy khắc chạy bằng khí nén chưa phổ biến lắm ở VN – VN chủ yếu là gò, thúc nhiều hơn là cắt gọt kim loại như khắc và phù điêu trên kim loại.
Những chi tiết được điêu khắc và chạm khảm đều được làm dưới kính hiển vi, vì hoa văn cực kỳ nhỏ và tinh xảo. Những người thợ như anh Ánh thường phải ngồi nhiều giờ để chạm khắc các chi tiết nhỏ như vậy.
Máy khắc dùng khí nén giảm được công sức cho người thợ trong việc phải ra lực mạnh đến ê ẩm bàn tay nếu muốn khắc trên kim loại – búa và đục thì chỉ đáp ứng được đồ kích thước khá lớn, ko thể làm đồ nhỏ hoặc siêu nhỏ. Mặc dù vậy trên thế giới vẫn đánh giá đồ làm bằng máy khắc là đồ làm thủ công và ngang hàng với kiểu khắc đẩy tay truyền thống vì dù máy sinh ra lực cắt nhưng mọi công việc khác đều phụ thuộc vào bàn tay và trình độ người thợ.
Máy khắc dùng khí nén giảm được công sức cho người thợ trong việc phải ra lực mạnh đến ê ẩm bàn tay nếu muốn khắc trên kim loại . Mặc dù vậy trên thế giới vẫn đánh giá đồ làm bằng máy khắc là đồ làm thủ công và ngang hàng với kiểu khắc đẩy tay truyền thống .
Mặt đồng hồ trung bình với đường kính khoảng 32mm và độ dày chỉ 0.4mm(4/10mm) – người thợ khắc phải đáp ứng sai số đường kính ko được vượt quá 2%mm và độ dày ko được quá 5%mm nếu không sẽ không thể lắp vừa vào vỏ đồng hồ. Độ dày mặt đồng hồ không đúng sẽ dẫn đến việc kim lắp quá sát hoặc chạm mặt số khi hoạt động, lắp cao thì chạm mặt kính – có thể còn ko lắp được kim do mặt dial quá dày.
Mặt đồng hồ trung bình với đường kính khoảng 32mm và độ dày chỉ 0.4mm(4/10mm) – người thợ khắc phải đáp ứng sai số đường kính không được vượt quá 2%mm và độ dày không được quá 5%mm nếu không sẽ không thể lắp vừa vào vỏ đồng hồ. Độ dày mặt đồng hồ không đúng sẽ dẫn đến việc kim lắp quá sát hoặc chạm mặt số khi hoạt động, lắp cao thì chạm mặt kính.
Mặt đồng hồ sau khi chạm khắc sẽ được xử ở nhiệt độ nhất định để tạo màu nâu gụ cho toàn bộ hoa văn bằng thép ko khảm vàng. Dùng nhiệt để tạo màu cho chi tiết thép là kỹ thuật cao cấp trong ngành chế tác đồng hồ đòi hỏi người thợ phải có kinh nghiệm dày dạn - đồng hồ với kim thép xanh nung là tiêu chí hàng đầu trong phân khúc cao cấp. Mỗi nhiệt độ sẽ tạo cho thép 1 màu sắc nhất định bởi độ dày của lớp oxit bề mặt, nhưng lớp oxit này rất mỏng manh và khó điều khiển – chỉ quá 1-2 giây là màu sắc sẽ biến đổi thành màu khác và sẽ phải đánh bóng và làm lại cả quá trình từ đầu.
Mặt đồng hồ sau khi chạm khắc sẽ được xử ở nhiệt độ nhất định để tạo màu nâu gụ cho toàn bộ hoa văn bằng thép không khảm vàng. Dùng nhiệt để tạo màu cho chi tiết thép là kỹ thuật cao cấp trong ngành chế tác đồng hồ đòi hỏi người thợ phải có kinh nghiệm dày dạn - đồng hồ với kim thép xanh nung là tiêu chí hàng đầu trong phân khúc cao cấp.
Một bộ đồ nghề cơ bản để chạm khắc gồm có máy khắc, bộ máy nén khí, eto cầu chuyên cho chạm khắc, mũi đục, bộ dưỡng và máy mài mũi đục chuyên dụng.. Ngoài ra còn cần rất nhiều đồ nghề và dụng cụ hỗ trợ khác – cơ bản để bắt đầu khoảng 20Tr, nếu đầu tư làm nghề có thể lên tầm cả trăm triệu vì nếu mua máy của Mỹ từ 1400$- có loại riêng 1 tay máy 3000$.
Một bộ đồ nghề cơ bản để chạm khắc gồm có máy khắc, bộ máy nén khí, eto cầu chuyên cho chạm khắc, mũi đục, bộ dưỡng và máy mài mũi đục chuyên dụng..nếu đầu tư làm nghề có thể lên tầm cả trăm triệu vì nếu mua máy của Mỹ từ 1400$- có loại riêng 1 tay máy 3000$.
Thông thường khách hàng tìm đến chạm khắc đồng hồ đều là những người sành sỏi về chơi đồng hồ và có nhu cầu cá nhân hóa cao. Khách hàng thường khắc trên những đồng hồ thương hiệu lớn như Rolex, Bell&Ross, đồng hồ vintage vỏ vàng khối hoặc 1 số mẫu hiếm của Seiko – hầu hết khách hàng thường yêu cầu giữ kín bản quyền hình ảnh. Thời gian trung bình để thực hiện 1 tác phẩm chạm khắc là 3 tuần, một số mẫu Rolex khắc full cả bộ dây kim loại có thể mất tới vài tháng để hoàn thiện – nhất là với những mẫu chi tiết khó và có khảm vàng.
Thông thường khách hàng tìm đến chạm khắc đồng hồ đều là những người sành sỏi về chơi đồng hồ và có nhu cầu cá nhân hóa cao. Thời gian trung bình để thực hiện 1 tác phẩm chạm khắc là 3 tuần, một số mẫu Rolex khắc full cả bộ dây kim loại có thể mất tới vài tháng để hoàn thiện.
Một chiếc đồng hồ của khách đặt được lấy cảm hứng thiết kế từ tấm bình phong Long hóa cây cỏ chầu chữ Phúc của cung đình Huế. Mẫu được vẽ lại bằng tay và đưa vào máy tính để in ra kích thước chuẩn trước khi chuyển hình sang mặt đồng hồ. Thép được chọn làm mặt số của mẫu này vì sau đó sẽ dùng kỹ thuật patina lên màu bằng nhiệt tạo màu nâu gụ liên tưởng đến chất gỗ của nguyên mẫu. Tất cả màu vàng trên mặt số đồng hồ là khảm vàng 24k – kỹ thuật khảm vàng trong chạm khắc là 1 kỹ thuật khó và đặc biệt khó hơn khi làm trên mặt số đồng hồ đeo tay.
Một chiếc đồng hồ của khách đặt được lấy cảm hứng thiết kế từ tấm bình phong Long hóa cây cỏ chầu chữ Phúc của cung đình Huế. Tất cả màu vàng trên mặt số đồng hồ là khảm vàng 24k – kỹ thuật khảm vàng đặc biệt khó khi làm trên mặt số đồng hồ đeo tay.
Mặt đồng hồ sau khi chạm khắc sẽ được xử ở nhiệt độ nhất định để tạo màu nâu gụ cho toàn bộ hoa văn bằng thép ko khảm vàng. Dùng nhiệt để tạo màu cho chi tiết thép là kỹ thuật cao cấp trong ngành chế tác đồng hồ đòi hỏi người thợ phải có kinh nghiệm dày dạn - đồng hồ với kim thép xanh nung là tiêu chí hàng đầu trong phân khúc cao cấp. Mỗi nhiệt độ sẽ tạo cho thép 1 màu sắc nhất định bởi độ dày của lớp oxit bề mặt, nhưng lớp oxit này rất mỏng manh và khó điều khiển – chỉ quá 1-2 giây là màu sắc sẽ biến đổi thành màu khác và sẽ phải đánh bóng và làm lại cả quá trình từ đầu.
Giá chạm khắc của một bộ mặt số đồng hồ thông thường dao động từ 3-5 triệu đồng. Những mặt số có họa tiết cầu kỳ hơn hoặc khảm thêm vàng thì có giá dao động từ 8-12 triệu đồng. Có những bộ đặc biệt lên tới 50 triệu đồng.
Nhật Vũ
TIN LIÊN QUAN

"Hồn dân tộc" tại triển lãm của Nhà điêu khắc Tạ Quang Bạo

ĐĂNG HUỲNH |

Triển lãm nghệ thuật điêu khắc với chủ đề “Chân dung nghệ sỹ - Nhà điêu khắc Tạ Quang Bạo” sẽ tôn vinh người nghệ sỹ lớn đã đóng góp cho nền Mỹ Thuật nước nhà.

Đà Nẵng: Cộng đồng người Cơ Tu được tặng khóa đào tạo truyền nghề điêu khắc

H.VINH |

Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng đã thay mặt UBND TP gửi tặng cộng đồng người Cơ Tu ở TP Đà Nẵng một khóa học về đào tạo, truyền nghề điêu khắc gỗ truyền thống của người Cơ Tu với kinh phí khoảng 200 triệu đồng.

Hà Nội: Độc đáo nơi đàn ông sinh ra để làm nghề may vá

Phạm Đông - Lan Nhi |

Làng Trạch Xá (Hòa Lâm, Ứng Hòa, Hà Nội) cách trung tâm Hà Nội khoảng 60km từ lâu đã nổi tiếng với nghề may áo dài truyền thống. Tuy nhiên, ít ai biết rằng người thiết kế, chuyên tâm tạo mẫu áo dài ở đây lại chủ yếu là đấng mày râu.

Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã có nhiều giải pháp hỗ trợ người lao động mất việc

PHƯƠNG NGÂN - CHÂN PHÚC |

TPHCM - Tại LĐLĐ quận Bình Thạnh, sáng ngày 17.1, ông Trần Thanh Hải - Phó Chủ tịch Thường trực Tổng LĐLĐ Việt Nam đã đến thăm, động viên và trao quà Tết cho người lao động có hoàn cảnh khó khăn đang làm việc trên địa bàn. Đồng thời, ông Trần Thanh Hải cũng đã thông tin một số giải pháp nhằm hỗ trợ người lao động bị mất việc, giảm việc.

Khoảnh khắc AFF Cup: Khép lại hành trình của ông Park Hang-seo

NHÓM PV |

Bản tin Khoảnh khắc AFF Cup ngày 17.1. AFF Cup 2022 kết thúc, khép lại hành trình của huấn luyện viên Park Hang-seo với bóng đá Việt Nam.

Hệ luỵ từ vụ Công đoàn ACB mua chui cổ phiếu bị xử phạt 3 tỉ đồng

Lan Hương |

Thông tin Công đoàn ngân hàng ACB mua chui cổ phiếu ACB đã thu hút sự quan tâm đặc biệt. Động thái trên đã ảnh hưởng đến sự minh bạch của thị trường chứng khoán Việt Nam trong bối cảnh niềm tin của nhà đầu tư vào thị trường chứng khoán đang bị ảnh hưởng nặng nề.

Rung lắc thượng tầng tại Eximbank: Thập kỷ rối ren chưa kết thúc

Đức Mạnh |

Cơ cấu thượng tầng tại Ngân hàng Eximbank đã có nhiều biến động mạnh. Cổ đông ngoại gắn bó 16 năm đã chuyển nhà, thế chân bởi nhân tố bí ẩn liên quan đến Tập đoàn Bamboo Capital.

Cha đẻ của mèo AI mà cư dân mạng nhầm tưởng ở Ninh Thuận lên tiếng

Hữu Long |

Nguyễn Lê Thái Nguyên vẽ mèo Tết bằng công nghệ AI rồi chia sẻ lên trang cá nhân. Những hình ảnh tuyệt đẹp về mèo nhận được vô số lời khen từ nhiều người bạn. Có không ít người đến nay vẫn nhầm lẫn đây là mèo Tết có nguồn gốc từ Ninh Thuận.

"Hồn dân tộc" tại triển lãm của Nhà điêu khắc Tạ Quang Bạo

ĐĂNG HUỲNH |

Triển lãm nghệ thuật điêu khắc với chủ đề “Chân dung nghệ sỹ - Nhà điêu khắc Tạ Quang Bạo” sẽ tôn vinh người nghệ sỹ lớn đã đóng góp cho nền Mỹ Thuật nước nhà.

Đà Nẵng: Cộng đồng người Cơ Tu được tặng khóa đào tạo truyền nghề điêu khắc

H.VINH |

Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng đã thay mặt UBND TP gửi tặng cộng đồng người Cơ Tu ở TP Đà Nẵng một khóa học về đào tạo, truyền nghề điêu khắc gỗ truyền thống của người Cơ Tu với kinh phí khoảng 200 triệu đồng.

Hà Nội: Độc đáo nơi đàn ông sinh ra để làm nghề may vá

Phạm Đông - Lan Nhi |

Làng Trạch Xá (Hòa Lâm, Ứng Hòa, Hà Nội) cách trung tâm Hà Nội khoảng 60km từ lâu đã nổi tiếng với nghề may áo dài truyền thống. Tuy nhiên, ít ai biết rằng người thiết kế, chuyên tâm tạo mẫu áo dài ở đây lại chủ yếu là đấng mày râu.