Sống lại nghề dệt thổ cẩm trên rẻo cao Lâm Bình

Với trên 97% dân số là người Tày, Mông, Dao, Pà Thẻn... sự đa dạng, đặc sắc trong thổ cẩm của các dân tộc huyện vùng cao Lâm Bình là điều đã được thừa nhận. Tuy nhiên, cùng sự phát triển của kinh tế thị trường, nghề dệt thổ cẩm truyền thống đã phần nào bị mai một.

Theo Phòng Văn hoá thông tin huyện Lâm Bình, toàn huyện chỉ còn khoảng gần 500 người biết thêu, dệt thổ cẩm truyền thống, 30 người biết vẽ sáp ong trên thổ cẩm, chủ yếu là phụ nữ trên 40 tuổi. Nếu như trước kia mỗi gia đình người Mông, Dao, Tày... đều có khung cửi và con gái mới lớn đều phải biết dệt thổ cẩm thì nay việc này thực sự rất hiếm.

Hợp tác xã thổ cẩm Nặm Đíp tại thị trấn Lăng Can (Lâm Bình) ra đời như một nỗ lực để gìn giữ và phát triển nghề dệt truyền thống của các dân tộc trên địa bàn. Được thành lập từ đầu năm 2020, đến nay HTX đã có 20 thành viên, chủ yếu là những phụ nữ dân tộc Tày, Dao đã thành thạo nghề.

Hợp tác xã thổ cẩm tại thị trấn Lăng Can (Lâm Bình) ra đời như một nỗ lực để gìn giữ và phát triển nghề dệt truyền thống của các dân tộc trên địa bàn. Được thành lập từ đầu năm 2020, đến nay HTX đã có 20 thành viên, chủ yếu là những phụ nữ dân tộc Tày, Dao đã thành thạo nghề.

Người có nghề hướng dẫn người chưa biết, những bạn trẻ trong độ tuổi học sinh cũng đã dần tiếp xúc và yêu thích nghề dệt thổ cẩm truyền thống. Với họ, đến với nghề còn là cách để hiểu về văn hoá dân tộc mình, tìm về những giá trị tốt đẹp đang có nguy cơ mai một.

Chẩu Thị Mai, người dân tộc Tày tại thị trấn Lăng Can, hiện đang học tại Trường Cao đẳng nghề Kỹ thuật - Công nghệ Tuyên Quang đến với nghề dệt thổ cẩm như một cách để hiểu về những nét đẹp trong trang phục truyền thống dân tộc mình. Mai chia sẻ: “Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất nghèo Lâm Bình, em thấy nghề dệt thổ cẩm đang dần bị lãng quên khi không còn nhiều gia đình chú trọng, mọi người mải đi làm kinh tế hết rồi. Giữ lại được cái nghề cũng là cách để chúng em gìn giữ văn hoá dân tộc mình“.

Xuất phát từ suy nghĩ đó, 3 cô gái trẻ Chẩu Thị Mai, Hỏa Thị Minh Thùy và Vi Thị Thùy Trang cùng lớn lên ở Lâm Bình đã thành lập Hợp tác xã dệt thổ cẩm Lâm Bình tại tổ dân phố Nặm Đíp (thị trấn Lăng Can) hướng đến xây dựng, phát triển mô hình kinh doanh hợp tác xã dệt thổ cẩm, thông qua chuỗi liên kết giữa các cá nhân, hộ gia đình sản xuất với thị trường tiêu thụ.

Các sản phẩm của HTX khá đa dạng, từ các sản như quần, áo đến đồ lưu niệm như chăn, mũ, khăn quàng thổ cẩm. Với những nét hoa văn tinh xảo được thêu dệt kỹ lưỡng cùng chất liệu truyền thống của đồng bào trên các sản phẩm được khách du lịch ưa chuộng.

Điều làm nên sự đặc sắc của những sản phẩm thổ tại Lâm Bình chính là các công đoạn làm ra tấm vải đều theo quy cách truyền thống, chất liệu hoàn toàn tự nhiên ngay đến là màu đều nhuộm vải.

Nhóm bạn trẻ này hi vọng, với sự đặc sắc trong văn hoá của dân tộc mình cùng sự cố gắng của cả cộng đồng sẽ giúp sống lại nghề dệt thổ cẩm trên huyện khó khăn nhất Tuyên Quang này. Tạo việc làm và tăng thu nhập cho các bà các chị, đặc biệt là người cao tuổi, người yếu thế trên địa bàn.