Bắc Ninh: Tận thấy bảo vật quốc gia Cửa võng đình làng Diềm

Đình Diềm, Thôn Viêm Xá, phường Hòa Long, TP Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh.

Bức Cửa võng đình Diềm, hiện được lưu giữ tại đình làng Diềm, phường Hòa Long được làm bởi chất liệu gỗ từ năm 1692 là một kiệt tác nghệ thuật chạm khắc của nền nghệ thuật tinh hoa thời Lê Trung Hưng. Bức Cửa võng được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Bảo vật Quốc gia vào tháng 1.2020.

Là hiện vật gốc, độc bản, bảo lưu được nguyên vẹn kỹ thuật chạm khắc và sơn thếp đỉnh cao của thời Lê Trung Hưng, Cửa võng đình Diềm nằm ở gian giữa tòa Đại đình, nối liền từ thượng lương cho đến nền đình có chức năng như bức bình phong để ngăn cách thế giới bên ngoài với nơi an vị của các đức thánh.

Theo giới chuyên môn nghiên cứu và đánh giá, hầu hết các đình làng xứ Bắc đều có cửa võng, nhưng không thấy cửa võng nào đẹp và độc đáo như ở đình Diềm. Đây là một kiệt tác nghệ thuật chạm khắc gỗ “độc nhất vô nhị” còn tồn tại đến nay, để mọi người cùng được may mắn chiêm ngưỡng.

Nét độc đáo của bức cửa võng đình Diềm không chỉ nằm ở vấn đề kích thước hay kỹ thuật chạm khắc, mà còn được thể hiện ở các chi tiết, chủ đề trang trí sinh động, đặc sắc. Theo quan niệm phong kiến, đình làng là nơi tôn nghiêm chỉ dành riêng cho đàn ông. Tuy nhiên, ở bức Cửa võng đình Diềm, người phụ nữ xuất hiện trong các mảng chạm khắc, được tôn vinh, ngự trên đỉnh cao linh thiêng của đình làng thể hiện khát vọng, ước mơ về sự bình đẳng trong xã hội.

Ông Nguyễn Ngọc Bích - Thủ từ đình Diềm cho biết: “Vẻ đẹp của đình Diềm chính là bức Cửa võng “độc nhất vô nhị”. Bức Cửa võng này chạy dài suốt từ thượng lương ở trên độ cao 7m xuống tận nền đình, gồm bốn tầng lớn xếp theo bậc thấp dần cho đến giáp hao cột cái bên trong. Tầng nào cũng được chạm khắc tinh tế với nhiều hình khối nghệ thuật, biểu tượng tứ linh (long, ly, quy, phụng) và những đề tài đậm chất nghệ thuật”.

Nằm trong quần thể danh thắng cổ kính, thâm nghiêm của một ngôi làng cổ bên bờ sông Như Nguyệt thuộc đất Thủy tổ Quan họ, di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia đình Diềm cùng với những cổ vật, bảo vật giàu giá trị đã hội tụ, kết tinh vẻ đẹp văn hóa đặc trưng của miền đất nghìn năm văn hiến Bắc Ninh- Kinh Bắc và là một trong những kho báu di sản văn hóa tinh thần quý giá của quê hương, dân tộc.