Công cuộc bảo vệ biên giới, lãnh thổ thiêng liêng của đất nước luôn có sự góp công sức không nhỏ của Ủy ban Biên giới Quốc gia - tiền thân là Ban Biên giới của Chính phủ - trong suốt 40 năm qua.
“Là một bộ phận quan trọng, không thể tách rời trong công tác đối ngoại, làm tốt công tác biên giới lãnh thổ cũng chính là triển khai thành công chủ trương, đường lối đối ngoại của Đảng và Nhà nước” - Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh cho biết. “Với hàng chục Hiệp ước, Hiệp định về biên giới lãnh thổ được ký kết với các nước láng giềng và các nước có chung vùng biển, chúng ta đã tạo dựng được một hệ thống đường biên giới quốc gia trên đất liền, trên biển, trên không, có giá trị pháp lý quốc tế cao, được cộng đồng quốc tế thừa nhận. Những thành tựu này không chỉ là cơ sở quan trọng để chúng ta thực thi và bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc mà còn là tiền đề để thúc đẩy hợp tác nhiều mặt với các nước láng giềng có chung đường biên giới”.
Biên giới đất liền hoàn chỉnh, bền vững
Ủy ban Biên giới đã chủ trì đàm phán phân định, triển khai phân giới cắm mốc trên thực địa xác định đường biên giới rõ ràng và giải quyết ổn thỏa các sự việc phát sinh trên tuyến biên giới trên đất liền Việt Nam - Trung Quốc. Ngày 30.12.1999, hai bên ký Hiệp ước về biên giới trên đất liền, giải quyết xong trên văn bản những bất đồng về biên giới, tạo cơ sở cơ sở pháp lý cao nhất để xác định đường biên giới trên thực địa giữa hai nước. Tiếp theo, Việt Nam và Trung Quốc triển khai công tác phân giới cắm mốc nhằm chuyển đường biên giới từ lời văn trong Hiệp ước và bản đồ ra thực địa.
Để thực hiện công việc này, hai bên đã phải tiến hành hàng trăm vòng đàm phán các cấp, tổ chức hàng trăm đợt khảo sát đơn phương và song phương trên thực địa. Qua 9 năm triển khai, ngày 31.12.2008, hai bên tuyên bố hoàn thành công tác phân giới cắm mốc, cắm 1971 cột mốc trên 1.450 km đường biên giới. Hai bên đã ký các văn kiện pháp lý về biên giới đất liền, chính thức có hiệu lực từ 14.7.2010, đánh dấu lần đầu tiên hai nước có một đường biên giới hoàn chỉnh, được xác định bằng phương pháp hiện đại, đảm bảo tính trung thực, bền vững lâu dài.
Trên tuyến biên giới với Lào dài 2.340km - đường biên giới đất liền dài nhất của Việt Nam với một quốc gia láng giềng, Ủy ban đã chủ trì, phối hợp thực hiện, hoàn thành đàm phán hoạch định, phân giới cắm mốc, tăng dày, tôn tạo hệ thống mốc quốc giới. Hai bên đã xây dựng được 834 cột mốc tại 792 vị trí mốc và 168 cọc dấu tại 113 vị trí, chính thức hoàn thành toàn bộ công tác tăng dày và tôn tạo hệ thống mốc quốc giới trên thực địa với tổng số 1.002 công trình mốc giới chính quy, hiện đại trên toàn tuyến biên giới giữa hai nước.
Đây là sự kiện có ý nghĩa to lớn về chính trị đối ngoại, quốc phòng an ninh và phát triển kinh tế, tạo cơ sở vững chắc cho việc xây dựng một đường biên giới hòa bình, ổn định, hợp tác, cùng phát triển bền vững, góp phần tăng cường an ninh quốc phòng, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và củng cố tình hữu nghị đặc biệt, hợp tác toàn diện hai nước.
Ủy ban Biên giới Chính phủ còn tích cực thúc đẩy đàm phán, triển khai phân giới cắm mốc biên giới đất liền Việt Nam - Campuchia. Hai bên đã hoàn thành được khoảng 83% khối lượng công việc phân giới, cắm mốc trên thực địa, hoàn thành việc cắm các mốc đại có gắn quốc huy tại điểm đầu (ngã ba biên giới Việt Nam - Lào- Campuchia) và điểm cuối (bờ biển Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang), và trên toàn bộ 10 cặp cửa khẩu quốc tế trên toàn tuyến biên giới đất liền Việt Nam - Campuchia. Hiện nay Ủy ban đang tích cực phối hợp với các bộ ngành, địa phương hữu quan, chủ động thúc đẩy phía Campuchia hợp tác đẩy nhanh tiến độ phân giới cắm mốc trên thực địa, đàm phán giải quyết dứt điểm các khu vực còn tồn đọng, sớm hoàn thành giải quyết vấn đề biên giới trên đất liền giữa hai nước.
Bảo vệ chủ quyền biển đảo Việt Nam
Xác định rõ tầm quan trọng của biển trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Ủy ban Biên giới quốc gia đã chủ trì đàm phán và ký kết Hiệp ước về Vùng nước lịch sử với Campuchia năm 1982, Thỏa thuận về khai thác vùng chồng lấn với Malaysia năm 1992, Hiệp định phân định ranh giới biển với Thái Lan năm 1997, Hiệp định phân định Vịnh Bắc Bộ và Hiệp định hợp tác nghề cá trong Vịnh Bắc Bộ với Trung Quốc năm 2000, Hiệp định phân định thềm lục địa với Indonesia năm 2003, đang tiếp tục thúc đẩy đàm phán phân định ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ với Trung Quốc, phân định vùng đặc quyền kinh tế với Indonesia; hợp tác khai thác chung dầu khí ở vùng chồng lấn của việt Nam, Thái Lan, Malaysia; hoàn thành Báo cáo quốc gia về xác định ranh giới ngoài thềm lục địa Việt Nam trình Ủy ban Ranh giới Thềm lục địa LHQ; tham mưu cho lãnh đạo các cấp, kiên trì lập trường đi đến ký kết Thỏa thuận những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết các vấn đề trên biển Việt Nam - Trung Quốc
Trong bối cảnh tình hình Biển Đông diễn biến phức tạp, Ủy ban đã chủ trì, phối hợp chặt chẽ với các đơn vị trong và ngoài bộ để đề xuất các biện pháp ứng phó đúng đắn, đồng bộ, kịp thời, vừa đấu tranh kiên quyết, có lý có tình, vừa bảo vệ được chủ quyền và lợi ích của ta, vừa giữ ổn định quan hệ của ta với các nước liên quan, tiếp tục duy trì môi trường hòa bình cho công cuộc phát triển của đất nước. Ủy ban Biên giới Quốc gia cũng hoàn tất soạn thảo và trình ban hành Luật Biển Việt Nam, được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XII (21.6.2012).
Trong quá trình phân giới cắm mốc trên thực địa đã có biết bao sự hy sinh xương máu của cán bộ chiến sĩ chúng ta, do bom mìn còn sót lại sau chiến tranh, do thiên tai khi đang thi hành nhiệm vụ. Còn những bữa cơm rừng, những ngày ròng rã lội bộ khảo sát các tuyến biên giới khắp Bắc Trung Nam hay đến với anh em chiến sĩ ngoài đảo xa, những tháng ngày cân não trên bàn đàm phán thì không kể xiết, để bảo vệ từng tấc đất tấc biển của Tổ Quốc và lợi ích quốc gia dân tộc. Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh đã yêu cầu: “Càng ngày những khó khăn, phức tạp, thách thức khôn lường của công cuộc bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, lợi ích quốc gia trong tình hình mới, đặc biệt ở khu vực Biển Đông, đòi hỏi mỗi cán bộ, công chức của Ủy ban Biên giới quốc gia hơn lúc nào hết phải bản lĩnh, kiên định, tuyệt đối trung thành và hết lòng phụng sự nhân dân, vì lợi ích quốc gia - dân tộc”.
“Một thước núi, một tấc sông của ta, lẽ nào lại tự tiện vứt bỏ đi được. Ngươi phải kiên quyết tranh biện, chớ cho họ lấn dần” - di cảo của Vua Lê Thánh Tông năm 1473 và đến giờ vẫn là bài học lớn với các cán bộ Ủy ban Biên giới Quốc gia.
 |
