Truy đóng BHXH để hưởng lương hưu hàng tháng
Bạn đọc số 01643998XXX gọi đến số điện thoại Tư vấn pháp luật của Báo Lao Động 0961360559 hỏi: Trước đây tôi đi làm trong Cty của Nhà nước đóng BHXH được 16 năm. Sau đó, tôi chuyển sang làm việc cho một Cty tư nhân, đã làm và đóng BHXH được 3 năm 6 tháng. Giữa hai giai đoạn đó có khoảng thời gian 6 tháng do Cty chưa ổn định nên không đóng BHXH cho tôi. Nay tôi gần 60 tuổi, mới có 19 năm 6 tháng đóng BHXH. Tôi muốn đóng BHXH cho giai đoạn bị gián đoạn 6 tháng trước đây được không?
Văn phòng Tư vấn pháp luật Báo Lao Động trả lời: Điểm a, khoản 1, điều 2 Luật BHXH quy định: Người làm việc theo HĐLĐ không xác định thời hạn, HĐLĐ xác định thời hạn, HĐLĐ theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 3 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả HĐLĐ được ký kết giữa NSDLĐ với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động.
Như vậy, nếu bạn có HĐLĐ từ đủ 3 tháng trở lên thì Cty có nghĩa vụ phải tham gia BHXH cho bạn trong giai đoạn 6 tháng gián đoạn đó. Việc truy đóng BHXH cho thời gian 6 tháng đó về nguyên tắc là có thể làm được. Việc truy đóng sẽ căn cứ vào HĐLĐ, tiền lương được lĩnh trong giai đoạn đó. Bạn nên có văn bản gửi Cty đề nghị liên hệ với cơ quan BHXH để làm thủ tục truy đóng BHXH cho thời gian gián đoạn đó. Khi bạn có đủ ít nhất 20 năm đóng BHXH, bạn sẽ đủ điều kiện hưởng lương hưu hàng tháng khi nghỉ hưu.
Điều kiện hưởng trợ cấp người già
Bạn đọc số 0948556XXX gọi đến số điện thoại Tư vấn pháp luật của Báo Lao Động 0961.360.559 hỏi: Ông tôi có hai vợ, người thứ nhất có hôn thú, người thứ hai thì không có hôn thú. Bà lớn thì đang được hưởng trợ cấp tuổi già 270.000 đồng/tháng; còn bà hai thì không có thu nhập gì. Nay ông tôi chết, có thể làm chế độ tử tuất cho hai bà được không?
Bạn đọc số 01653758XXX gọi đến số điện thoại Tư vấn pháp luật của Báo Lao Động gọi đến số 0961.360.559 hỏi: Ông bà tôi đã trên 90 tuổi. Cả hai đã được hưởng trợ cấp với người cao tuổi 270.000 đồng/người/tháng. Sau đó, ông bà tôi bị bệnh không đi lại được nên lại được hưởng trợ cấp với người khuyết tật trên 540.000 đồng/người/tháng. Nay UBND xã yêu cầu ông bà tôi phải truy trả tiền trợ cấp người cao tuổi có đúng không?
Văn phòng Tư vấn Pháp luật Báo Lao Động trả lời: Khoản 5, điều 5, Nghị định 136/2013/NĐ-CP quy định chính sách trợ giúp xã hội hàng tháng đối với đối tượng bảo trợ xã hội như sau: Người cao tuổi thuộc một trong các trường hợp sau đây: a) Người cao tuổi thuộc hộ nghèo không có người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng hoặc có người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng nhưng người này đang hưởng chế độ trợ cấp xã hội hàng tháng;
b) Người từ đủ 80 tuổi trở lên không thuộc diện quy định tại điểm a khoản này mà không có lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng, trợ cấp xã hội hàng tháng; c) Người cao tuổi thuộc hộ nghèo không có người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng, không có điều kiện sống ở cộng đồng, đủ điều kiện tiếp nhận vào cơ sở bảo trợ xã hội, nhà xã hội nhưng có người nhận chăm sóc tại cộng đồng.
Theo quy định của pháp luật về BHXH, thì khi NLĐ đang hưởng lương hưu mà chết, thì vợ từ đủ 55 tuổi trở lên hoặc chồng từ đủ 60 tuổi trở lên; vợ dưới 55 tuổi, chồng dưới 60 tuổi nếu bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên được hưởng trợ cấp tử tuất hàng tháng. Khoản 1, điều 68 Luật BHXH 2014 quy định: Mức trợ cấp tuất hằng tháng đối với mỗi thân nhân bằng 50% mức lương cơ sở (hiện là 1,3 triệu đồng/tháng); trường hợp thân nhân không có người trực tiếp nuôi dưỡng thì mức trợ cấp tuất hằng tháng bằng 70% mức lương cơ sở.
Như vậy, đối với trường hợp bạn đọc có số điện thoại 0948556XXX, nếu bà bạn nhận trợ cấp tử tuất hàng tháng sẽ cao hơn trợ cấp cho người già, nhưng sẽ phải cắt hưởng trợ cấp người già. Đồng thời, xin lưu ý thêm, việc ông của bạn sống với bà thứ hai như vợ chồng nhưng không có đăng ký kết hôn thì không có cơ sở pháp lý để làm trợ cấp tử tuất cho bà thứ hai.
Đối với trường hợp bạn đọc có số điện thoại 01653758XXX, nếu ông bà bạn đã được hưởng trợ cấp với người khuyết tật, thì không còn được hưởng trợ cấp với người cao tuổi nữa. Do đó, việc UBND xã yêu cầu ông bà bạn phải truy trả tiền trợ cấp người cao tuổi là có cơ sở.
Không được trả lại BHXH một lần đã nhận
Bạn đọc số 02838504XXX gọi đến số điện thoại Tư vấn pháp luật của Báo Lao Động 0961.360.559 hỏi: Trước đây tôi đã làm cho khu vực Nhà nước được 8 năm và đến năm 2005 đã nhận BHXH một lần. Nay tôi đã 65 tuổi, nhưng mới có hơn 10 năm đóng BHXH. Nay tôi muốn trả chế độ BHXH một lần để cộng gộp thời gian đã đóng BHXH trước đây để đủ điều kiện hưởng lương hưu hàng tháng được không?
Văn phòng Tư vấn Pháp luật Báo Lao Động trả lời: Theo quy định của pháp luật về BHXH, người có chưa đủ 20 năm đóng BHXH mà sau một năm nghỉ việc và không tiếp tục đóng BHXH nữa thì được nhận BHXH một lần. Ngoài ra, những người đã có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên mà đi định cư ở nước ngoài hay bị bệnh hiểm nghèo nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS... thì được nhận BHXH một lần ngay mà không phải chờ một năm. Khi đã nhận BHXH một lần thì toàn bộ thời gian đã tham gia BHXH bị xóa bỏ. Do đó, bạn không thể trả lại chế độ BHXH một lần đã nhận để lấy lại thời gian đã tham gia BHXH 8 năm đó. Nếu bạn đã 65 tuổi mà chưa có đủ 20 năm đóng BHXH, thì bạn có thể tham gia BHXH tự nguyện một lần cho đủ 20 năm đóng BHXH để hưởng lương hưu hàng tháng. Bạn liên hệ với UBND cấp xã hay bưu cục nơi cưu trú để tìm hiểu thêm về mức đóng, phương thức đóng BHXH tự nguyện cho phù hợp với thu nhập của mình để đủ điều kiện hưởng lương hưu hàng tháng.
