Đừng lạnh lùng với người lao động

Đức Long |

“Tôi làm cho một bệnh viện, ở bệnh viện có quy chế phải làm 2 năm mới được có thai. Tôi làm được hơn một năm thì có thai. Nay hết hạn HĐLĐ, bệnh viện chấm dứt HĐLĐ, không ký lại nữa. Nếu phải nghỉ việc bay giờ, tôi không biết sẽ phải làm gì để nuôi con. Tôi nghe nói có quy định là không được chấm dứt HĐLĐ với nữ lao động đang có thai hay nuôi con nhỏ dưới 12 tháng. Bệnh viện làm như thế có đúng không? Tôi đang có thai mà”. Bạn đọc có số điện thoại 01686469XXX gọi đến số điện thoại Tư vấn pháp luật của Báo Lao Động giọng nghẹn ngào.

Quy định vừa trái luật, vừa trái đạo đức xã hội

Cách đây khoảng 7, 8 năm, đã có thời gian rộ lên tình trạng ở một số DN có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) “cản trở” lao động nữ sinh con khi vào làm việc cho Cty với những quy định phải làm việc vài năm mới được mang thai. Khi đó, các cơ quan báo chí, nhất là các báo trong hệ thống công đoàn Việt Nam, đã phản đối mạnh mẽ quy định thiếu tính nhân văn này. Sau đó, tình trạng này đã giảm hẳn. Thời gian gần đây, bỗng tái diễn nhiều trường hợp phản ánh về việc doanh nghiệp lại thực hiện quy định bị phản ứng gay gắt này.

Không chỉ riêng bạn đọc có số điện thoại 01686469XXX, cách đây nửa tháng, Văn phòng Tư vấn pháp luật Báo Lao Động Bạn cũng nhận được điện thoại nhờ tư vấn từ bạn đọc có số điện thoại 098977xxx với nội dung: Cty tôi có thỏa thuận với lao động nữ phải đi làm 3 năm mới được có thai. Nay Cty có trường hợp lao động nữ mới đi làm được 1 năm đã có bầu thì Cty có xử lý kỷ luật sa thải được không?

Luật sư Trần Phi Đại, Đoàn Luật sư TPHCM, nhận xét: “Tự do kết hôn và sinh con là quyền cơ bản của con người được pháp luật thừa nhận và bảo hộ. Do đó, quy định về việc NLĐ phải làm việc cho doanh nghiệp bao nhiêu lâu mới được mang thai, sinh con là vừa trái pháp luật vừa thiếu tình người”. Để hạn chế cũng như ngăn cấm các thỏa thuận không phù hợp khi giao kết HĐLĐ, khoản 2, điều 17, BLLĐ 2012 đã quy định về nguyên tắc giao kết HĐLĐ như sau: “Tự do giao kết HĐLĐ nhưng không được trái pháp luật, thỏa ước lao động tập thể và đạo đức xã hội”. Đồng thời, pháp luật cũng đã dự liệu về thực tế sẽ xảy ra các tình huống thỏa thuận trái pháp luật nên đã quy định: “Trong trường hợp một phần hoặc toàn bộ nội dung của HĐLĐ quy định quyền lợi của NLĐ thấp hơn quy định trong pháp luật về lao động, nội quy lao động, thoả ước lao động tập thể đang áp dụng hoặc nội dung của HĐLĐ hạn chế các quyền khác của NLĐ thì một phần hoặc toàn bộ nội dung đó bị vô hiệu” tại khoản 3, điều 50 BLLĐ 2012. Mặc dù pháp luật đã quy định rõ ràng như thế, nhưng thực tế vẫn xảy ra các trường hợp như nói trên.

Nên hỗ trợ cho NLĐ đủ điều kiện nhận chế độ thai sản

Luật sư Nguyễn Hữu Học, Đoàn Luật sư TPHCM, phân tích: Theo quy định của pháp luật về lao động hiện hành, cụ thể tại khoản 3, điều 155 BLLĐ 2012 thì: “NSDLĐ không được sa thải hoặc đơn phương chấm dứt HĐLĐ đối với lao động nữ vì lý do kết hôn, mang thai, nghỉ thai sản, nuôi con dưới 12 tháng tuổi, trừ trường hợp NSDLĐ là cá nhân chết, bị Tòa án tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự, mất tích hoặc là đã chết hoặc NSDLĐ không phải là cá nhân chấm dứt hoạt động”. Ngoài ra, về nguyên tắc xử lý kỷ luật, thì hành vi vi phạm phải được quy định trong nội quy lao động của doanh nghiệp và nội quy lao động này không được trái pháp luật và phải tuân theo trình tự, thủ tục theo quy định tại Điều 30 Nghị định 05/2015/NĐ-CP. Do đó, nếu doanh nghiệp có quy định về việc NLĐ phải làm 3 năm mới được quyền mang thai và có con là trái luật, nên sẽ vô hiệu. “Do đó, với trường hợp bạn đọc có số điện thoại 098977xxx, thì Cty không thể xử lý kỷ luật được NLĐ và phải sửa bỏ quy định NLĐ phải làm việc 3 năm mới được quyền mang thai trong nội quy lao động”, Luật sư Nguyễn Hữu Học nhấn mạnh.

Tuy nhiên, đối với trường hợp bạn đọc có số điện thoại 01686469XXX thì thiệt thòi hơn. Mặc dù quy định của bệnh viện là phải làm việc 2 năm mới được quyền có thai là trái pháp luật, đạo đức xã hội và phải hủy bỏ như đã nói trên, nhưng pháp luật hiện nay không bắt buộc NSDLĐ phải ký tiếp HĐLĐ với NLĐ đang mang thai hay nuôi con nhỏ mà hết hạn HĐLĐ. Vì thế, nếu hết hạn HĐLĐ mà NSDLĐ không có nhu cầu ký tiếp thì NLĐ đành phải nghỉ việc. Trong trường hợp này, chỉ trông chờ vào tình cảm của NSDLĐ đối với NLĐ. “Với những trường hợp lao động nữ đã đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản thì còn đỡ khổ, còn nếu chưa đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản thì sẽ rất thiệt thòi. Dù sao những NLĐ này cũng từng bỏ mồ hôi, công sức ra đóng góp cho sự phát triển của Cty, làm lợi cho NSDLĐ. Nên theo tôi, trường hợp này, NSDLĐ nên ký tiếp HĐLĐ với NLĐ, sao cho họ có thời gian đóng BHXH đủ để hưởng chế độ thai sản. Như vậy NLĐ sẽ bớt khổ hơn”, Luật sư Học đề xuất. 

Điều 155 BLLĐ 2012: Bảo vệ thai sản đối với lao động nữ

1. NSDLĐ không được sử dụng lao động nữ làm việc ban đêm, làm thêm giờ và đi công tác xa trong các trường hợp sau đây:

a) Mang thai từ tháng thứ 7 hoặc từ tháng thứ 6 nếu làm việc ở vùng cao, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo;

b) Đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi.

2. Lao động nữ làm công việc nặng nhọc khi mang thai từ tháng thứ 7, được chuyển làm công việc nhẹ hơn hoặc được giảm bớt 1 giờ làm việc hằng ngày mà vẫn hưởng đủ lương.

3. NSDLĐ không được sa thải hoặc đơn phương chấm dứt HĐLĐ đối với lao động nữ vì lý do kết hôn, mang thai, nghỉ thai sản, nuôi con dưới 12 tháng tuổi, trừ trường hợp NSDLĐ là cá nhân chết, bị Tòa án tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự, mất tích hoặc là đã chết hoặc NSDLĐ không phải là cá nhân chấm dứt hoạt động.

4. Trong thời gian mang thai, nghỉ hưởng chế độ khi sinh con theo quy định của pháp luật về BHXH, nuôi con dưới 12 tháng tuổi, lao động nữ không bị xử lý kỷ luật lao động.

5. Lao động nữ trong thời gian hành kinh được nghỉ mỗi ngày 30 phút; trong thời gian nuôi con dưới 12 tháng tuổi, được nghỉ mỗi ngày 60 phút trong thời gian làm việc. Thời gian nghỉ vẫn được hưởng đủ tiền lương theo HĐLĐ.

Đức Long
TIN LIÊN QUAN

Những cách bài trí không gian sống đón Tết thú vị của sao Việt

DI PY, ẢNH: Nghệ sĩ cung cấp. |

Nhiều sao Việt như Ngọc Diễm, Đàm Thu Trang, Đàm Vĩnh Hưng bài trí tổ ấm đón Tết theo nhiều phong cách khác nhau.

Dự báo thời tiết 16.1: Miền Bắc rét đậm mưa vài nơi, nhiệt độ giảm sâu hơn

AN AN |

Dự báo thời tiết hôm nay 16.1.2023, Bắc Bộ trời rét đậm, vùng núi rét hại. Nhiệt độ thấp nhất ở Bắc Bộ phổ biến từ 9 - 12 độ C, khu vực vùng núi Bắc Bộ phổ biến 6 - 9 độ C, vùng núi cao có nơi dưới 3 độ C.

Chứng khoán: Thiếu sự đồng thuận của dòng tiền để bứt phá

Gia Miêu |

Với nhiều thông tin hỗ trợ thị trường chứng khoán, nhà đầu tư kỳ vọng chỉ số VN-Index có thể sẽ sớm vượt mức kháng cự 1.067 điểm và hướng về gần mức 1.100 điểm trong tuần giao dịch cuối cùng trước khi nghỉ Tết.

Thực phẩm online ngày Tết tiềm ẩn nhiều rủi ro

Ngọc Chi - Đức Trung |

Cận Tết, việc mua sắm thực phẩm online tiềm ẩn rất nhiều rủi ro. Để có một cái Tết trọn vẹn và bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình, hãy là người tiêu dùng thông minh.

So sánh đội hình tuyển Việt Nam vs Thái Lan chung kết AFF Cup 2022

Bảo Bình - Dương Anh |

So sánh đội hình tuyển Việt Nam vs Thái Lan AFF Cup 2022. Với lợi thế sân nhà, có 44,51% lượt bình chọn trên sofascore tin rằng Thái Lan giành chiến thắng, 28,38% dự đoán kết quả hoà và 27,11% nhận định đoàn quân của HLV Park Hang-seo sẽ nâng cao chức vô địch.

Mâm cúng tất niên của người Việt Nam khắp ba miền

LÝ VIẾT TRƯỜNG |

Trong ngày tết Nguyên đán của người Việt, mâm cỗ cúng tất niên được mọi gia đình chuẩn bị rất kỹ lưỡng, với mong muốn bày tỏ lòng thành kính với ông bà tổ tiên để được ông bà phù hộ cho năm mới mạnh khỏe và thành công.

Móc túi người về hưu: Từ gửi tiền nhờ giữ hộ đến bỗng dưng... trúng thưởng

Bảo Hân |

Hiện nay, trên mạng xã hội có rất nhiều đối tượng, hình thức lừa đảo nhắm tới những người đã về hưu – những người có khoản tiền dành dụm và thường không rành về công nghệ.

Những hòn đảo Châu Âu sở hữu vẻ đẹp “cách ly” với thế giới

Thảo Phương |

Bên cạnh những địa điểm du lịch sôi động, Châu Âu còn nổi tiếng với một số hòn đảo giúp du khách đến gần hơn với thiên nhiên.