Trao đổi với Lao Động, một số thẩm phán, viện kiểm sát, luật sư cho rằng, hướng dẫn trên rất kịp thời.
Xử lý hình sự để răn đe, phòng ngừa
Viện trưởng VKSND quận Cầu Giấy (Hà Nội) Đinh Minh Tảo cho hay, theo quy định, Hội đồng thẩm phán có quyền hướng dẫn, áp dụng pháp luật, theo luật. Nghị quyết của Hội đồng thẩm phán là văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn áp dụng pháp luật.
"Có lẽ là nghị quyết chưa kịp ra. Ngoài ra, một số hành vi vi phạm pháp luật mới phát sinh trong dịp này", ông Tảo cho biết.
Tuy nhiên, Hội đồng thẩm phán họp đều có 1 số bộ ngành tham gia. Việc ra công văn hướng dẫn trong thời điểm này là kịp thời. Theo ông, những nhận thức đó không ngoài các quy định của luật nhưng công văn hướng dẫn của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao được hiểu rõ hơn. Ví dụ như là các hành vi đầu cơ…
Từ đó việc áp dụng luật cho chuẩn xác. Ông Tảo ví dụ: Hành vi lợi dụng tình hình dịch bệnh này, đối tượng đầu cơ khẩu trang, thu gom hàng hóa… để bán, mục đích thu lợi nhuận. Hoặc là các thông tin chưa được kiểm chứng, luật cũng đã quy định rồi. Vì vậy, công văn là văn bản hướng dẫn cụ thể, kịp thời trong tình hình dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp.
Theo ông Tảo, trong giai đoạn này đã xuất hiện một số hành vi, và theo chỉ đạo của Thủ tướng cũng cần có biện pháp xử lý để răn đe như trốn trách cách ly, khai báo không đúng, giấu diếm như trường hợp bệnh nhân 178 ở Thái Nguyên. Hành vi này cần phải xử lý nghiêm để mang tính chất răn đe.
Theo một thẩm phán của TAND Hà Nội, công văn trên của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao mới chỉ là văn bản hướng dẫn cụ thể về các hành vi vi phạm pháp luật.
Việc triển khai sẽ phải có sự thống nhất giữa các cơ quan tiến hành tố tụng. Tuy nhiên, theo thẩm phán này, công văn hướng dẫn của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao là kịp thời.
Đảm bảo được tính thống nhất trong thực thi pháp luật
Tiến sĩ - luật sư Lê Văn Thiệp cho biết, công văn hướng dẫn của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao, về mặt nguyên tắc thể hiện sự vào cuộc của tất cả các cơ quan, trong đó có ngành tư pháp, cụ thể là tòa án.
Đây là sự chung tay, thể hiện quyết tâm của Đảng, Chính phủ trong thời điểm dịch bệnh lây lan nghiêm trọng. Về mặt nội dung sẽ đảm bảo được tính răn đe.
Về cơ bản, hướng dẫn của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao đảm bảo tính thống nhất. Điều đó được hiểu, về mặt chuyên môn sẽ thống nhất khi đánh giá tất cả các yếu tố cấu thành tội phạm, quy định ở Điều 295, 240 - các quy định liên quan đến dịch bệnh.
Theo quan điểm cá nhân của luật sư, việc làm trên phải ban hành một nghị quyết phù hợp với quy định của luật. Phải có nghị quyết của Hội đồng thẩm phán, TAND Tối cao để hướng dẫn và phải đảm bảo tính thống nhất.
Tuy nhiên về mặt nguyên tắc, răn đe trong tình trạng lúc này là cần thiết. Song vẫn phải đảm bảo đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Đặc biệt, phải thống nhất, không thể trái với các quy định của pháp luật
Ví dụ, về mặt chủ quan, chủ thể tội phạm, khách quan (dấu hiệu cấu thành tội phạm) phải đáp ứng được đầy đủ các yếu tố cấu thành tội phạm thì mới đảm bảo được tính thống nhất.
Luật sư cho rằng, các điều luật đều bổ trợ cho nhau. Theo đó, hành vi có thể xử lý sao cho phù hợp với hành vi khách quan.
Về trường hợp bệnh nhân 178, theo luật sư, đã có dấu hiệu của vi phạm pháp luật. Các cơ quan tố tụng cần làm rõ hành vi của người này.
