Trong số 86 người bị truy tố ở vụ Vạn Thịnh Phát, Viện KSND Tối cao đã làm rõ vai trò đồng phạm "Tham ô tài sản" của Nguyễn Phương Anh - Phó Tổng Giám đốc Công ty Sài Gòn Peninsula; Hồ Bửu Phương - cựu Phó Tổng Giám đốc Vạn Thịnh Phát và Đặng Phương Hoài Tâm - Trưởng Văn phòng HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát.
Theo cáo buộc, từ ngày 1.1.2018 đến ngày 7.10.2022, thực hiện chỉ đạo của Trương Mỹ Lan, Nguyễn Phương Anh đã thành lập, quản lý, theo dõi, sử dụng 290 pháp nhân và 188 cá nhân để tạo lập hồ sơ 709 khoản vay với ngân hàng SCB. Tổng số tiền SCB đã giải ngân cho 709 khoản vay này đến ngày 17.10.2022 có dư nợ cả gốc, lãi là hơn 534.776 tỉ đồng.
Ngoài ra, Trương Mỹ Lan còn giao cho Nguyễn Phương Anh theo dõi toàn bộ việc thu, chi tiền giải ngân từ SCB và các nguồn tiền khác nhau; phối hợp với Hồ Bửu Phương, Đặng Phương Hoài Tâm… để “giải quỹ” các khoản vay đã được SCB giải ngân vào công ty thụ hưởng cuối cùng.
Theo cơ quan công tố, để “giải quỹ”, các bị can lập hợp đồng hứa chuyển nhượng cổ phần khống. Trong đó, các công ty “ma” được thụ hưởng tiền giải ngân hứa mua cổ phần của các cá nhân (được thuê đứng tên sở hữu cổ phần của công ty “ma” khác).
Sau khi ký hợp đồng hứa chuyển nhượng cổ phần và chuyển tiền, các cá nhân sẽ đến ngân hàng ký chứng từ rút tiền; Công ty thụ hưởng hứa mua cổ phần chỉ hạch toán vào mục “các khoản phải thu”, không làm thủ tục sang tên, chuyển nhượng cổ phần nên không phát sinh thuế, tránh việc bị cơ quan thuế, cơ quan thanh tra kiểm tra phát hiện sai phạm.
Mỗi khi cần sử dụng khoản tiền lớn, Nguyễn Phương Anh báo cáo, xin ý kiến Hồ Bửu Phương để tạo lập các hợp đồng hứa chuyển nhượng cổ phần. Trương Mỹ Lan sẽ triệu tập Hồ Bửu Phương, Đặng Phương Hoài Tâm để họp, thống nhất danh sách, số lượng cổ phần và đơn giá cổ phần tham gia hứa chuyển nhượng.
Văn phòng HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát trình ra danh sách các công ty, cá nhân sở hữu cổ phần để dự kiến tham gia hứa chuyển nhượng cổ phần. Tại cuộc họp, Hồ Bửu Phương đưa ý kiến về đơn giá áp cho cổ phần từng công ty trên cơ sở đánh giá thời gian thành lập, quy mô vốn, tài sản hiện có.
Đơn giá cổ phần các công ty mới thành lập, không có tài sản mức 10.000-30.000 đồng/cổ phần. Trương Mỹ Lan sẽ tham khảo và quyết định. Trên cơ sở ý kiến của Hồ Bửu Phương, Nguyễn Phương Anh tạo lập các hợp đồng hứa mua, hứa bán cổ phần giữa các công ty do mình phụ trách, đã đứng tên vay vốn của SCB, để rút tiền sau khi được giải ngân.
Hồ Bửu Phương yêu cầu Nguyễn Phương Anh làm việc với nhân viên Vạn Thịnh Phát để lấy phương án hứa chuyển nhượng cổ phần; cùng rà soát các công ty (để tránh tình trạng sở hữu chéo cổ phần giữa các công ty) và áp đơn giá cổ phần tương đối theo quy mô, thời gian thành lập và tài sản công ty.
Theo cáo buộc, từ ngày 1.1.2018 đến ngày 31.7.2020, Nguyễn Phương Anh đã báo cáo, xin ý kiến Hồ Bửu Phương để tạo lập các hợp đồng hứa chuyển nhượng cổ phần với 227 khoản vay của 118 công ty tại SCB. Đến ngày 17.10.2022, dư nợ gốc là hơn 216.982 tỉ đồng, lãi hơn 99 tỉ đồng. Trong đó, số tiền được rút ra dưới hình thức tạo lập hợp đồng hứa chuyển nhượng cổ phần là hơn 190.771 tỉ đồng.
Cơ quan công tố xác định, Nguyễn Phương Anh đã giúp sức cho Trương Mỹ Lan chiếm đoạt số tiền hơn 297.417 tỉ đồng; Hồ Bửu Phương giúp sức bà chủ Vạn Thịnh Phát chiếm đoạt hơn 163.155 tỉ đồng; Đặng Phương Hoài Tâm giúp sức Trương Mỹ Lan chiếm đoạt hơn 171.359 tỉ đồng.
