Liên quan đến vụ việc bà C.T.B - khách hàng thân thiết của Ngân hàng Eximbank bị mất 245 tỷ đồng trong tài khoản tiết kiệm gửi tại ngân hàng này, qua quá trình điều tra, đầu tháng 2.2018, cơ quan Cảnh sát điều tra đã khởi tố vụ án “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” xảy ra tại ngân hàng nói trên.
Theo đó, trong mọi giao dịch với ngân hàng, bà B tin tưởng và liên hệ trực tiếp với ông H - nguyên phó giám đốc chi nhánh ngân hàng đó.
Thông báo kết quả điều tra của Cơ quan CSĐT - Bộ Công an xác định, ông H đã làm giả chứng từ ủy quyền để rút tiền từ năm 2014 ở nhiều thời điểm khác nhau và ở nhiều sổ tiết kiệm khác nhau của bà B, kéo dài đến năm 2016. Cuối năm 2016 thì sự việc vỡ lở. Ông H hiện đã bỏ trốn ra nước ngoài.
Mới đây, đại diện ngân hàng đã phát biểu, ưu tiên hàng đầu của ngân hàng là bảo vệ lợi ích chính đáng của khách hàng nhưng chưa thể giải quyết việc bồi hoàn tiền cho khách trước khi có phán quyết chính thức của tòa án về trách nhiệm của các bên.
Theo luật sư Trương Anh Tú (Trưởng VP Luật sư Trương Anh Tú - Đoàn Luật sư TP HN), phát biểu này có sự mâu thuẫn, và có dấu hiệu ngân hàng muốn “phủi tay” để quy trách nhiệm cho cá nhân ông H.
Trong vụ án này, hành vi của ông H không phải là tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” khi có hành vi lén lút rút tiền của khách mà có dấu hiệu của tội “Trộm cắp tài sản” hoặc tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” mà người bị hại ở đây là ngân hàng.
Khi bà B mở sổ tiết kiệm tại ngân hàng là trở thành khách sử dụng dịch vụ của ngân hàng. Theo Khoản 2 Điều 4 Luật Bảo vệ người tiêu dùng và Điều 10 Luật Các tổ chức tín dụng thì ngân hàng này phải có trách nhiệm đối với số tiền gửi của khách.
Ông H chỉ là đại diện của ngân hàng, nhân danh ngân hàng để thực hiện nhiệm vụ giao dịch với bà B. Bà B tin tưởng ông H nhưng bà B là khách gửi tiền của ngân hàng. Mối quan hệ giữa bà B và ngân hàng là giao dịch dân sự nhận tiền gửi.
Khi tiền gửi của khách bị thất thoát, ngân hàng phải có trách nhiệm bồi thường và bà B hoàn toàn có quyền khởi kiện dân sự yêu cầu ngân hàng thanh toán số tiền thất thoát cho mình.
Trách nhiệm hình sự của ông H phải chịu với Nhà nước và nằm ngoài quan hệ giữa ngân hàng và bà B. Việc ngân hàng đổ lỗi cho cá nhân cán bộ sai phạm và thờ ơ trước quyền lợi của người gửi tiền là những hành động có thể tạo nên nguy cơ rủi ro lớn trong hoạt động của cả hệ thống ngân hàng. Bởi khi cán bộ làm sai, ngân hàng phải chịu trách nhiệm về hành vi sai trái của cán bộ đó chứ không thể đổ cho trách nhiệm của cá nhân cán bộ với khách hàng được. Điều đó là không đúng với nguyên lý của pháp luật, với đòi hỏi thực tế và không đúng với lòng tin mà khách hàng gửi gắm vào ngân hàng.
Dư luận và báo chí gần đây thường giật tít “ông H lừa đảo, chiếm đoạt tiền của bà B rồi bỏ trốn”; luật sư Trương Anh Tú cho rằng điều này gây bất lợi cho khách hàng vì dường như những tít báo tương tự như vậy đã làm loại trừ phần nào trách nhiệm của ngân hàng trong vụ việc nói trên.
Trong khi đó, khách hàng giao dịch với ngân hàng chứ không giao dịch với cá nhân cán bộ ngân hàng. Họ gửi tiền cho ngân hàng chứ không phải cho gửi cho một cá nhân nào đó. Do vậy, ngân hàng vẫn phải chịu trách nhiệm hoàn trả các khoản tiền gửi cho khách hàng của mình.
Những vụ việc khách hàng mất tiền ở nhiều ngân hàng, tổ chức tín dụng trong thời gian gần đây - cho thấy quy trình làm việc của các ngân hàng còn nhiều sơ hở, chưa đảm bảo an toàn tuyệt đối cho khách hàng. Đó là một trong những nguyên nhân dẫn đến rủi ro cho khách hàng, thì ngân hàng phải chịu trách nhiệm.
"Qua những sự cố vừa trên, chúng tôi khuyến cáo tới những người dân có tiền gửi tại các ngân hàng và tổ chức tín dụng cần nâng cao ý thức về an ninh bảo mật và tôn trọng, tuân thủ đầy đủ đúng quy trình giao dịch với ngân hàng để tránh mất tiền. Chúng tôi sẽ có những phân tích và hướng dẫn cụ thể trong loạt bài viết tiếp theo về chủ đề này", ông Tú cho hay.
