Xã Long Đức (thành phố Trà Vinh, tỉnh Trà Vinh) là một địa phương giàu truyền thống cách mạng. Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, đây là vùng giải phóng, được bao bọc bởi 3 con sông Cổ Chiên, Long Bình và Ba Trường.
Chính vì vậy, Long Đức có số hộ thuộc diện gia đình chính sách đông nhất ở Trà Vinh, và trở thành miếng mồi béo bở cho các tay “cò đất” tìm đến trục lợi.
Ông H.V.D (71 tuổi) ở ấp Kinh Lớn, xã Long Đức là một thương binh 3/4, tỉ lệ thương tật 45%. Vào khoảng đầu năm nay, đối tượng Huỳnh Công Chúc (sinh năm 1969, ngụ xã Long Đức, người vừa bị công an bắt giữ) tìm đến nhà ông D. ngỏ ý “mua tên”.
Được biết, Chúc là người địa phương, sống ở đây từ nhỏ tới lớn, nên rất rành mọi thứ. Gia đình nào là thương binh hay liệt sĩ, Chúc đều biết.
Ban đầu, Chúc đề nghị “mua tên” của ông D. với giá 7 triệu đồng, nhưng bị từ chối. Chúc tiếp tục cò kè, và nói rằng: “Ở xứ này, ai cũng bán hết rồi, chỉ còn ông chưa bán”, rồi Chúc tăng giá lên 12 triệu đồng.
“Nó vừa là hàng xóm, vừa có quan hệ bà con với tui. Lúc đó, gia đình tui đang khó khăn, cần tiền sửa nhà, nên tui đồng ý bán 12 triệu đồng”, ông D. kể.
Do thẻ thương binh của ông D. được cấp từ rất lâu, không thể hiện tỉ lệ thương tật; đối tượng Chúc đã chở ông D. đến Phòng Lao động Thương binh và Xã hội để làm lại thẻ mới. Sau đó, ông D. ra phòng công chứng ký giấy tờ đất.
“Khi đó, tui ký, nhưng không đọc kỹ nội dung, chỉ nhớ là tui đứng tên miếng đất nông nghiệp khoảng 300m2. Đứng tên xong, họ làm thủ tục chuyển sang đất thổ cư (đất đô thị) và được miễn giảm 75%, còn số tiền cụ thể tui không biết”, ông D. nhớ lại.
Những ngày ở Long Đức, chúng tôi gặp 2 trường hợp là vợ liệt sĩ đã “bán tên” cho cò đất với giá 20 triệu đồng mỗi hồ sơ. Họ kể rằng, ban đầu, họ rất đắn đo, nhưng vì sinh kế nên phải bán để trang trải cuộc sống. Khi hỏi làm như vậy có sợ vi phạm pháp luật không?, họ vô tư trả lời: Không biết. Thấy ai cũng bán, nên họ bán theo.
Có một thực tế rất đau lòng, là những gia đình chính sách đều là những hộ khó khăn. Lợi dụng điểm này, các tay “cò” đến “mua tên” để trục lợi. Còn người dân, vì nghèo khó nên chấp thuận.
Một số trường hợp là mẹ Việt Nam Anh hùng, thương binh… đã tuổi cao, sức yếu, họ không biết gì về việc mua bán chính sách, nhưng trong hồ sơ vẫn có tên của họ. Họ không bán, nhưng người thân, con cháu của họ lén lút lấy hồ sơ đi bán.
Qua kiểm tra của cơ quan chức năng, có 24 hộ gia đình chính sách có hồ sơ miễn giảm tiền sử dụng với tổng số tiền trên 6,2 tỉ đồng. Tuy nhiên, khi ngành chức năng đến làm việc, họ không hề biết gì.
Một nguồn tin cho biết thêm, những sai phạm nghiêm trọng trong vụ “trục lợi chính sách” đã được Uỷ ban Kinh tế Trung ương công bố chính thức từ tháng 8.2018. Nhưng các đối tượng cò đất chẳng những không sợ mà còn tiếp tục thực hiện hành vi phạm tội. Trường hợp cò đất Chúc mua tên của D. là một điển hình.
Liên quan đến vụ sai phạm đất đai tại Trà Vinh, cơ quan công an xác định, số tiền thiệt hại của ngân sách là gần 120 tỉ đồng. Đến nay, công an tỉnh Trà Vinh đã bắt 11 người trong đường dây mua bán chính sách. Trong đó, có 4 người nguyên là cán bộ Phòng Tài nguyên Môi trường thành phố Trà Vinh, 5 đối tượng là cò đất. Một người khác là ông Diệp Văn Thạnh, nguyên Chủ tịch Uỷ ban Nhân dân thành phố Trà Vinh. Còn lại là ông Trần Trường Sơn, Phó Chủ tịch Uỷ ban Nhân dân thành phố Trà Vinh.
