Ngày 20.9, TAND tỉnh Điện Biên mở lại phiên tòa xét xử vụ kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại do bị làm oan trong tố tụng hình sự.
Nguyên đơn là cụ Đặng Thị Nga (81 tuổi) và con trai Trịnh Huy Dương (50 tuổi, trú tại Điện Biên), hai trong số ba mẹ con mang án oan giết chồng, giết cha suốt 28 năm.
Bị đơn chính là TAND tỉnh Điện Biên, do ông Lương Tiến Phương, Phó Chánh án, đại diện theo ủy quyền.
Gần 2 tháng trước, phiên tòa được mở song do luật sư bảo vệ quyền và lợi ích cho gia đình cụ Nga yêu cầu thay đổi thẩm phán - chủ toạ và đưa thêm người tham gia tố tụng, nên đã hoãn.
Tại phiên toà ngày 20.9, Hội đồng xét xử đã đồng ý để hai bên thương lượng lần cuối. Kết quả gia đình cụ Nga và TAND tỉnh Điện Biên đã "tìm được tiếng nói chung". Hai bên lập biên bản thống nhất số tiền bồi thường là hơn 5,7 tỉ đồng.
Trong số này, cụ Đặng Thị Nga được bồi thường gần 2,5 tỉ đồng; ông Trịnh Công Hiến (đã mất) được bồi thường 939 triệu đồng; ông Trịnh Huy Dương được bồi thường hơn 2,2 tỉ đồng, ba người con còn lại của cụ Nga gồm ông Trịnh Việt Dũng, bà Trịnh Thị Ngọc và ông Trịnh Việt Vương được bồi thường tổng số tiền hơn 44 triệu đồng.
Ông Trịnh Huy Dương cho Lao Động biết, do sức khoẻ của mẹ đã quá yếu, thời gian giải quyết bồi thường cũng lâu, vì vậy gia đình đã chấp nhận khoản tiền trên, để “chấm dứt vụ án tại đây”.
Gia đình cụ Nga và TAND tỉnh Điện Biên có năm lần thương lượng, hai lần hòa giải nhưng đều không tìm được tiếng nói chung về con số bồi thường. Ở lần thương lượng thứ hai, tòa từng đưa ra con số bồi thường hơn 12,4 tỉ đồng, nhưng rồi về sau số tiền lại bị giảm đi nhiều.
Gần đây nhất, tòa có quyết định giải quyết bồi thường oan cho ba mẹ con cụ Nga với tổng số tiền 3,6 tỉ đồng. Không đồng tình với mức trên, mẹ con cụ Nga quyết định khởi kiện.
Về nội dung vụ án, năm 1989, thi thể ông Trịnh Huy Tùng (chồng cụ Nga) được tìm thấy dưới giếng. Công an huyện Tuần Giáo khởi tố, bắt giam ba mẹ con cụ Nga để điều tra về tội giết người.
Năm 1990, TAND tỉnh Lai Châu cũ (nay là Điện Biên) xử sơ thẩm, phạt cụ Nga 36 tháng tù treo về tội che giấu tội phạm.
Hai con trai của cụ là Trịnh Công Hiến và Trịnh Huy Dương bị buộc tội giết cha, tuyên án lần lượt 18 năm tù và 12 năm tù. Cụ Nga lặn lội đến khắp các cơ quan trung ương kêu oan cho mình và hai con.
Sau đó, Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại Hà Nội đã tuyên hủy bản án sơ thẩm để điều tra lại.
Tháng 1.1992, trong quá trình điều tra lại, VKSND tỉnh Lai Châu cũ quyết định hủy bỏ việc tạm giam với ông Hiến và ông Dương sau 28 tháng tạm giam.
Cũng kể từ đây, vụ án bị treo lơ lửng gần 30 năm mà không có bất cứ kết luận nào dù gia đình cụ Nga liên tục gửi đơn kêu oan.
Tháng 10.2017, cơ quan tố tụng liên ngành tỉnh Điện Biên quyết định đình chỉ bị can, tuyên bố cụ Nga và hai con trai không phạm tội giết người và che giấu tội phạm. Tuy nhiên, ông Hiến đã qua đời trước khi được minh oan.
Ngày 24.10.2017, mẹ con của cụ Nga được xin lỗi công khai. Tuy nhiên, gần 3 năm nay với nhiều lần gặp gỡ giữa cơ quan tố tụng gây oan sai, song gia đình cụ chưa nhận được bồi thường theo yêu cầu.
