Tổng TTCP vừa có thông báo Kết luận thanh tra việc quản lý, sử dụng đối với 2.200 tỉ đồng của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) trả nợ cho Tập đoàn Công nghiệp Tàu thuỷ Việt Nam (Vinashin/SBIC) và số tiền 4.190 tỉ đồng Chính phủ tạm ứng cho Vinashin/SBIC tái cơ cấu.
TTCP đã chỉ ra các sai phạm của Vinashin/SBIC khi quản lý, sử dụng nguồn tiền gần 6.400 tỉ đồng trên.
Nguồn 2.200 tỉ đồng tạm ứng từ PVN
Vinashin nhận số tiền tạm ứng này nhưng không mở tài khoản để theo dõi đặc biệt mà sử dụng tài khoản chung mở tại Oceanbank. Trên sổ sách kế toán tại Vinashin cũng không theo dõi riêng, cụ thể việc thu, chi đối với số tiền này, không thực hiện đúng hướng dẫn của Bộ Tài chính.
Điển hình Vinashin đã sử dụng hơn 166 tỉ đồng từ nguồn tạm ứng chi hỗ trợ cho các đơn vị thi công hoàn thiện 19 tàu dự kiến bàn giao năm 2011. Trong khi việc này đã được đề nghị, phê duyệt sử dụng bằng nguồn tiền 4.190 tỉ đồng. Điều này thể hiện, việc theo dõi, sử dụng các nguồn tiền của Vinashin không chính xác.
Việc xây dựng kế hoạch sử dụng nguồn vốn của Vinashin báo cáo Thủ tướng, để trả nợ cấp bách không sát với thực tế. Có 4 khoản chi, số tiền hơn 378 tỉ đồng dùng trả nợ cấp bách nhưng không có trong kế hoạch đã báo cáo Thủ tướng.
Việc chi hơn 171 tỉ đồng cho 2 công ty Hạ Long và Bến Kiền nộp thuế nhưng trong thời gian chưa nộp, hai công ty này đã gửi ngân hàng thu lãi. Hiện công ty Bến Kiền còn nợ hơn 3,1 tỉ đồng tiền hỗ trợ nộp thuế. Điều này cho thấy, Vinashin chưa kịp thời kiểm tra, giám sát việc sử dụng, không đôn đốc các đơn vị hoàn trả tiền hỗ trợ.
Nguồn vốn cấp tạm ứng 4.190 tỉ đồng
Thông báo kết luận của TTCP nêu Vinashin/SBIC xây dựng phương án sử dụng vốn có nhiều nội dung thiếu căn cứ, không phù hợp nguyên tắc sử dụng vốn tạm ứng (yêu cầu phải thu hồi dù vốn hỗ trợ). Một số tàu được hỗ trợ từ nguồn tiền này nhưng thực tế không triển khai.
Theo TTCP, nhiều số liệu đưa vào để xác định nhu cầu hỗ trợ vốn và tính toán hiệu quả không có cơ sở, không sát với thực tế (như tổng dự toán, số vốn các đơn vị có thể thu xếp được từ nguồn chủ tàu, vay từ ngân hàng, về giá bán dự kiến, giá trị thanh lý). Điều này dẫn đến quá trình thực hiện phải nhiều lần phê duyệt điều chỉnh, bổ sung.
Vinashin đề xuất sử dụng nguồn tiền này hỗ trợ cho 43 tàu (24 tàu dự kiến bàn giao năm 2011 và 19 tài bàn giao năm 2012) nhưng thực tế chỉ hỗ trợ cho 32 tàu, trong đó có 30 tàu trong danh sách được Bộ Giao thông và Vận tải xác nhận.
Liên tục thay đổi đề xuất các phương án hỗ trợ nhưng không có lý do. Tuy Vinashin báo cáo, đề xuất sẽ đàm phán với các tổ chức tín dụng để giải chấp và được ưu tiên thu hồi toàn bộ số vốn hỗ trợ hoàn thiện các tàu, nhưng thực tế không thực hiện trước khi hỗ trợ. Điều này dẫn đến bị các tổ chức tín dụng thu nợ, ảnh hưởng đến việc hoàn trả tiền hỗ trợ, không đảm bảo nguyên tắc bảo toàn vốn hỗ trợ.
Vinashin có ký hợp đồng với các ngân hàng thương mại để thực hiện việc kiểm soát sử dụng nguồn vốn nhưng có nhiều nội dung không chặt chẽ, cụ thể. Theo đó, đã làm giảm trách nhiệm của ngân hàng trong việc kiểm soát chi. Đồng thời Vinashin thực hiện việc điều chỉnh các hạng mục dự toán hoàn thiện tàu khi chưa có phê duyệt.
Đáng chú ý, một số khoản hỗ trợ hoàn thiện tàu dở dang nhằm giảm lỗ, giảm thiểu thiệt hại nhưng không thu hồi được nguồn tiền tạm ứng. Thậm chí tại một số tàu không những không có hiệu quả, không thu hồi được vốn hỗ trợ mà còn thiệt hại lớn hơn so với không đầu tư như tàu 700TEU-NT29 tại Công ty Nam Triệu; tàu 4000T tại Công ty Bến Thủy).
Việc hỗ trợ hoàn thiện tàu 700TEU-NT29 thiệt hại số tiền gần 152 tỉ đồng. TTCP đề nghị cần phải được điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.
Theo TTCP, Vinashin dùng nguồn vốn 4.190 tỉ đồng để hỗ trợ cho 32 tàu dở dang số tiền là hơn 1.800 tỉ đồng. Đến thời điểm thanh tra, mới chỉ có 20 tàu hoàn trả được số vốn hỗ trợ là hơn 947 tỉ đồng, còn lại 12 tàu chưa hoàn trả đủ (số tiền gần 900 tỉ đồng).
Ngoài ra, khoản tiền chi hỗ trợ cho 9 tàu các vỏ thép gần 53 tỉ đồng và khoản tiền hỗ trợ thuế còn lại hơn 414 tỉ đồng khó khăn trong việc thu hồi đủ số tiền hỗ trợ.
