Tiến sĩ - luật sư Đặng Văn Cường, Đoàn Luật sư Hà Nội đã chia sẻ qua vụ án Chủ tịch Tập đoàn Mường Thanh Lê Thanh Thản để làm rõ hơn, vì sao ông này bị cáo buộc "Lừa dối khách hàng".
Trong đó khái niệm "lừa dối" khác về tính chất và ít nguy hiểm hơn là khái niệm "lừa đảo", hậu quả pháp lý của hai hành vi này cũng khác nhau.
Hành vi "lừa dối" được mô tả trong Bộ Luật Dân sự và Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, theo đó, trong mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ đã tính "gian lận" khi cân, đong, đo, đếm hoặc có hành vi thủ đoạn gian dối khác để thu lợi bất chính, gây thiệt hại đến quyền lợi của khách hàng.
Hành vi lừa dối khách hàng diễn ra trong quá trình cung ứng dịch vụ, mua bán hàng hóa và có thể khách hàng không biết mình bị lừa dối, họ vẫn nhận được quyền lợi nhưng thấp hơn giá trị đáng ra họ được hưởng từ giao dịch.
Hành vi lừa dối khách hàng gây thiệt hại đến quyền lợi của khách hàng, của người tiêu dùng nên đây là một trong những yếu tố làm cho hợp đồng mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ đó vô hiệu và người vi phạm có thể bị xử lý hình sự về tội "Lừa dối khách hàng" nếu như đã bị phạt hành chính về hành vi này rồi mà còn vi phạm hoặc thu lợi bất chính từ 5.000.000 đồng trở lên.
Khi bị xử lý hình sự về tội "Lừa dối khách hàng", người vi phạm có thể bị phạt tiền hoặc phạt tù, mức phạt tiền cao nhất đến 500 triệu đồng và mức phạt tù cao nhất đến 5 năm tù.
Theo Luật sư Đặng Văn Cường, pháp luật quy định, "lừa đảo" là hành vi gian dối nhằm chiếm đoạt tài sản có thể xảy ra trong quan hệ dân sự, quan hệ kinh tế.
Yếu tố gian dối này được coi là nguy hiểm cho xã hội nếu như đưa ra thông tin sai sự thật để chiếm đoạt tài sản trị giá từ 2 triệu đồng trở lên.
Các giao dịch phát sinh yếu tố lừa đảo thường là các giao dịch mà bên mua không nhận được tài sản, không được đảm bảo một chút quyền lợi nào.
Quan trọng, mục đích chiếm đoạt tài sản có trước thời điểm nhận tài sản, yếu tố gian dối và rất rõ ràng, đây là hành vi nguy hiểm cho xã hội nên chỉ cần chiếm đoạt tài sản trị giá từ 2 triệu đồng trở lên là người thực hiện hành vi sẽ bị xử lý hình sự về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" theo quy định tại điều 174 Bộ Luật Hình sự, hình phạt cao nhất của tội danh này là tù chung thân.
Hành vi lừa dối khách hàng thì gây ra thiệt hại cho khách hàng và giá trị thiệt hại đó là số tiền thu lợi bất chính của bên bán khi họ đã có hành vi lừa dối. Còn đối với hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản, số tiền mà người bị hại mất đó là tiền bị chiếm đoạt nên tính chất nguy hiểm hơn và mức hình phạt cũng nghiêm khắc hơn.
Trong vụ việc xảy ra khi mua bán căn hộ tại tòa nhà CT6 Kiến Hưng, Hà Đông, Hà Nội thì khách hàng nộp tiền cho chủ đầu tư và vẫn nhận được nhà, vẫn được sử dụng để ở, chỉ là không đủ điều kiện để cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở do ngôi nhà được xây dựng sai giấy phép, không đúng với quy hoạch được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Chính vì vậy, cơ quan tố tụng đang xác định đây là hành vi "lừa dối" khách hành chứ không phải là hành vi "lừa đảo".
Hành vi này gây thiệt hại đến quyền lợi của khách hàng chứ không phải là hành vi chiếm đoạt tài sản nên ông Lê Thanh Thản không bị xử lý về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản".
Theo ông Cường, hành vi lừa dối khách hàng diễn ra khá nhiều trong đời sống xã hội, trong mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ cả trong đời sống thực lẫn trên không gian mạng mà người ta vẫn thường gọi là buôn gian, bán lận.
Hành vi lừa dối khách hàng rất đa dạng như giao thiếu hàng, thiếu số lượng, không đúng chất lượng, không đúng chủng loại, gian lận trong cân, đong, đo, đếm...
Vụ án trên cũng cho thấy quyết tâm của các cơ quan bảo vệ pháp luật trong việc áp dụng pháp luật để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, để răn đe, cảnh tỉnh hoạt động kinh doanh tùy tiện, chụp giật nói chung và kinh doanh trong lĩnh vực bất động sản nói riêng, khiến cho thị trường bất động sản lành mạnh hơn, minh bạch hơn và các chủ đầu tư sẽ phải tuân thủ pháp luật hơn.
