Trong số 86 người bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) đề nghị truy tố có bị can Chu Lập Cơ - chồng của bà chủ Vạn Thịnh Phát Trương Mỹ Lan.
Theo C03, Công ty Cổ phần Đầu tư Times Square do ông Chu Lập Cơ làm Chủ tịch HĐQT, cổ đông chính chiếm tới 99,26% cổ phần tại doanh nghiệp này.
Bị can Trương Mỹ Lan đã trao đổi với chồng, đề nghị lấy tài sản dự án tòa nhà Times Square để đảm bảo cho các khoản vay đứng tên các tổ chức, cá nhân do bị can chỉ định tại SCB.
Theo C03, Trương Mỹ Lan là người nắm toàn bộ quyền lực, chi phối SCB. Vì thế, mỗi khi gặp khó khăn về tiền trả cho các khoản vay trước tại SCB, những lãnh đạo được bị can tuyển chọn, lập nên sẽ thông báo để bà này biết, tìm phương án xử lý.
Để xử lý các khoản vay, Trương Mỹ Lan mượn tài sản của bạn bè, hoặc của mình dùng làm tài sản đảm bảo đưa vào SCB vay tiền ra. Trong số này có toà nhà Times Square của chồng Trương Mỹ Lan.
Tài liệu điều tra thể hiện, toà nhà trên đã được dùng để làm tài sản đảm bảo cho các khoản vay khống của Trương Mỹ Lan.
Từ tháng 12.2012 đến tháng 12.2014, Trương Mỹ Lan đã chỉ đạo các cá nhân tại SCB, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và công ty của chồng, thực hiện các thủ tục lập hồ sơ vay vốn khống, để giải ngân cho 73 khoản vay khống của 67 khách hàng. Tổng số tiền SCB giải ngân cho các khoản vay trên là hơn 29.441 tỉ đồng, thời hạn vay vốn 5 năm.
Đến năm 2017, không trả được các khoản nợ đến hạn, dự án Times Square tiếp tục được dùng làm tài sản thế chấp đảm bảo nghĩa vụ thanh toán nợ vay cho các khách hàng đang vay vốn tại SCB với dư nợ vay được đảm bảo tối đa hơn 35.541 tỉ đồng.
Theo C03, tới thời điểm ngày 17.10.2022, còn 46 khoản vay của 46 khách hàng có dư nợ gốc và lãi là hơn 39.217 tỉ đồng.
Về việc dùng toà nhà Times Square làm tài sản đảm bảo vay 20.000 tỉ đồng của SCB, Trương Mỹ Lan khai lấy tiền để cơ cấu các khoản nợ xấu. Các thủ tục Biên bản họp, Quyết định của Đại hội đồng cổ đông Công ty Times Square cho các khoản vay là yêu cầu bắt buộc.
Bà Lan khai, các thủ tục này được lập, ký khống, danh sách khách hàng không có nhu cầu vay vốn, mà chỉ đến SCB ký khống, hợp thức hồ sơ.
Năm 2017, các khoản nợ đến hạn, do phương án trả nợ không có thật, nguồn tiền vay thực chất là để xử lý nợ xấu, Trương Mỹ Lan đã sử dụng tài sản toà nhà Times Square của chồng để gia hạn đảm bảo, thế chấp cho các khoản vay đứng tên 54 khách hàng, tổng dư nợ được đảm bảo hơn 35.541 tỉ đồng.
Tài sản đảm bảo trên được định giá tại thời điểm ngày 30.9.2022 là hơn 30.100 tỉ đồng. Do đó, việc dùng toà nhà Times Square trên dùng làm tài sản đảm bảo để SCB giải ngân, được C03 xác định gây thiệt hại là hơn 9.116 tỉ đồng.
C03 xác định, ông Chu Lập Cơ đã phạm vào tội “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng”, liên đới gây thiệt hại cho SCB hơn 9.116 tỉ đồng.
Thực tế, việc các dự án, trong đó có tòa nhà Times Square được Trương Mỹ Lan dùng làm tài sản đảm bảo để SCB giải ngân, đã được Đoàn thanh tra do bà Đỗ Thị Nhàn - Trưởng đoàn, đưa vào danh sách thanh tra trước khi cơ quan điều tra vào cuộc.
Khi đó, Đoàn thanh tra đã chỉ ra các sai phạm tại SCB, đặc biệt trong việc cấp tín dụng đối với các phương án dự án theo kế hoạch tái cơ cấu. Cùng với các phương án, dự án bị thanh tra, Times Square được xác định rủi ro mất vốn.
Song Đoàn thanh tra, trong đó có cá nhân bà Nhàn đã bưng bít sai phạm của SCB trong việc cấp tín dụng... cho cá nhân, tổ chức thuộc hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát.
Một dự án khác bà chủ Vạn Thịnh Phát dùng để làm tài sản đảm bảo vay tại SCB được nâng khống giá trị là Mũi Đèn Đỏ.
Theo C03, Ngân hàng SCB đã giải ngân cho 100 khách hàng với 137 khoản vay liên quan đến tài sản đảm bảo là Dự án Mũi Đèn Đỏ còn dư nợ 133.710 tỉ đồng cả gốc lẫn lãi (chiếm 22% tổng dư nợ gốc của nhóm Trương Mỹ Lan, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát tại ngân hàng SCB).
