Hôm nay (21.4), sau 3 ngày thẩm vấn, phiên toà xét xử bị cáo Phạm Thanh Hải - Chủ tịch HĐQT Công ty IDT tạm nghỉ để đến 15h cùng ngày, đại diện Viện KSND Hà Nội luận tội, đề nghị mức án với bị cáo này.
Tháng 5.2018, bị cáo Hải bị cấp sơ thẩm TAND Hà Nội tuyên tù chung thân về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản". Toà phúc thẩm một năm sau tuyên huỷ án, điều tra lại số bị hại và thiệt hại, xác minh đồng phạm.
Cáo trạng mới nhất của Viện KSND Hà Nội ra tháng 11.2022 cáo buộc, bị cáo Hải thành lập và làm Chủ tịch HĐQT Công ty IDT từ năm 2007, hoạt động trong nhiều lĩnh vực, song đều không hiệu quả. Một năm sau, bị cáo Hải lập website hoclamgiau, tổ chức hội thảo dạy làm giàu.
Trong các buổi học, bị cáo Hải giới thiệu là tiến sĩ, nhiều kinh nghiệm kinh doanh tại Liên Xô, có tài đầu tư, kinh doanh. Công ty IDT đang triển khai các dự án có lãi suất cao, có siêu dự án...
Để thu hút nhiều người góp vốn, bị cáo Hải đưa ra các hợp đồng góp vốn lãi suất 40-50%/năm, cắt lãi ngay khi nộp tiền; chi thưởng những người môi giới hợp đồng mới...
Huy động vốn phục vụ cá nhân song bị cáo Hải chỉ đạo kế toán IDT soạn thảo, kí hợp đồng, kiểm đếm tiền tại trụ sở IDT. Hợp đồng góp vốn đầu tư đều sử dụng con dấu IDT để họ tin tưởng.
Trong một năm, từ tháng 10.2014 đến tháng 10.2015, bị cáo Hải huy động được hơn 2.725 tỉ đồng từ 2.574 nhà đầu tư, "chỉ tính các khoản có phiếu thu". Việc sử dụng số tiền này ra sao, bị cáo không cho các nhà đầu tư biết.
Tuy nhiên, bị cáo Hải chỉ dùng 99 tỉ đồng (tức 3,6% tổng số tiền huy động) để góp vào 9 dự án "đều chưa có lợi nhuận, hoạt động không hiệu quả, không có khả năng sinh lợi nhuận cao" như bị cáo Hải hứa hẹn.
Bị cáo Hải mất hoàn toàn khả năng thanh toán cho các "nhà đầu tư" này, tổng hơn 576 tỉ đồng là thiệt hại vụ án.
Tại phiên toà, bị cáo Hải cho rằng cáo buộc chưa chính xác. Bị cáo là "nhà khoa học làm kinh tế" nên có thể có sai sót, nhưng không bao giờ lừa đảo.
Bị cáo khẳng định thực hiện đúng nghĩa vụ với hàng nghìn nhà đầu tư khắp cả nước. "Thực tế tôi thu của họ 2.700 tỉ đồng nhưng đã chi trả tới hơn 2.900 tỉ đồng, tức tự bỏ thêm gần 300 tỉ đồng tiền túi ra trả", bị cáo nói.
Với cáo buộc IDT hoạt động không hiệu quả, tiến sĩ này phủ nhận, cho rằng công ty đã hoạt động rất "hiệu quả, tươi sáng" bất chấp khủng hoảng kinh tế toàn cầu.
"Dù kết luận điều tra cho rằng không hiệu quả, nhưng bị cáo thấy hiệu quả", bị cáo trình bày.
Bị cáo phủ nhận đã "kêu gọi vốn", khai chỉ chia sẻ kiến thức kinh doanh và kể về các dự án lớn đang đầu tư. "Họ thấy hay, bày tỏ nguyện vọng muốn tham gia góp vốn. Tôi nói nếu muốn thì góp, chứ không kêu gọi", bị cáo khai.
Trước lời khai này, HĐXX dẫn cáo trạng cho thấy 8 dự án bị cáo Hải quảng bá "sinh lãi triệu đô" đều bị Viện Kiểm sát kết luận không hiệu quả, không có khả năng sinh lãi như tiến sĩ này hứa hẹn.
"Vậy dựa vào đâu bị cáo trả lãi 40-50% cho người ta, bị cáo có kinh doanh sản xuất gì không?", chủ toạ chất vấn.
Hải tiếp tục khẳng định, dự án đều ở dạng start-up có khả năng sinh lãi, "lấy danh dự đảm bảo dự án có tiềm năng rất lớn", đặc biệt là dự án "mạng xã hội dạy làm giàu".
Tới khi bị bắt, năm 2015, theo bị cáo Hải, trang đã có tới hơn 700.000 thành viên, dự kiến 2016 sẽ có 2 triệu người và giá trị của trang hoclamgiau.vn sẽ có giá trị 2 tỉ USD và "chắc chắn sẽ có doanh nghiệp nước ngoài muốn mua lại".
Dự án "thú vị và hấp dẫn" khác là trồng cây macca, được thế giới mệnh danh "cây trồng tỉ đô". Song để một cây macca cho thu hoạch, bị cáo cho rằng cần tới 3-5 năm.
"Nhưng đúng lúc cây sắp ra quả, sinh lời, tôi bất ngờ bị cơ quan điều tra bắt giữ, nhà đầu mất cơ hội thu lợi nhuận", bị cáo khai.
Đại diện công ty Macadamia tại toà cho hay, bị cáo Hải đầu tư tổng hơn 20 tỉ đồng để mua tổng cộng hơn 2 triệu cổ phần của công ty.
Từ năm 2021, công ty bắt đầu có lãi, "năm 2021 hơn 1 tỉ đồng, năm 2022 cũng vậy", vị đại diện cho biết.
Tuy nhiên, theo cáo trạng, 7 dự án còn lại cũng đều chưa có lãi, hoặc đang lỗ, chỉ hoạt động trên pháp lý.
Trước con số lợi nhuận khiêm tốn công ty này đưa ra, HĐXX hỏi bị cáo Hải: "Vậy bị cáo lấy tiền đâu trả lãi 40-50% cho những nhà đầu tư ký hợp đồng ngắn hạn, 6 tháng, một năm?".
Hải thừa nhận dựa vào nguồn tiền của các nhà đầu tư tiếp theo để "đầu tư tiếp sức".
"Tức là lấy tiền người sau trả tiền người trước?", HĐXX truy vấn, song bị cáo Hải không thừa nhận, cũng không bác bỏ, mà cho rằng đó là hình thức "đầu tư tiếp sức".
Bị cáo đảm bảo nếu không bị bắt, chỉ trong 2 năm, bản thân có thể khiến mỗi dự án sinh lời một tỉ USD.
Trong số các bị hại, chủ toạ hỏi bà H (Hà Nội) về việc nghĩ thế nào mà tin vào việc làm ăn cho lãi 40-50%. Bà này thừa nhận, mất tiền, phần lớn do tham lãi suất cao, có nguyện vọng được lấy lại số tiền.
