Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Trưởng Văn phòng Luật sư Nguyễn Văn Hậu và cộng sự, phân tích: Theo quy định tại Điều 65 Bộ luật Tố tụng hình sự (BLTTHS) 2015 thì: “Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án là cá nhân, cơ quan, tổ chức có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án hình sự”.
Trong trường hợp ông Trần Bắc Hà tham gia phiên tòa với vai trò người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án, thì ông Trần Bắc Hà có nghĩa vụ: “a) Có mặt theo giấy triệu tập của người có thẩm quyền tiến hành tố tụng” được quy định tại Điểm a, Khoản 3, Điều 65 BLTTHS 2015. Đồng thời, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án được xác định là đương sự, theo quy định tại Điểm g, Khoản 1, Điều 4 BLTTHS 2015.
Theo đó, sự có mặt của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan được quy định tại Khoản 1 Điều 292 BLTTHS 2015, “Nếu đương sự hoặc người đại diện của họ vắng mặt thì tùy trường hợp, Hội đồng xét xử quyết định hoãn phiên tòa hoặc vẫn tiến hành xét xử”. Như vậy, trong trường hợp người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan vắng mặt tại phiên tòa thì hội đồng xét xử sẽ quyết định hoãn phiên tòa hoặc vẫn tiến hành xét xử.
Bên cạnh đó, tại Khoản 2, Điều 65 BLTTHS 2015 cũng quy định: Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án hoặc người đại diện của họ có quyền: a) Được thông báo, giải thích quyền và nghĩa vụ quy định tại Điều này; b) Đưa ra chứng cứ, tài liệu, đồ vật, yêu cầu; c) Yêu cầu giám định, định giá tài sản theo quy định của pháp luật; d) Tham gia phiên tòa; phát biểu ý kiến, đề nghị chủ tọa phiên tòa hỏi những người tham gia phiên tòa; tranh luận tại phiên tòa để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình; xem biên bản phiên tòa;
đ) Tự bảo vệ, nhờ người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho mình; e) Trình bày ý kiến về chứng cứ, tài liệu, đồ vật liên quan và yêu cầu người có thẩm quyền tiến hành tố tụng kiểm tra, đánh giá; g) Kháng cáo bản án, quyết định của Tòa án về những vấn đề trực tiếp liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ của mình; h) Khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng; i) Các quyền khác theo quy định của pháp luật.
Trong trường hợp này, theo thông tin từ báo chí, luật sư bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ của ông Trần Bắc Hà đã đến tòa và cho biết hiện ông Hà đang điều trị bệnh ung thư gan, nên không thể tới tham gia phiên tòa, thì tòa có thể căn cứ vào các lời khai của ông Hà tại cơ quan điều tra để xét xử vắng mặt ông Hà.
