Mặc dù Chính phủ đã ban hành Nghị định số 06/2017/NĐ-CP ngày 24.1.2017 về kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó và thí điểm đặt cược bóng đá quốc tế. Cánh cửa để cá độ hợp pháp tại Việt Nam đã mở, thế nhưng tại sao cho đến giờ này chưa doanh nghiệp nào được cấp giấy phép kinh doanh?
Khi thị trường cá cược chưa khai thông được bế tắc thì thị trường cá độ bất hợp pháp vẫn hoành hành và gây nhiều hệ quả xấu cho xã hội.
Kỳ 1: Cuộc chơi đốt tiền và biến tướng khó lường
Vụ án đánh bạc nghìn tỉ do công an Phú Thọ thụ lý và đang triển khai giai đoạn 2 đã khiến dư luận kinh ngạc về dòng tiền khổng lồ và trên hết là thành phần tham gia. Trong đó có cả lãnh đạo cao cấp của cơ quan bảo vệ pháp luật như Cục phòng chống tội phạm công nghệ cao, các công ty tham gia thương mại điện tử, các cổng giao dịch trung gian, các nhà mạng và các ngân hàng thương mại. Cá độ bóng đá hàng chục năm nay cũng ồn ào không kém, thậm chí việc tư vấn, hỗ trợ cá độ bóng đá còn diễn ra công khai.
Tiền tỉ đốt trong… nháy mắt
Chỉ cần một thao tác nhỏ tìm kiếm trên google và facebook có thể nhận ra thị trường cá độ ở Việt Nam nhộn nhịp với hàng trăm website, fanpage thông tin, hỗ trợ đánh bạc, cá độ. Không chỉ là những trang có xuất xứ từ Việt Nam mà nhiều trang web của những nhà cái lớn đã Việt hóa và “âm thầm” đặt đại diện của mình tại Việt Nam để chiêu dụ, thu hút các con bạc.
Tại một fanpage, phóng viên Lao Động đã bắt gặp những lời mời chào “cộng tác làm việc” kiểu như: “Cần 1 bạn am hiểu về cá cược online, có laptop, làm việc tại Hà Nội, đãi ngộ lần lượt là 2,5 triệu đồng và 5 triệu đồng”.
Để thâm nhập vào thế giới này, phóng viên Lao Động đã liên hệ với số điện thoại ghi trên lời chào, đóng vai là một sinh viên cần việc làm. Sau nhiều lần liên hệ, phóng viên Lao Động đã được trực tiếp phỏng vấn. Dù chưa được nhận công việc do “không am hiểu nhiều về cá cược online” thế nhưng đã được tận nghe, tận thấy những vụ cá độ mà số tiền một lần lên đến tiền tỉ.
Đó là câu chuyện về một nhân vật có tiếng trên fanpage ***.com từng khoe chiến tích khiến tất cả lạnh gáy đó là chơi một trận bán kết Championes League mà số tiền giao dịch lên đến…1,3 tỉ đồng/trận. Kết quả sau khi trận đấu kết thúc “anh hùng” kia mất sạch khoản tiền và “âm” tới hơn 100 triệu đồng. “Trong giới cờ bạc thì đánh một trận tính bằng tiền tỉ là rất bình thường - một cá độ “bán chuyên nghiệp”- nói với phóng viên Lao Động.
Điều này tương ứng với những đường dây đánh bạc bị bóc gỡ trong thời gian gần đây với số tiền giao dịch hàng nghìn tỉ. Đơn cử một vụ “con con” do Phòng Cảnh sát Hình sự (PC45) Công an tỉnh Quảng Nam triệt phá ổ “bonbon88.com” giữa tháng 4.2018 có số tiền hàng trăm tỉ đồng. Mỗi năm cơ quan công an phá hàng chục vụ như vậy và đó cũng chỉ phần nổi của ma trận cá độ bóng đá.
Sự công khai còn ở chỗ lâu nay nhiều doanh nghiệp, thậm chí là các tờ báo thể thao thoải mái hỗ trợ thông tin cá cược bằng cách phân tích “kèo”, “đặt cược” nhưng không hề bị xử lý.
Điển hình là Công ty Cổ phần Công nghệ và Dịch vụ Bóng Đá - chủ của trang bongdaso.com có số lượng thành viên lên tới trên 300.000 và hiện có trên 7 triệu bài viết chuyên phân tích tỉ lệ, kèo phục vụ cá độ. Công ty này đăng ký hoạt động từ 2007, đáng chú ý là ngành nghề chính chỉ là “dịch vụ phục vụ cá nhân”.
Thực tế đây là “con cá mập” của làng cá độ Việt và dù không trực tiếp làm dịch vụ cá độ thì trang web này cũng công khai quảng cáo cho những trang web cá độ trực tuyến có máy chủ đặt ở nước ngoài.
Nhà mạng, ngân hàng “tích cực hỗ trợ” cá độ bóng đá bất hợp pháp
Cả nghìn trang web và các con bạc tham gia cá độ đều xác định việc mình làm là vi phạm pháp luật. Hiện nay hình thức đánh bạc ở nước ta vẫn bị coi là trái phép. Đó là hành vi đánh bạc dưới bất kỳ hình thức nào với mục đích được thua bằng tiền hay hiện vật mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép hoặc được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép nhưng thực hiện không đúng quy định trong giấy phép.
Những hành vi bị coi là đánh bạc là các hành vi chơi số đề, cá độ bóng đá, tá lả, tổ tôm, chắn, ba cây, xóc đĩa… chỉ cần có kiểu cá bằng tiền hoặc hiện vật thì đều bị coi là đánh bạc. Dù có chơi nhiều hay chơi ít thì cũng không liên quan đến việc định tội mà chỉ có thể là tình tiết giảm nhẹ một phần hình phạt khi lượng hình.
Thế nhưng bất chấp những cảnh báo, những vụ truy bắt các ổ cờ bạc online thì lượng chơi cờ bạc, cá độ online không giảm. Đơn giản là ngày càng xuất hiện những hình thức, những phần mềm, app quá thuận tiện cho người tham gia.
Các trang web tha hồ quảng cáo: Dễ dàng đăng ký tham gia, nạp tiền vào tài khoản; Rút tiền về tài khoản ngân hàng nhanh chóng, bảo mật tốt; Khuyến mãi thường xuyên khi nạp tiền (có thể lên đến 100%); Chủ động đặt cược vào bất kỳ khoảng thời gian nào khi trận đấu diễn ra; Hỗ trợ đặt cược bất kỳ nơi nào miễn là có kết nối internet; Hỗ trợ đặt cược cả trên máy tính, điện thoại, máy tính bảng…; Có thể đặt cược hàng trăm giải bóng đá lớn nhỏ trên toàn thế giới diễn ra hằng ngày;
Có rất nhiều dạng ra kèo khác nhau để lựa chọn, tỉ lệ ăn tiền cao, kèo chuẩn; An toàn khi chơi tại nhà, giảm rủi ro khi dính líu đến pháp luật; Được nhân viên tư vấn hỗ trợ nhiệt tình qua Chat hoặc điện thoại 24/24.
Ở đây không thể không nhắc đến một biến tướng của cá độ online đó là việc dùng thẻ cào để cá độ. Tháng 11.2017, một nhà cái lớn hớn hở thông báo trên trang chủ của mình: “Để đáp ứng nhu cầu chơi cá độ bóng đá ngày càng gia tăng của người Việt Nam, nhà cái ***bet xin giới thiệu một cách thức thanh toán hoàn toàn mới, đó chính là cá độ bóng đá bằng thẻ cào. Đây là cách thức giao dịch được mong đợi nhất mà người dùng luôn muốn những nhà cái cá cược phát triển”.
Nhà cái này nói rõ, với hình thức gửi tiền bằng thẻ cào điện thoại, nhà cái hỗ trợ 4 nhà mạng cung cấp thẻ của Việt Nam, đó là: MobiFone, Viettel, VinaPhone, GATE. Và quảng cáo tiện ích như “gửi tiền nhanh chóng”, không cần chuyển tiền vào tài khoản ngân hàng, không qua xác nhận rườm rà…
Cũng giống như vụ đánh bạc nghìn tỉ mà cơ quan công an đang truy trách nhiệm của các nhà mạng (mà Lao Động đã phản ánh) khi dòng tiền qua mạng lưới này quá lớn và tỉ lệ chiết khấu quá hấp dẫn với các nhà mạng, riêng vị đánh bạc qua cổng Rikvip số tiền được các sới bạc ảo chia cho nhà mạng lên tới 1.402 tỉ đồng. MobiFone, VinaPhone, Viettel đều thu phí 19%-19,5% đối với những cá nhân dùng thẻ nạp tiền vào tài khoản.
Trách nhiệm của các nhà mạng, các nhà phát hành thẻ ở đâu vẫn chưa có câu trả lời rõ ràng.
Giữa tháng 5, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ TTTT được yêu cầu phối hợp với các bộ, ngành liên quan khẩn trương rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung hoàn thiện khung khổ pháp lý đối với thẻ nạp viễn thông, thẻ game...
Cùng với đó, Bộ Thông tin và Truyền thông (TTTT) và các cơ quan liên quan phải tăng cường quản lý chặt chẽ hoạt động cung ứng các trò chơi điện tử trực tuyến, nhằm ngăn chặn các hình thức cờ bạc trá hình, bất hợp pháp.
Trong khi đó, sự tham gia của các ngân hàng thương mại đối với hoạt động đánh bạc, cá độ bóng đá tuy được xác định là có nhưng trách nhiệm rất không rõ ràng. Tuy vậy, nhiều trang cá độ không ngần ngại khoe về sự “liên kết” với những ngân hàng thương mại ở Việt Nam.
Ví dụ nhà cái M**.com - một trong những nhà cái được yêu thích, thì quảng cáo rằng: Gửi tiền qua ngân hàng được coi là tối ưu nhất! Đặc điểm các ngân hàng liên kết với nhà cái này: Các ngân hàng lớn tại Việt Nam, nhiều điểm giao dịch, có hỗ trợ Internet banking...
Danh sách các ngân hàng có thể gửi tiền vào M88 gồm: Vietcombank, ACB, Agribank. Vietinbank, Sacombank và ngân hàng Đông Á, Techcombank. Thậm chí nhà cái còn khuyên nên dùng Vietcombank và ACB để đảm bảo giao dịch thuật tiện, nhanh chóng và an toàn nhất(!?).
Rõ ràng, ngoài trách nhiệm của các nhà mạng, cổng thanh toán trung gian thì trách nhiệm của các ngân hàng thương mại trong việc tiếp tay cho đánh bạc cần phải làm rõ hơn.
Luật sư Vũ Thái Hà - Giám đốc Công ty Luật TNHH YouMe: “Khi đánh bạc online, nếu người chơi sử dụng tài khoản để chuyển tiền vào chơi thì rất dễ lộ danh tính. Tuy nhiên nếu đối tượng chuyển sang dùng thẻ cào điện thoại hoặc dùng hình thức nạp tiền qua đại lý thì đây là cách chuyển tiền ẩn danh khiến các cơ quan chức năng khó xác định được ai là người nạp tiền.
Thêm vào đó, khi đánh bạc online là trên môi trường ảo, vì vậy quy mô đánh bạc sẽ rất lớn và khó xác định. Đối với các đơn vị trung gian thanh toán, tôi nghĩ họ thừa biết đối tượng công ty mình cung cấp dịch vụ được sử dụng vì mục đích gì, cho tổ chức kinh doanh nào. Ở đây, họ biết đơn vị mình cung cấp dịch vụ trung gian cho tổ chức đánh bạc”.
Luật sư Nguyễn Thế Truyền (Công ty Luật hợp danh Thiên Thanh - Đoàn Luật sư TP.Hà Nội): “Cơ quan điều tra phải làm rõ những ai liên quan đến việc thanh toán tiền đánh bạc thông qua thẻ cào viễn thông. Phải làm rõ hành vi khách quan, chủ quan của những người đó tham gia vào hoạt động này. Nếu như những người đó biết hoặc theo quy định công việc của họ buộc phải biết việc thanh toán trái pháp luật thông qua hình thức đánh bạc sát phạt qua mạng, mà họ vẫn làm thì sẽ là đồng phạm về hành vi đánh bạc, với vai trò giúp sức…
Ở đây, các nhà mạng đang đóng vai trò như một banker - người thu, đổi và chi trả tiền cho các con bạc có chiết khấu phần trăm trên tổng số tiền cả ở bên thua và bên thắng”.
(Còn tiếp)
