Từ “tấm bản đồ bí ẩn”…
Trong tháng 9.2017, một tấm bản đồ có tên “Bản đồ kế hoạch khai thác hầm lò năm 2018 - Mỏ than Khe Chuối vỉa 5” của Cty TNHH MTV 91 (thuộc TCty Đông Bắc) được bạn đọc nặc danh gửi đến tòa soạn Báo Lao Động.
Ngay khi nghiên cứu tấm bản đồ này, PV Báo Lao Động đã nhận thấy tính nghiêm trọng của vụ việc và quyết định làm sáng tỏ. Để kiểm tra tính xác thực của tấm bản đồ, vào cuối tháng 9.2017, PV Báo Lao Động đã cùng người dân bản địa đi thực tế.
Mỏ than Khe Chuối (xã Tràng Lương, TX.Đông Triều, Quảng Ninh) có diện tích ranh giới mỏ - ranh giới quản lý tài nguyên là 1.088ha (QĐ 2736/QĐ-DB ngày 27.7.2012); Ranh giới giấy phép hoạt động khoáng sản là 150ha theo GP 2948/GP-BTNMT ngày 19.12.2014. Ranh giới hoạt động khoáng sản được đánh dấu theo thứ tự từ các điểm KC-1 đến KC-8.
Tiếp cận khu rừng đệm từ khe suối Đá Lở (thôn Trung Lương, xã Tràng Lương) lội suối, băng rừng, chúng tôi đã tiếp cận được những “điểm tụt”. Đây là những hố có đường kính hàng chục mét vuông, chứa đầy nước.
Ông T - người xã Tràng Lương, dẫn đường cho chúng tôi bảo: “Những hố tụt này chính là những vỉa than được khai thác bằng hầm lò. Khi khai thác hết than, người ta đánh mìn phá sập tạo thành những hố tụt, những hồ không đáy trong rừng”.
Đối chiếu thực địa với tấm bản đồ do bạn đọc cung cấp, chúng tôi nhận thấy đây là khu vực lò DV5+218 được đánh dấu đã khai thác than từ quý I/2016 và nằm ngoài ranh giới giấy phép hoạt động khoáng sản KC-3 và KC-4.
Theo đường rừng đến khe Đầu Lâu, chúng tôi tới cửa hầm khai thác than hầm lò. Theo quan sát của PV thì cửa lò có chiều rộng khoảng 5m, cao khoảng 3m. Hầm lò được chống đỡ công nghiệp, có hệ thống đường ray, xe goòng vận chuyển than rất chuyên nghiệp, chứng tỏ người tổ chức khai thác phải có chuyên môn, kỹ thuật khai thác than hầm lò. Theo ông T thì hầm lò chạy theo vỉa than cũng vài km.
Theo tấm bản đồ có tên “Bản đồ kế hoạch khai thác hầm lò năm 2018 - Mỏ than Khe Chuối vỉa 5” thì cả 100.000 tấn than theo các vỉa than tuy thuộc về ranh giới mỏ của Mỏ than Khe Chuối nhưng nằm ở ngoài ranh giới hoạt động khoáng sản (được phép khai thác) đã được khai thác trái phép từ năm 2016, đang khai thác trong năm 2017 và sẽ bị khai thác trái phép trong năm 2018.
Kỷ luật nhân viên tuồn bản đồ ra ngoài
Để làm rõ về tấm bản đồ bí ẩn mang tên “Bản đồ kế hoạch khai thác hầm lò năm 2018 - Mỏ than Khe Chuối vỉa 5”, ngày 18.10, PV Báo Lao Động đã có buổi làm việc với lãnh đạo Cty 91. Về vấn đề có hay không việc tổ chức khai thác ngoài ranh giới giấy phép hoạt động khai thác khoáng sản, trung tá Trần Phương - PGĐ Cty - khẳng định ngay là: “Không có chuyện đó”.
Trung tá Phương cho biết, nhiệm vụ của Cty 91 là khai thác than hầm lò, sản phẩm khai thác được bàn giao cho TCty Đông Bắc, vì vậy nếu có tổ chức khai thác ngoài ranh giới giấy phép thì TCty cũng không nghiệm thu.
“Khai thác than ngoài ranh giới giấy phép hoàn toàn là khai thác trái phép” - trung tá Phương khẳng định.
Khi được đề nghị bình luận về tấm bản đồ bí ẩn, thể hiện việc Cty 91 tổ chức khai thác than ngoài ranh giới giấy phép, trung tá Phương nhận xét: “Tấm bản đồ này không có giá trị pháp lý vì không có con dấu, chữ ký”. PV đề nghị trung tá Phương xem kỹ tấm bản đồ xem có yếu tố giả mạo nào không. Sau khi xem, trung tá Phương nhận xét: “Cơ bản là giống!”.
PV Báo Lao Động đã đề nghị lãnh đạo Cty 91 đem Bản đồ kế hoạch khai thác than hầm lò năm 2018 của Cty ra đối chiếu với tấm “bản đồ bí ẩn”. Tuy nhiên, trung tá Bùi Quang Nhã - Chánh Văn phòng Cty 91 - cho biết, Bản đồ kế hoạch năm 2018 vừa được hoàn thành và gửi về TCty phê duyệt nên không có ở Cty.
“Chẳng nhẽ ở trụ sở Cty không có một tấm bản sao Bản đồ kế hoạch 2018 nào hay sao?”, PV Báo Lao Động đặt câu hỏi, nhưng chỉ nhận được những cái lắc đầu và cười trừ của lãnh đạo Cty 91(?!)
Cũng trong buổi làm việc này, PV đã mời trung tá Phương và trung tá Nhã xem những hình ảnh, clip các hố tụt, cửa hầm lò mà PV đã ghi nhận được tại hiện trường. Trung tá Phương xác nhận: “Những điểm sụt lún nằm trong ranh giới quản lý tài nguyên của Cty, nhưng chưa rõ vị trí cụ thể. Sắp tới chúng tôi sẽ cho người đi kiểm tra về hiện tượng trên”.
Để tiếp tục làm rõ về “tấm bản đồ bí ẩn”, PV Báo Lao Động đã liên lạc với lãnh đạo TCty Đông Bắc. Tuy nhiên, đại tá Đỗ Mạnh Giáp - Chủ nhiệm Chính trị TCty - cho biết: “Theo khoản 2 Điều 38 Luật Báo chí thì TCty không cung cấp bản kế hoạch sản xuất cho báo chí”.
“Riêng về tấm bản đồ, TCty đã xác định quân của TCty cung cấp cho báo chí thì chúng tôi đang củng cố hồ sơ để xử lý kỷ luật trường hợp này” - đại tá Giáp cho biết. Hình thức kỷ luật nhân viên tuồn bản đồ ra ngoài thì đại tá Giáp không nói(?!)
Về thông tin Cty 91 khai thác than ngoài ranh giới giấy phép, đại tá Giáp khẳng định là không có. Đại tá Đỗ Mạnh Giáp cho biết thêm: “Ngày 23.10, Phó Chủ tịch UBND tỉnh QN Đặng Huy Hậu đã trực tiếp xuống kiểm tra và khẳng định Cty 91 không khai thác than ngoài ranh giới giấy phép”(!)
