Viện KSND Tối cao vừa ban hành cáo trạng truy tố 9 bị can trong vụ sai phạm xảy ra tại Công ty Dược Cửu Long và Bộ Y tế.
Ông Lương Văn Hóa - cựu Tổng Giám đốc Dược Cửu Long, Nguyễn Thanh Tòng - cựu Phó Tổng Giám đốc và 2 người khác bị truy tố về hành vi "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ".
Cựu Thứ trưởng Y tế Cao Minh Quang và 4 bị can còn lại là các cựu lãnh đạo một số đơn vị thuộc Bộ Y tế bị truy tố về tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng".
Theo cáo trạng, thực hiện kế hoạch dự trữ thuốc Tamiflu và sản xuất thuốc Oseltamivir phòng chống dịch cúm A (H5N1), Bộ Y tế đặt hàng Công ty Dược Cửu Long sản xuất thuốc Oseltamivir từ nguồn nguyên liệu nhập khẩu.
Quá trình tham gia kế hoạch sản xuất thuốc, ông Lương Văn Hóa bị cáo buộc đã chỉ đạo Ngô Hữu Hiếu Nghĩa - cựu Giám đốc Xuất nhập khẩu Chi nhánh TPHCM tìm mua nguyên liệu Oseltamivir.
Sau đó, bị can Nghĩa báo cáo rằng Công ty Mambo (trụ sở tại Singapore) đồng ý bán nguyên liệu này với giá 17.500 USD/kg. Từ đó, ông Hóa ký hợp đồng với Công ty Mambo để mua 900 kg nguyên liệu.
Ngày 21.11.2005, Bộ Y tế đặt hàng Công ty Dược Cửu Long sản xuất 6 triệu viên thuốc Oseltamivir. Nửa tháng sau đó, Bộ tiếp tục đặt mua thuốc từ Dược Cửu Long, nhưng tăng số lượng thành 13 triệu viên.
Đầu năm 2006, dịch cúm A/H5N1 được khống chế, Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh giảm cơ số thuốc Oseltamivir dự trữ. Do đó, Bộ Y tế đặt hàng Công ty Dược Cửu Long và giảm còn 5 triệu viên thuốc Oseltamivir với đơn giá hơn 27.000 đồng/viên. Tổng giá trị giao dịch là hơn 145 tỉ đồng.
Theo cáo buộc, khi Bộ Y tế giảm số lượng thuốc cần mua, ông Hóa đã chỉ đạo ông Nghĩa đàm phán với Công ty Mambo nhằm ký lại hợp đồng mua 525 kg nguyên liệu Oseltamivir với giá 17.500 USD/kg. Tổng giá trị hợp đồng là hơn 9,1 triệu USD.
Giữa tháng 4.2006, bị can Nguyễn Thanh Tòng lập hồ sơ chuyển tiền tạm ứng, thanh toán cho Công ty Mambo tổng số tiền hơn 5,2 triệu USD. Còn lại hơn 3,8 triệu USD được trả chậm trong 6 tháng từ ngày nhận hàng.
Theo cáo trạng, ông Hóa muốn giữ số tiền trên 3,8 triệu USD để sử dụng cho Dược Cửu Long, nên không báo cáo Bộ Y tế về việc điều chỉnh giá trị hợp đồng. Ngày 15.4.2006, ông Hóa ký văn bản số 128 để đề nghị Bộ Y tế thanh toán số tiền còn lại theo hợp đồng sản xuất thuốc.
Cuối cùng, từ tháng 1 - 6.2006, Ban quản lý kế hoạch phòng chống dịch cúm A/H5N1 nhiều lần tạm ứng, thanh toán cho Dược Cửu Long số tiền gần 144 tỉ đồng.
Cơ quan tố tụng cho rằng để hợp thức hóa số tiền hơn 3,8 triệu USD nêu trên, ông Lương Văn Hóa đã họp HĐQT để điều chỉnh một số thông tin trước khi công bố cho cơ quan kiểm toán. Sau đó, bị can này ký báo cáo tài chính năm 2010, thể hiện Dược Cửu Long không phải trả cho Công ty Mambo hơn 3,8 triệu USD.
Ngoài ra, nhằm che giấu việc giảm giá mua nguyên liệu sản xuất thuốc, bị can Hóa chỉ đạo ông Nghĩa tạo thư gửi Công ty Mambo với nội dung: "Đề nghị cho giãn nợ số tiền chưa thanh toán hơn 3,8 triệu USD để cung cấp cho đoàn kiểm tra".
Nhờ đó, khi làm việc với Bộ Y tế và Bộ Tài chính, ông Hóa đã cung cấp bản photo thư giãn nợ nêu trên. Bị can còn báo cáo 2 Bộ lý do chưa thanh toán hơn 3,8 triệu USD do được đối tác nước ngoài cho giãn nợ.
Cuối năm 2008, bị can Tòng đã chỉ đạo ông Nghĩa soạn thư gửi Công ty Mambo với nội dung: "Đề nghị xác nhận công nợ, thể hiện công nợ giữa 2 bên là 0 USD". Mục đích để phù hợp với thực tế rằng Công ty Dược Cửu Long đã hạch toán giảm giá mua nguyên liệu từ năm 2006 theo chỉ đạo của ông Lương Văn Hóa. Tuy nhiên, phía Mambo không có văn bản trả lời.
Theo cáo buộc, số tiền hơn 3,8 triệu USD đã được các bị can tại Công ty Dược Cửu Long giữ lại, không thanh toán cho Công ty Mambo. Đây là khoản tiền thuộc ngân sách Nhà nước. Sau khi "biển thủ" được tiền, ông Hóa chỉ đạo đồng phạm sử dụng để bổ sung vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh, tăng doanh thu và lợi nhuận của công ty dược.
Cáo trạng xác định, hành vi của các bị can trên gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 3,8 triệu USD (tương đương hơn 61 tỉ đồng).
Hành vi của các bị can lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao làm trái công vụ, trái nguyên tắc tài chính.
