Hôm nay (6.5), phiên giám đốc thẩm vụ án tử tù Hồ Duy Hải được mở do Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình làm chủ tọa.
Ngoài các ủy viên của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao và đại diện Viện KSND Tối cao, TAND Tối cao và đại diện các cơ quan tố tụng của tỉnh Long An, TAND Tối cao đã mời luật sư Trần Hồng Phong tham gia phiên xét xử với tư cách người bào chữa cho Hồ Duy Hải.
Trong phiên giám đốc thẩm này, người thân của tử tù Hồ Duy Hải không được tham dự.
Trao đổi với phóng viên Lao Động, Luật sư Đặng Văn Cường (Trưởng Văn phòng Luật sư Chính pháp, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội) cho hay: Theo Điều 383 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 quy định những người tham gia phiên tòa giám đốc thẩm như sau: Phiên tòa giám đốc thẩm phải có sự tham gia của Kiểm sát viên Viện Kiểm sát cùng cấp. Trường hợp xét thấy cần thiết hoặc có căn cứ sửa một phần bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật, Tòa án phải triệu tập người bị kết án, người bào chữa và những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến việc kháng nghị tham gia phiên tòa giám đốc thẩm. Nếu họ vắng mặt thì phiên tòa giám đốc thẩm vẫn được tiến hành.
Như vậy, theo quy định của pháp luật nêu trên thì phiên tòa giám đốc thẩm chỉ bắt buộc phải có đại diện Viện Kiểm sát nhưng không bắt buộc phải triệu tập người đã bị kết án, người bào chữa, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.
“Việc triệu tập những người này chỉ có thể xảy ra khi hội đồng giám đốc thẩm xét thấy cần thiết hoặc có căn cứ để có thể sửa bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật. Do đó, trong phiên toà này, mẹ và em gái của Hồ Duy Hải không được tham dự là theo đúng các quy định của pháp luật” – ông Cường nói.
Theo ông Cường, tính chất của phiên tòa giám đốc thẩm không giống như phiên tòa sơ thẩm, phúc thẩm. Thủ tục giám đốc thẩm và tái thẩm chỉ là thủ tục xem xét lại bản án đã có hiệu lực pháp luật chứ không phải là một hoạt động xét xử thông thường nên những vấn đề mà phiên tòa giám đốc thẩm quan tâm chỉ là những vấn đề còn gây tranh cãi hoặc những vấn đề mới phát sinh.
Phiên tòa giám đốc thẩm thường sẽ không phải là kết quả cuối cùng nên nếu chấp nhận kháng nghị thì sẽ hủy bản án sơ thẩm và phúc thẩm để xét xử lại hoặc điều tra lại… theo quy định pháp luật. Còn trường hợp không chấp nhận kháng nghị thì sẽ giữ nguyên bản án sơ thẩm và phúc thẩm.
Còn theo Luật sư Nguyễn Minh Long - Giám đốc công ty Luật Dragon, Đoàn luật sư Hà Nội cho biết, giám đốc thẩm là một thủ tục tiến hành việc nhìn nhận lại một bản án, quyết định đã có hiệu lực của Tòa án để xem xét, xác minh lại toàn bộ quá trình giải quyết, nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của những cá nhân, tổ chức, cơ quan có quyền và nghĩa vụ liên quan.
Việc tiến hành xem xét lại này có thể vì những lí do trong toàn bộ quá trình xét xử, giải quyết vụ án mà có sự vi phạm pháp luật hoặc có căn cứ cho rằng kết luận thể hiện trong bản án, quyết định của Tòa án đã đưa ra không phù hợp với những tình tiết khách quan của vụ án.
Liên quan tới phiên giám đốc thẩm vụ án tử tù Hồ Duy Hải, mẹ và em gái của bị cáo không được tham dự phiên toà này, ông Long cho biết, trong thủ tục về giám đốc thẩm và phiên toà giám đốc thẩm không mời những người làm đơn mà chỉ họp trong hội đồng thẩm phán và các cơ quan tố tụng theo quy định của pháp luật.
“Như vậy, mẹ và em gái của tử tù Hồ Duy Hải không được dự phiên toà giám đốc thẩm này là theo các quy định của pháp luật về thành phần tham gia phiên toà” – ông Long nói.
