Trong đại án Việt Á, Viện KSND Tối cao truy tố ông Chu Ngọc Anh và Phạm Công Tạc về hành vi “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.
Theo cáo trạng, ông Chu Ngọc Anh giữ chức vụ Bộ trưởng Bộ KHCN từ tháng 4.2016 đến ngày 25.9.2020; ông Phạm Công Tạc giữ chức vụ Thứ trưởng Bộ KHCN, được Bộ trưởng phân công phụ trách lĩnh vực khoa học và công nghệ, được giao trực tiếp theo dõi, quản lý, tổ chức thực hiện Đề tài nghiên cứu kit xét nghiệm.
Cơ quan công tố cho rằng, hai bị can Chu Ngọc Anh, Phạm Công Tạc biết rõ quyền sở hữu kết quả nghiên cứu Đề tài thuộc về Nhà nước do Bộ trưởng Bộ KHCN làm đại diện theo quy định của Luật KHCN, Luật Quản lý tài sản cộng và pháp luật có liên quan.
Tuy nhiên, khi được Trịnh Thanh Hùng - cựu Phó Vụ trưởng Vụ KHCN các ngành kinh tế - kỹ thuật báo cáo trên cơ sở đề xuất đặt hàng của Học viện Quân Y, ông Chu Ngọc Anh và Phạm Công Tạc đã thực hiện các hành vi trái pháp luật để giúp Công ty Việt Á sử dụng kết quả nghiên cứu đề tài.
Cụ thể, ông Chu Ngọc Anh đã ký Quyết định số 188 ngày 6.2.2020 phê duyệt giao Học viện Quân y chủ trì, Công ty Việt Á phối hợp thực hiện Đề tài, kinh phí thực hiện 18,98 tỉ đồng từ ngân sách Nhà nước, trái quy định tại Điều 26 Luật KHCN.
Bị can Phạm Công Tạc đã ký Quyết định thành lập Hội đồng giao trực tiếp và Tổ thẩm định kinh phí thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia đột xuất phòng, chống dịch bệnh COVID-19.
Sau đó ký Quyết định thành lập Hội đồng đánh giá, nghiệm thu giai đoạn 1 Đề tài (không có trong kế hoạch nghiên cứu Đề tài) để Hội đồng họp và có biên bản nghiệm thu, giúp Công ty Việt Á sử dụng kết quả nghiệm thu này để lập hồ sơ đăng ký và được Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành kit xét nghiệm trái quy định của pháp luật.
Mặt khác, biết rõ Công ty Việt Á sử dụng kết quả nghiên cứu Đề tài để lập hồ sơ gửi Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành, đưa vào sản xuất thương mại trái quy định của pháp luật nhưng Chu Ngọc Anh và Phạm Công Tạc không thực hiện chức năng, nhiệm vụ quản lý, tài sản của Nhà nước do mình là đại diện Chủ sở hữu quy định tại Điểm a Khoản 2 Điều 41, Khoản 3 Điều 74 Luật KHCN, Khoản 1 Điều 4, Khoản 1 Điều 29 Nghị Định 70/2018/NĐ-CP ngày 15.5.2018 của Chính phủ.
Bị can Chu Ngọc Anh đồng ý để Phạm Công Tạc chủ trì tổ chức họp báo, ra thông cáo báo chí thể hiện Bộ Y tế đã cấp phép sử dụng kit xét nghiệm cho Công ty Việt Á, năng lực sản xuất của Công ty Việt Á.
Ông Chu Ngọc Anh còn trực tiếp ký Quyết định khen thưởng, ký Tờ trình đề nghị Thủ tướng Chính phủ khen thưởng cho Công ty Việt Á và chỉ đạo ông Trần Văn Tùng - Thứ trưởng Bộ KHCN ký công văn gửi UBND TP Hồ Chí Minh đề nghị, giúp Công ty Việt Á được tặng Huân chương Lao động hạng Ba, không đúng đối tượng, thành tích để hỗ trợ truyền thông, quảng bá hình ảnh.
Các quyết định trên của ông Chu Ngọc Anh tạo điều kiện để Công ty Việt Á biến kít xét nghiệm từ sản phẩm nghiên cứu thuộc sở hữu Nhà nước thành sản phẩm thương mại của Công ty Việt Á.
"Hành vi sai phạm của Chu Ngọc Anh, Phạm Công Tạc đã gây thất thoát số tiền 18,98 tỉ đồng Ngân sách nhà nước", cáo trạng nêu.
Sau khi thực hiện những hành vi trái pháp luật, có lợi cho Công ty Việt Á, Chu Ngọc Anh, Phạm Công Tạc đã được Phan Quốc Việt - Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty Việt Á đưa tiền cảm ơn.
Trong đó, Phan Quốc Việt đưa cho Chu Ngọc Anh số tiền 200.000 USD (khoảng 4,6 tỉ đồng), đưa cho Phạm Công Tạc số tiền 50.000 USD (hơn 1,1 tỉ đồng). Quá trình điều tra, Phạm Công Tạc khai chỉ nhận của Phan Quốc Việt 100 triệu đồng.
Song, Viện Kiểm sát cho rằng, căn cứ vào lời khai của Phan Quốc Việt, Trịnh Thanh Hùng, Vũ Đình Hiệp - nhân viên Việt Á, dữ liệu điện tử, sao kê tài khoản ngân hàng của Phan Quốc Việt, kết quả thực nghiệm điều tra và các tài liệu chứng cứ khác thấy đủ cơ sở xác định Phạm Công Tạc nhận của Phan Quốc Việt 50.000 USD.
