Liên quan đến vụ án khai thác, tiêu thụ trái phép hơn 1,5 triệu tấn quặng, tại phiên tòa xét xử ngày 24.5 vừa qua, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Doãn Văn Hưởng nói: “Tôi năm nay đã gần 70 tuổi, trong khi tuổi thọ trung bình của người Việt là 73.
Sau hơn 1 năm trong quá trình điều tra, tôi phát sinh bệnh tật nhiều. Tôi chỉ mong muốn duy nhất lúc này là sớm được đoàn tụ với gia đình”.
Trước đó, tự bào chữa, bị cáo Hưởng cho biết - giai đoạn còn làm lãnh đạo tỉnh, khối lượng công việc tại địa phương rất nhiều. Ngay sau ký văn bản liên quan hoạt động thu gom khoáng sản, đã ký một văn bản khác để ngăn chặn những hành vi tiêu cực có thể phát sinh sau đó.
Tuy nhiên, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai phân trần, những văn bản ngăn chặn sau đó đã chưa được nghiêm túc thực hiện, dẫn đến những hậu quả như hôm nay.
Trong khi đó, bị cáo Nguyễn Văn Vịnh - cựu Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai đề nghị HĐXX xem xét việc, bản chất toàn bộ số khoáng sản được khai thác trái phép không bị tuồn ra ngoài; được chế biến và cung cấp hàng triệu tấn phân bón, phục vụ địa phương và các vùng lân cận.
Ngoài ra, đơn vị chế biến, sản xuất đã nộp số tiền lớn vào ngân sách từ việc mua bán số khoáng sản nói trên. Bị cáo Vịnh cũng mong HĐXX xem xét đến một phần đóng góp của bản thân vào sự phát triển của tỉnh Lào Cai những năm gần đây.
Trong lời nói sau cùng, Nguyễn Thanh Dương và Lê Ngọc Hưng (cùng là cựu Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai) cùng các bị cáo khác đều ăn năn, hối cải, mong muốn được giảm nhẹ hình phạt.
Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh Lào Cai, từ năm 2012 đến năm 2015, các bị cáo nguyên là lãnh đạo UBND tỉnh Lào Cai và một số sở, ngành liên quan đã phê duyệt dự án xây dựng dự án khách sạn, nhà hàng cho Công ty TNHH Xây dựng thương mại Lilama (Công ty Xây dựng Lilama) trên diện tích lên tới 37,7 ha.
Hơn nữa, các bị cáo này cũng biết rõ có hơn 2,2 ha đất chồng lấn vào diện tích Khai trường 18 (tại thôn 2, xã Đồng Tuyển, TP Lào Cai) đã được Bộ Công Thương phê duyệt quy hoạch quặng apatit.
Tuy nhiên, các bị cáo đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn để làm trái công vụ, ký các văn bản trái quy định để phê duyệt dự án cho Công ty Xây dựng Lilama phần diện tích trên. Qua đó tạo điều kiện cho các bị cáo thuộc Công ty Xây dựng Lilama và Công ty Apatit Việt Nam khai thác trái phép hơn 1,5 triệu tấn quặng apatit.
Số quặng này cũng được các bị cáo phê duyệt với chiêu bài “tận thu”, sau đó tạo điều kiện để các doanh nghiệp tập kết, đưa đi tiêu thụ tại một số công ty chế biến quặng trên địa bàn.
Trong vụ án này, bị cáo Nguyễn Mạnh Thừa, Giám đốc Công ty Xây dựng Lilama là người trực tiếp chỉ đạo, tổ chức khai thác, tiêu thụ số quặng trên. Bị cáo này đã cấu kết với nhóm lãnh đạo Công ty Apatit Việt Nam để thực hiện các hoạt động khai thác, tiêu thụ.
Nhờ vậy, Thừa đã hưởng lợi bất chính 171 tỉ đồng, Công ty Apatit hưởng lợi 184,5 tỉ đồng.
Cơ quan tố tụng đánh giá, hành vi của các bị cáo đã xâm hại đến uy tín của Nhà nước; đồng thời xâm phạm đến tính đúng đắn trong công tác quản lý Nhà nước, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
Ngoài hành vi khai thác trái phép khoáng sản, Giám đốc Công ty Xây dựng Lilama còn bị xử lý về tội “Rửa tiền”.
Để hợp thức hóa nguồn tiền thu lợi bất chính, Nguyễn Mạnh Thừa thỏa thuận với 12 cá nhân có hợp đồng vận chuyển quặng để mượn tài khoản, sau đó chuyển tiền từ tài khoản của công ty vào tài khoản của 12 cá nhân này, với tổng số tiền hơn 182 tỉ đồng.
Sau đó, kế toán của Công ty Xây dựng Lilama đã cùng các cá nhân này đi rút tiền mặt về đưa cho Nguyễn Mạnh Thừa hoặc chuyển vào tài khoản cá nhân của bị cáo này hơn 177 tỉ đồng.
Có số tiền này, Thừa đã dùng để mua bất động sản, mua cổ phần, chi tiêu cá nhân. Thêm vào đó, Thừa cũng “cảm ơn” cựu Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai Nguyễn Văn Vịnh 5 tỉ đồng và mua thêm đất của các hộ dân ngoài phạm vi dự án trên với mục đích để tiếp tục khai thác khoán sản trái phép.
Đại diện Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh Lào Cai đã đề nghị tuyên phạt cựu Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai Nguyễn Văn Vịnh từ 5-6 năm tù; cựu Chủ tịch UBND tỉnh Doãn Văn Hưởng từ 4-5 năm tù; 7 bị cáo là cựu cán bộ còn lại các mức từ 2-4 năm tù giam hoặc hưởng án treo.
Riêng bị cáo Nguyễn Mạnh Thừa bị đề nghị tuyên tổng hợp hình phạt chung là 7 năm đến 8 năm 6 tháng tù; Nguyễn Ngọc Bích, cựu Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty Apatit Việt Nam từ 2 năm 6 tháng đến 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo; Nguyễn Quang Huy, cựu Tổng Giám đốc từ 3 năm đến 3 năm 6 tháng tù; 5 bị cáo khác từ 2 năm 6 tháng đến 3 năm tù giam hoặc cho hưởng án treo.
