Trong vụ án sai phạm tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng SCB và một số đơn vị liên quan, Viện KSND Tối cao đã đề nghị truy tố Trương Mỹ Lan - Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát về các tội "Tham ô tài sản, Đưa hối lộ và Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng" cùng 65 bị can khác với nhiều hành vi khác nhau.
Theo cáo trạng, quá trình hoạt động, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã xây dựng "hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát" với hơn 1.000 doanh nghiệp gồm các công ty con, công ty thành viên trong và ngoài nước, được chia thành nhiều tầng lớp, với hàng trăm cá nhân được thuê đứng tên đại diện pháp luật. Những người được thuê này đều có quan hệ họ hàng hoặc là cán bộ, công nhân viên Tập đoàn Vạn Thịnh Phát.
"Hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát" được chia làm 4 nhóm chính có quan hệ chặt chẽ với nhau.
Cụ thể, nhóm định chế tài chính Việt Nam gồm: SCB, Công ty Chứng khoán Tân Việt, Công ty CP đầu tư tài chính Việt Vĩnh Phú.
Trong đó, SCB có vai trò "đặc biệt quan trọng", được sử dụng như một công cụ tài chính để cấp vốn cho các công ty trong "hệ sinh thái".
Nhóm công ty có hoạt động kinh doanh tại Việt Nam phần lớn hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản, nhà hàng, khách sạn… đều là công ty có vốn điều lệ lớn, nắm cổ phần chi phối các công ty con, công ty thành viên…
Nhóm các công ty "ma" tại Việt Nam, được thành lập để lấy pháp nhân góp vốn đầu tư vào các dự án, vay vốn ngân hàng, thực hiện việc đảo nợ hoặc ký hợp đồng hợp tác, thi công…
Mặt khác, Trương Mỹ Lan xây dựng mạng lưới nhiều công ty vỏ bọc, tại các vùng lãnh thổ, quốc gia "thiên đường thuế" phục vụ hoạt động đầu tư, kinh doanh tại nước ngoài hoặc sử dụng danh nghĩa "nhà đầu tư nước ngoài" đầu tư vào Việt Nam có nhiệm vụ quản lý vốn, tài sản của gia đình Trương Mỹ Lan tại nước ngoài.
Nhóm Vạn Thịnh Phát còn thành lập, sử dụng hàng nghìn công ty "ma", chi tiền thuê nhiều cá nhân và câu kết với các cá nhân đứng đầu nhiều doanh nghiệp liên quan, thông đồng với các công ty thẩm định giá để nâng khống giá trị tài sản đảm bảo, lập khống hồ sơ vay tiền nhằm "rút ruột" Ngân hàng SCB.
Kết quả điều tra xác định, trong 875 khách hàng đứng tên giúp cho nhóm bà Lan vay 1.284 khoản ở SCB có 440 cá nhân, 435 pháp nhân. Các pháp nhân đều là công ty "ma", do bà Lan chỉ đạo cấp dưới dựng lên để đứng tên làm thủ tục giải ngân.
Để có tài sản thế chấp hợp thức các khoản vay với số tiền lên đến hơn 1 triệu tỉ đồng và "rút ruột" ngân hàng, bị can Trương Mỹ Lan đã dùng nhiều khối tài sản đảm bảo chưa đủ điều kiện pháp lý và nâng khống giá trị lên nhiều lần, trong đó có dự án Times Square, Dự án Mũi Đèn Đỏ, 6A...
Với chiêu "mua chuộc" công ty thẩm định giá, tài sản thế chấp cho các hợp đồng vay khống của Vạn Thịnh Phát đã bị "thổi giá" lên gấp nhiều lần nhằm rút được số tiền lớn.
Viện kiểm sát cáo buộc, từ ngày 9.2.2018 đến 7.10.2022, Trương Mỹ Lan chỉ đạo lập khống 916 hồ sơ vay vốn rút tiền chiếm đoạt của Ngân hàng SCB.
Qua đó, bị can chiếm đoạt số tiền hơn 304.000 tỉ đồng của SCB. Hành vi trên phạm vào tội tham ô tài sản. Ngoài ra, hành vi này của bà Lan còn gây thiệt hại số tiền lãi phát sinh hơn 129.000 tỉ đồng.
Ngoài ra, với hành vi vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, bà Lan bị cáo buộc gây thiệt hại hơn 64.000 tỉ đồng.
Theo cơ quan công tố, quá trình điều tra, truy tố, ngoài Trương Mỹ Lan và 5 bị can bị truy tố, xét xử vắng mặt, thì 80 người còn lại đều ăn năn, hối cải, thành khẩn khai nhận hành vi phạm tội, phù hợp với tài liệu, chứng cứ đã điều tra, thu thập trong hồ sơ vụ án.
