Trong số 38 người bị truy tố liên quan đại án Việt Á, cựu Bí thư Tỉnh uỷ Hải Dương Phạm Xuân Thăng bị cáo buộc tội danh "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ".
Tại bản kết luận trước đó, ông Phạm Xuân Thăng bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đề nghị Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao phê chuẩn quyết định khởi tố hành vi "Nhận hối lộ".
Song khi ban hành cáo trạng, Viện KSND Tối cao đã truy tố ông Thăng với tội danh "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ".
Theo cáo trạng, ngày 27.1.2021, UBND tỉnh Hải Dương công bố dịch đợt 3. Thấy vậy, Phan Quốc Việt - Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty Việt Á đã nhờ Nguyễn Huỳnh - cựu Phó trưởng phòng Quản lý giá thuốc, Cục Quản lý dược, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế và cựu Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long tác động để tiêu thụ kit xét nghiệm COVID-19 ở tỉnh này và được ông Phạm Xuân Thăng đồng ý.
Phạm Xuân Thăng đã chủ trì các cuộc họp Ban Thường vụ Tỉnh ủy; Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch, bệnh cấp tỉnh và các huyện, thành phố, thị xã vào các ngày 29.1 và 1.2.2021 và ra 3 thông báo kết luận chỉ đạo cho Công ty Việt Á tham gia xét nghiệm COVID-19 trên địa bàn tỉnh; UBND tỉnh Hải Dương và Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh tỉnh ban hành nhiều văn bản, kế hoạch, trong đó đều có nội dung giao CDC ký hợp đồng với Công ty Việt Á trong việc tổ chức xét nghiệm sàng lọc COVID-19.
Ngoài ra, theo đề nghị của Phan Quốc Việt, Phạm Xuân Thăng còn kết luận, chỉ đạo tại cuộc họp ngày 22.2.2021 để Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch, bệnh ban hành Kế hoạch số 570 giúp Công ty Việt Á được mở rộng phạm vi xét nghiệm, độc quyền bán kit test và các vật tư, sinh phẩm y tế khác trên địa bàn tỉnh Hải Dương, các đơn vị khác đang tham gia hỗ trợ chống dịch không tiếp tục tham gia xét nghiệm trên địa bản tỉnh Hải Dương.
Cáo trạng cho rằng, sau khi có chỉ đạo của Phạm Xuân Thăng, Phan Quốc Việt đã thỏa thuận thống nhất với Phạm Duy Tuyến - cựu Giám đốc CDC Hải Dương về việc sau khi thanh toán sẽ chi từ 20 đến 25% giá trị hợp đồng cho ông Tuyến.
Sau đó, Phạm Duy Tuyến chỉ đạo các nhân viên CDC Hải Dương ứng kit xét nghiệm sử dụng trước và hợp thức hồ sơ, thủ tục để quyết toán cho Công ty Việt Á theo đúng phương thức, thủ đoạn nêu trên, gây thiệt hại Ngân sách Nhà nước.
Cơ quan công tố cáo buộc, ông Phạm Xuân Thăng đã lợi dụng, chức vụ quyền hạn là người đứng đầu Tỉnh ủy để chỉ đạo, can thiệp giúp đỡ Công ty Việt Á xuyên suốt từ việc được vào tỉnh Hải Dương phối hợp xét nghiệm, mở rộng phạm vi tiêu thụ kit xét nghiệm, thanh toán tiền trái quy định của pháp luật.
Cụ thể như, bị can đã kết luận, chỉ đạo UBND tỉnh và các cơ quan chức năng liên quan ký hợp đồng để sử dụng kit xét nghiệm và các thiết bị, vật tư y tế khác của Công ty Việt Á trong công tác xét nghiệm COVID-19 tại tỉnh Hải Dương mà không khảo sát, lựa chọn các đơn vị cung cấp có đủ năng lực, kinh nghiệm và có giá bán thấp hơn;
Tiếp tục chỉ đạo, yêu cầu Ban Chỉ đạo phòng chống dịch bệnh ban hành Kế hoạch giao CDC Hải Dương phối hợp với Công ty Việt Á mở rộng xét nghiệm sàng lọc trên diện rộng, tăng công suất xét nghiệm, tạo nguồn doanh thu đặc biệt lớn cho Công ty Việt Á;
Chỉ đạo ông Trần Văn Quân - Phó Chủ tịch UBND tỉnh ký quyết định phê duyệt Kế hoạch lựa chọn nhà thầu, làm căn cứ để CDC hợp thức thủ tục đấu thầu để thanh toán tiền đợt 3 cho Việt Á trái quy định, tạo điều kiện cho Công ty thu lời bất chính, gây thiệt hại ngân sách Nhà nước hơn 73 tỉ đồng.
Cáo trạng cáo buộc, quá trình giúp Công ty Việt Á trái quy định của pháp luật, mặc dù không yêu cầu nhưng Phạm Xuân Thăng được Phan Quốc Việt đưa cảm ơn số tiền 100.000 USD (khoảng 2,3 tỉ đồng), Phạm Duy Tuyến đưa 600 triệu đồng và 50.000 USD (hơn 1,1 tỉ đồng). Tổng số tiền Phạm Xuân Thăng đã nhận là hơn 4 tỉ đồng.
"Bị can có động cơ vụ lợi cá nhân, lợi dụng chức vụ quyền hạn là người đứng đầu Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, ra chủ trương và chỉ đạo trái pháp luật đến các cơ quan, cá nhân có thẩm quyền để giúp cho Công ty Việt Á", cáo trạng nêu.
Quá trình điều tra, bị can Thăng đã nộp lại toàn bộ số tiền trên. Ngoài ra, ông này được xác định có nhiều thành tích, được tặng thưởng nhiều Bằng khen.
