Mức án cao nhất đại án Việt Á: 29 năm tù
Sau 10 ngày xét xử, nghị án, chiều nay (12.1), Tòa án nhân dân (TAND) Hà Nội đã tuyên phạt cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long 18 năm tù về tội "Nhận hối lộ".
Cùng tội danh trên, Nguyễn Huỳnh - cựu Thư ký của ông Long lĩnh 9 năm tù; Trịnh Thanh Hùng - cựu Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ các ngành Kinh tế kỹ thuật, Bộ Khoa học và Công nghệ (KHCN) 14 năm tù; Phạm Duy Tuyến - cựu Giám đốc CDC Hải Dương 13 năm tù. Hai bị cáo còn lại mức án 7 năm và 8 năm.
Ở tội danh: "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí", cựu Bộ trưởng Bộ KHCN Chu Ngọc Anh; Phạm Công Tạc - cựu Thứ trưởng Bộ KHCN bị tuyên phạt mỗi bị cáo 3 năm tù.
Bị cáo Phạm Xuân Thăng bị tuyên phạt 5 năm tù; Nguyễn Văn Trịnh - cựu cán bộ Văn phòng Chính phủ 4 năm tù về tội: "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ".
Bị cáo Phan Quốc Việt - Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty Việt Á bị tuyên phạt tổng cộng 29 năm và Vũ Đình Hiệp - Phó Tổng Giám đốc Việt Á bị tuyên phạt tổng hợp 15 năm tù với hai tội: "Đưa hối lộ và Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng". Hai nhân viên khác của Phan Quốc Việt bị tuyên cùng mức án 4 năm tù tội "Đưa hối lộ".
Nguyễn Thị Thanh Thuỷ và Nguyễn Bạch Thuỳ Linh bị tuyên phạt lần lượt 30 tháng tù giam và 30 tháng nhưng cho hưởng án treo tội: "Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi".
21 bị cáo trong nhóm tội: "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" bị tuyên phạt từ 24 tháng tù treo đến 5 năm tù giam.
Miễn trách nhiệm hình sự cho cựu Giám đốc CDC Bình Dương
Theo toà sơ thẩm, vụ án xảy ra trong bối cảnh đất nước và thế giới xảy ra dịch COVID-19 đặc biệt nghiêm trọng, nhân dân lo sợ. Khi dịch bùng phát, Việt Nam lâm vào thế vỡ trận đã dẫn đến hành vi phạm tội của các bị cáo.
Hành vi của các bị cáo nghiêm trọng, xâm phạm uy tín, danh dự của nhà nước, bộ ngành; gây bức xúc dư luận, làm băng hoại cách hành xử của một bộ phận cán bộ.
Việc truy tố, xét xử các bị cáo là cần thiết, nhằm trừng trị những cá nhân đã đi ngược lại lợi ích của nhân dân. Song cũng khoan hồng, đặc biệt khoan hồng với các cá nhân không hưởng lợi, hoặc hưởng lợi một phần nhỏ.
Tất cả các bị cáo đều thành khẩn khai nhận hành vi, ăn năn hối cải.
Theo toà, Việt Á và các nhân viên đã có đóng góp công sức, máy móc, trang thiết bị để đẩy lùi dịch bệnh.
Bị cáo Nguyễn Thanh Long có đóng góp rất lớn trong công tác phòng chống dịch bệnh COVID. Các bị cáo thuộc các CDC tỉnh, thành có đóng góp đặc biệt ở tuyến đầu phòng chống dịch COVID-19.
Theo chủ toạ, nhiều bộ, ngành địa phương, CDC các địa phương có văn bản gửi tới toà, đều tha thiết mong xem xét đến bối cảnh phạm tội, xem xét công và tội để giảm nhẹ hình phạt cho các bị cáo.
Trong vụ án, toà xác định, Phan Quốc Việt phạm tội trong tình huống "lợi dụng tình trạng dịch bệnh để trục lợi".
Các bị cáo khác phạm tội với vai trò thực hành, ở từng khâu, từng giai đoạn khác nhau. "Sự gắn kết không hoàn toàn khăng khít. Các bị cáo không hoàn toàn thực hiện cùng một hành vi nên toà không thấy có cơ sở cáo buộc phạm tội có tổ chức với họ", bản án có nội dung này.
Theo đó, HĐXX quyết định áp dụng dưới khung hình phạt thấp nhất với một số bị cáo đã khắc phục toàn bộ hậu quả, những bị cáo giúp sức với vai trò thứ yếu...
Trong đó, cân nhắc áp dụng chính sách khoan hồng đặc biệt với Nguyễn Thành Danh - cựu Giám đốc CDC Bình Dương. Theo toà, bị cáo Danh dù đã đến thời gian nghỉ hưu nhưng vẫn ở lại, cống hiến cho công tác chống dịch và có những quyết định táo bạo về công tác này, đạt hiệu quả chống dịch.
Bị cáo Danh không tư lợi cá nhân, còn cảnh tỉnh cấp dưới không nhận quà khi tiếp xúc, làm việc với Việt Á.
Gây thiệt hại cả nghìn tỉ, hối lộ cả trăm tỉ
Theo bản án sơ thẩm, tài liệu hồ sơ vụ án, cùng với lời khai của các bị cáo, xác định, khi dịch COVID-19 bùng phát, Chính phủ cùng Bộ KHCN giao các đơn vị khoa học chủ động nghiên cứu chế tạo sinh phẩm phục vụ công tác phòng, chống dịch.
Với mục đích để Công ty Việt Á được tham gia thực hiện đề tài nghiên cứu kit test, sau đó chiếm đoạt, biến kit test thành sản phẩm của công ty để sản xuất, tiêu thụ, Phan Quốc Việt đã thông đồng với Trịnh Thanh Hùng để Việt Á được Bộ KHCN phê duyệt tham gia, phối hợp với Học viện Quân y thực hiện đề tài.
Sau đó, Phan Quốc Việt đề nghị Nguyễn Văn Trịnh, Nguyễn Thanh Long... can thiệp, tác động, chỉ đạo để Công ty Việt Á được Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành tạm thời, đăng ký lưu hành chính thức kit test COVID-19.
Khi Việt Á sản xuất thương mại, bán 200.000 kit test cho Bộ Y tế, Việt đã nâng khống cơ cấu đơn giá nhưng vẫn được Bộ Y tế hiệp thương, xác định giá 470.000 đồng/kit test không có căn cứ.
Theo cáo buộc, Việt Á sản xuất hơn 8,7 triệu kit test, nâng khống giá nguyên liệu đầu vào rồi bán, tặng, ứng trước hơn 8,3 triệu kit test cho các đơn vị, cơ sở y tế trên khắp cả nước; được thanh toán hơn 4,5 triệu kit test với tổng giá trị hơn 2.257 tỉ đồng.
Hành vi của Phan Quốc Việt và đồng phạm gây thiệt hại hơn 1.235 tỉ đồng, trong đó Nhà nước thiệt hại hơn 402 tỉ đồng tại 19 tỉnh, thành khi mua kit test đã bị nâng khống giá.
Trong quá trình thực hiện hành vi vi phạm, Phan Quốc Việt đã đưa hối lộ tổng cộng hơn 106 tỉ đồng cho các cựu quan chức.
Ngoài mức án, toà sơ thẩm quyết định kê biên các sổ tiết kiệm của Phan Quốc Việt, trong đó có hơn 50 sổ tiết kiệm mang tên mẹ bị cáo. Toà cho rằng, các sổ tiết kiệm này từ việc thu lợi bán kit test mà có.
