Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Lào Cai vừa công bố kết luận điều tra vụ khai thác “chui” hàng triệu tấn quặng apatit và đề nghị truy tố ông Nguyễn Văn Vịnh, cựu Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.
Bị can Nguyễn Mạnh Thừa - Giám đốc Công ty Lilama bị truy tố 2 tội "Rửa tiền" và "Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên".
Quá trình điều tra bước đầu xác định, năm 2009, Công ty Lilama được UBND tỉnh Lào Cai cấp giấy chứng nhận để thực hiện dự án đầu tư xây dựng khách sạn, nhà hàng tại thôn 2 (xã Đồng Tuyển, TP.Lào Cai) trên phần diện tích đất rộng 3,77 ha.
Quá trình san gạt, cơ quan chức năng xác định một phần diện tích của dự án trùng với khai trường số 18 thuộc quy hoạch quặng apatit. Vì vậy, UBND tỉnh Lào Cai quyết định thu hồi giấy chứng nhận đầu tư đối với Công ty Lilama, giao diện tích đất 3,77 ha cho Công ty Apatit Việt Nam quản lý, sử dụng vào dự án nhà hàng, khách sạn.
Năm 2012, UBND tỉnh Lào Cai ban hành văn bản yêu cầu Công ty Apatit Việt Nam bàn giao lại khu đất cho Công ty Lilama để lập dự án, quá trình thực hiện nếu còn khoáng sản thì Công ty Lilama được tận thu.
Đến tháng 5.2013, UBND tỉnh Lào Cai tiếp tục có văn bản thể hiện "nếu kết quả phân tích có phát hiện quặng (kể cả quặng nghèo), giao cho Công ty Lilama thu gom, thỏa thuận, thống nhất với Công ty Apatit Việt Nam để tập kết, quản lý, sử dụng theo quy định pháp luật".
Lợi dụng điều này, ông Nguyễn Mạnh Thừa, Giám đốc Công ty Lilama đã chỉ đạo nhân viên thuê các đơn vị khác đưa máy móc vào khu đất để khai thác quặng trái phép. Số quặng này sau đó được bán lại cho Công ty Apatit Việt Nam và một số công ty hóa chất.
Với phương thức như trên, trong 2 năm, số quặng apatit mà Công ty Lilama khai thác thuê cho Công ty Apatit Việt Nam và trực tiếp khai thác lên tới hơn 1,5 triệu tấn, trị giá hơn 610 tỉ đồng. Công ty Lilama thu về hơn 484 tỉ đồng, Công ty Apatit Việt Nam cũng hưởng lợi hơn 184 tỉ đồng.
Với số tiền bất chính trên, Giám đốc Công ty Lilama đã hợp thức hóa hơn 177 tỉ đồng bằng cách nâng khống giá cước vận chuyển quặng, đất đá, khối lượng vận chuyển rồi dùng tiền này để mua đất, mua cổ phần, mở sổ tiết kiệm…
Kết quả điều tra xác định, trong thời gian là Phó Chủ tịch và Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai, ông Nguyễn Văn Vịnh đã ký giấy chứng nhận đầu tư cùng nhiều văn bản và tài liệu khác có liên quan không đúng thẩm quyền, trái quy định của pháp luật, dẫn tới Công ty Lilama và Công ty Apatit Việt Nam khai thác và tiêu thụ trái phép số lượng quặng apatit cực lớn.
Sai phạm của ông Vịnh mang tính hệ thống, chỉ đạo xuyên suốt, bởi cùng dự án này bị can ký giấy chứng nhận đầu tư xây dựng khách sạn. Khi biết có trữ lượng quặng lớn thì ký quyết định thu hồi, sau đó cấp lại chính diện tích đất đã thu hồi cho Công ty Lilama đầu tư xây dựng khách sạn và cho tận thu khoáng sản.
Cùng trong vụ án trên, ông Doãn Văn Hưởng (cựu Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai), ông Nguyễn Thanh Dương và Lê Ngọc Hưng (đều là cựu Phó chủ tịch tỉnh), ông Mai Đình Định (cựu Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường), ông Phan Văn Cương (Phó giám đốc Sở Công Thương) bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Lào Cai đề nghị truy tố về tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
