Cáo trạng của Viện KSND Tối cao vừa ban hành truy tố 38 bị can trong đại án Việt Á về các tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng; Đưa hối lộ; Nhận hối lộ; Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí; Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ và Lợi dụng ảnh hưởng với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi".
Theo cơ quan công tố, trong các năm 2020 và 2021, Công ty Việt Á đã sản xuất là hơn 8,7 triệu kit test. Trong tổng số này, Việt Á đã ký hợp đồng bán cho các đơn vị, cơ sở y tế là hơn 8,3 triệu kit test (đã được thanh toán hơn 4,5 triệu kit test).
Quá trình điều tra, cơ quan công tố xác định, trong hai năm trên, tổng số tiền Công ty Việt Á đã chi để mua 11 loại hoá chất là hơn 386 tỉ đồng (số giá trị hoá chất tồn kho là hơn 21,6 tỉ đồng).
"Như vậy, giá thành sản xuất một test xét nghiệm của Việt Á là hơn 143.000 đồng, gồm chi phí nguyên vật liệu, lợi nhuận 5% thuế", cáo trạng nêu.
Tuy nhiên, giá thành của mỗi kit test trên đã bị Phan Quốc Việt - Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty Việt Á - nâng khống lên nhiều lần.
Cơ quan công tố xác định, hậu quả thiệt hại của vụ án là hơn 1.200 tỉ đồng. Trong số này, Nhà nước thiệt hại hơn 402 tỉ đồng tại 19 tỉnh, thành phố.
Cụ thể: tại CDC các tỉnh Hải Dương, Bắc Giang, Nghệ An, Bình Dương tiêu thụ gần 680.000 kit test, số tiền bị thiệt hại là hơn 222 tỉ đồng.
Tại 15 tỉnh, thành phố tiêu thụ gần 560.000 kit test, Nhà nước bị thiệt hại gần 180 tỉ đồng.
Tại tỉnh Hải Dương, sau khi được ông Phạm Xuân Thăng - cựu Bí thư Tỉnh uỷ - đồng ý giúp Việt Á cung cấp kit test, trong năm 2021, CDC Hải Dương đã hợp thức thủ tục đấu thầu theo hình thức chỉ định thầu rút gọn để doanh nghiệp này trúng thầu. CDC Hải Dương đã ký 4 hợp đồng mua sinh phẩm, vật tư xét nghiệm, thanh toán gần 152 tỉ đồng.
Riêng hơn 226.000 kit test, CDC Hải Dương đã thanh toán là hơn 106 tỉ đồng (giá Việt Á nâng khống lên 470.000 đồng/kit test), gây thiệt hại ngân sách Nhà nước là gần 74 tỉ đồng.
Ở tỉnh Bắc Giang, Việt Á đầu tiên ký hợp đồng trực tiếp với CDC địa phương này. Sau đó, Việt Á uỷ quyền cho Công ty Phan Anh do Phan Huy Văn làm giám đốc bán kit test cho CDC Bắc Giang.
Cáo trạng xác định, CDC Bắc Giang đã mua tại 11 hợp đồng là gần 315.000 kit test, quyết toán hơn 150 tỉ đồng, tiền Nhà nước thiệt hại hơn 105 tỉ đồng.
CDC Nghệ An ký 6 hợp đồng với tổng giá trị hơn 35 tỉ đồng, trong đó đã thanh toán cho Việt Á 5 hợp đồng, số tiền gần 29 tỉ đồng. Tiền nhà nước thiệt hại là hơn 16,5 tỉ đồng.
Trong khi đó, tại tỉnh Bình Dương, CDC địa phương này đã ký 5 hợp đồng, thanh toán 79.000 kit test, gây thiệt hại hơn 26 tỉ đồng; test tách chiết thiệt hại hơn 29,6 tỉ đồng. Tổng số tiền Nhà nước thiệt hại từ mua kit test và test tách chiết là hơn 55,7 tỉ đồng.
Hành vi thông thầu của nhóm Việt Á với cán bộ nhà nước đã gây thiệt hại ở các địa phương khác gồm: Đồng Tháp 79 tỉ đồng, Hà Nội 14 tỉ đồng, Nam Định 14,5 tỉ đồng, Cà Mau 12,2 tỉ đồng, Vĩnh Long 12 tỉ đồng...
Ngoài ra, cáo trạng nêu, tại kết luận của Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự Bộ Y tế, không đủ thông tin để thực hiện việc định giá các hoá chất, vật tư, sinh phẩm khác phục vụ phòng, chống dịch bệnh COVID-19 của CDC các tỉnh. Vì vậy, chưa có đủ cơ sở xác định thiệt hại trong việc mua bán thiết bị, vật tư sinh phẩm y tế khác.
Để thực hiện xuyên suốt các sai phạm trên, Phan Quốc Việt đã trực tiếp hoặc chỉ đạo cấp dưới đưa hối lộ 106 tỉ đồng. Trong đó, đưa cho ông Trịnh Thanh Hùng 8 tỉ đồng và các bị can ở Bộ Y tế 64 tỉ đồng.
Phan Quốc Việt hoặc cấp dưới còn đưa tiền cảm ơn cựu lãnh đạo Tỉnh uỷ, cựu Giám đốc CDC (Hải Dương, Nghệ An...).
