Mất cảnh giác
Ngày 17.11, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an TPHCM vẫn đang điều tra truy bắt hai đối tượng dùng súng cướp tiệm vàng trên địa bàn huyện Hóc Môn gây xôn xao dư luận mấy ngày qua. Theo thông tin ban đầu, ngày 15.11 trong lúc tiệm vàng Thông Thương (đường Trần Văn Mười, xã Xuân Thới Thượng, huyện Hóc Môn) đang mở cửa buôn bán, bất ngờ, hai thanh niên bịt khẩu trang kín mặt, chạy xe máy xông vào thực hiện hành vi cướp vàng.
Trao đổi với phóng viên Báo Lao Động, ông Nguyễn Văn Thông - chủ tiệm vàng Thông Thương cho biết, số lượng vàng bị cướp khoảng 8 lượng, chủ yếu là vàng trang sức 24k. “Tiệm vàng của tôi cách đây 1 năm cũng bị cướp và tôi đã báo công an đến điều tra nhưng chưa có kết quả, thì nay lại bị cướp tiếp. Tôi nghĩ tiệm vàng của mình không lớn, nên không có bố trí nhân viên bảo vệ và cũng không đầu tư thiết bị báo động tối tân nào” - ông Thông nói.
Sự chủ quan của ông Thông, cũng là sự chủ quan chung của nhiều tiệm vàng hiện nay. Thực tế, có nhiều tiệm vàng không bố trí bảo vệ, không gắn thiệt bị báo động, thậm chí không gắn cả camera quan sát. Đa phần những tiệm vàng này nằm ở các vùng ngoại thành, vùng quê. Lại có nhiều tiệm vàng chủ quan khi để nguyên số lượng vàng trong tủ kính trưng bày, rồi đóng cửa đi ngủ. Việc để tài sản kiểu “mỡ treo miệng mèo” như vậy là một trong những yếu tố tạo điều kiện thuận lợi cho các đối tượng trộm cướp khi gây án.
Trước đó, ngày 16.10, tại tiệm vàng Kim Thu (phường 5, thành phố Cà Mau) đã xảy ra vụ việc một nam thanh niên ăn mặc lịch sự vào hỏi mua vàng rồi thừa lúc sơ hở của người bán hàng nhanh chóng lấy sợi dây chuyền vàng 18K trị giá khoảng 60 triệu bỏ vào túi áo, phóng lên xe tẩu thoát. Giữa tháng 9, tại một tiệm vàng khác thuộc địa bàn phường 7, thành phố Cà Mau cũng xảy ra một vụ cướp giật sợi dây chuyền vàng trọng lượng trên 1 lượng vàng 18K.
Bà Nguyễn Thị Hồng Anh - Phụ trách truyền thông Công ty THHH MTV vàng bạc đá quý Sài Gòn SJC cho biết, bà đã từng gặp nhiều cửa hiệu kinh doanh vàng nhập vàng SJC về bán nhưng lại không có bảo vệ canh gác, không gắn trang thiết bị báo động và điều này làm tăng nguy cơ mất an toàn trong việc bảo vệ tài sản của tiệm vàng.
Chủ tiệm vàng trước hết cần bảo vệ chính mình
Khi liên tiếp các vụ án trộm cướp tiệm vàng xảy ra, nhiều tiệm vàng mới bắt đầu cảnh giác hơn trong việc bảo vệ tính mạng và tài sản cho mình. Ông Phạm Văn Tám, Phó Chủ tịch Hiệp hội Kim hoàn TPHCM gợi ý: “Đã mở tiệm kinh doanh vàng, nhất thiết phải bố trí nhân viên bảo vệ, trang bị còi báo động, đầu tư các thiết bị an ninh và camera quan sát kể cả từ xa”.
Trao đổi với PV Lao Động, Trung tá Đào Trung Hiếu - Chuyên gia tội phạm học (Bộ Công an) phân tích: Loại tội phạm thực hiện hành vi cướp tài sản thường có những hành vi rất liều lĩnh, manh động, thủ đoạn tinh vi. Trước khi gây án, thủ phạm thường có bước thăm dò khá kỹ lưỡng mục tiêu, tìm hiểu địa hình địa vật, đường đi lối lại, quy luật hoạt động của cơ sở ngân hàng, quan sát hệ thống an ninh để phát hiện sơ hở của công tác bảo vệ, lựa chọn thời gian, chuẩn bị vũ khí, tính toán phương án tiếp cận, cách thực hiện hành vi cướp và tẩu thoát khỏi hiện trường…
Các cơ sở bán bán vàng cần phải thường xuyên cập nhật tình hình, nắm được những phương thức, thủ đoạn của tội phạm cướp giật này từ đó đề cao cảnh giác, chuẩn bị sẵn sàng phương án đối phó: Bước đầu cần phải trang bị các kỹ năng, kiến thức trong việc phòng chống tội phạm, có chuông báo động, liên lạc ở những vị trí gần với nhân viên để thông báo khi cần thiết. Về tài sản, các cơ sở kinh doanh cũng cất kỹ những tài sản có giá trị, không cần thiết trưng bày ban đêm. Lực lượng bảo vệ an ninh tại các cơ sở tài chính, tín dụng cần có nghiệp vụ, kỹ năng, quản lý xe ra vào để ứng phó với các loại tội phạm, chú trọng kỹ năng phát hiện dấu hiệu bất thường, kỹ năng xử lý tình huống cướp xảy ra. Trang bị vũ khí được pháp luật cho phép sử dụng, để đội ngũ nhân viên bảo vệ có khả năng phòng vệ, ngăn chặn các vụ cướp.
Theo Đại tá Phạm Trường Dân - (Đại biểu Quốc hội khóa XIII, nguyên Phó Giám đốc Công an tỉnh Quảng Nam), cần phải tập huấn kỹ cho các nhân viên cửa hàng có thể ứng phó với các tình huống khi gặp tội phạm cướp giật để có thể đảm bảo an toàn trước hết cho tính mạng của con người. “Phải đặt sự an toàn về tính mạng, sức khoẻ lên hàng đầu, có thể giao tài sản cho chúng, tuyệt đối không nên manh động, liều lĩnh ôm bắt, vật lộn với tên cướp trong tay có vũ khí nguy hiểm. Trong lúc tiếp xúc với đối tượng, cần giữ bình tĩnh, kín đáo quan sát, ghi nhớ các đặc điểm về trang phục, hình dáng, cử chỉ, giọng nói, độ tuổi… để cung cấp cho cơ quan điều tra về sau. Tận dụng tối đa thời cơ đối tượng sơ hở, bí mật báo tin cho cơ quan Công an gần nhất” - Đại tá Dân nói.
“Hiệp sĩ” Trần Văn Hoàng, trưởng nhóm săn bắt cướp TPHCM chia sẻ kinh nghiệm đối phó với tội phạm trộm cướp tiệm vàng: Những kẻ đi cướp tiệm vàng đa phần là thành phần bất hảo, nghiện ngập và có kinh nghiệm trong trộm cướp, nên việc đối phó các đối tượng này hết sức thận trọng. Nhiều người có tâm lý tiếc của, nên chống trả để bảo vệ tài sản là điều rất nguy hiểm. Tài sản bị bọn chúng cướp đi, cơ quan điều tra có thể thu hồi lại được nhưng tính mạng con người mất đi thì không thể làm sống lại được.