Từ 1.1.2020, theo Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia, việc bán, cung cấp, khuyến mại rượu, bia cho người chưa đủ 18 tuổi là vi phạm pháp luật. Bên cạnh đó, các cửa hàng có bán rượu, bia phải niêm yết thông báo không bán cho người dưới 18 tuổi.
Trao đổi với Lao Động ngày 30.12, luật sư Diệp Năng Bình (Đoàn luật sư TP Hồ Chí Minh) cho biết, vấn đề cấm bán, cung cấp, khuyến mại rượu, bia cho người chưa đủ 18 tuổi, pháp luật Việt Nam đã có hệ thống văn bản tương đối đầy đủ từ trước đến nay. Các Nghị định 40/2008/NĐ-CP về sản xuất, kinh doanh rượu đã có quy định cấm bán rượu cho người dưới 18 tuổi; Nghị định 73/2010/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh và trật tự, an toàn xã hội đã quy định.
Ngoài ra, đã có Nghị định 94/2012/NĐ-CP ngày 12.11.2012 của Chính phủ về sản xuất và kinh doanh rượu, và các giải pháp phòng ngừa và ngăn chặn việc tiếp cận và sử dụng rượu bia và đồ uống có cồn khác của người dưới 18 tuổi…
Tuy nhiên theo luật sư Bình, cảnh nhiều em đang còn ngồi trên ghế nhà trường tham gia uống bia rượu vẫn diễn ra vì những quy định này sau một thời gian được báo chí tuyên truyền thì rơi dần vào quên lãng, và không ai thực hiện. Bên cạnh đó, các cơ quan có trách nhiệm dường như cũng quên hướng dẫn và giám sát thực hiện, nên chẳng ai sợ cả.
Nói về tính khả thi việc cấm bán rượu, bia cho người chưa đủ 18 tuổi, được qui định trong Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia, luật sư Quách Thành Lực (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho biết, việc quy định cấm bán rượu cho người dưới 18 tuổi là một quy định đúng đắn, đưa hệ thống pháp luật nước ta đến gần hơn với quy định của các nước tiên tiến trong lĩnh vực bảo vệ trẻ em, rất phù hợp với xu hướng phát triển của xã hội.
Tuy nhiên, thực tiễn lại cho thấy trẻ em cũng có thể đi mua rượu một cách dễ dàng, hoạt động bán lẻ rượu và bán rượu để sử dụng tại chỗ gần như bị buông lỏng hoàn toàn và không phải chịu bất kỳ một cơ chế quản lý nào. Rõ ràng đây là vấn đề khó, nan giải. Nó không khác mấy so với luật cấm hút thuốc là nơi công cộng ban hành vừa qua, khi các cơ quan chức năng không biết ai phạt, phạt ai.
Ngoài ra theo luật sư Lực, việc từ chối bán rượu cho người dưới 18 tuổi sẽ khó khả thi do ảnh hưởng tới nguồn thu của chính họ.
Để biết người mua chưa 18 tuổi, luật sư Lực cho biết, việc xác định tuổi sẽ chỉ được các cửa hàng thực hiện với khách hàng có vẻ bề ngoài trong độ tuổi cần cân nhắc, khoảng 25 tuổi trở xuống. Các giấy tờ được chấp nhận để chứng minh độ tuổi là CMND, hộ chiếu, giấy phép lái xe, thẻ sinh viên,… Do vậy, nhân viên bán rượu nên kiểm tra giấy tờ của khách và có quyền từ chối đối với khách hàng không đủ điều kiện và pháp luật cũng nên quy định cụ thể điều này.
Trên thực tế vẫn có không ít người trẻ đi mua rượu với danh nghĩa “mua hộ”, không ít nhà tự nấu rượu rồi cho con em mình uống.
Theo luật sư Lực, cơ quan có thẩm quyền cần sớm ban hành văn bản hướng dẫn, yêu cầu các đơn vị, ban, ngành liên quan nhanh chóng xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện, chỉ đạo các lực lượng chức năng tăng cường kiểm soát chặt chẽ hoạt động kinh doanh rượu, xử lý nghiêm hành vi vi phạm.
