Là người xây dựng pháp luật song lại vi phạm
Sáng 26.4, sau một ngày nghỉ, Viện KSND TP Hà Nội đã đưa ra quan điểm đối đáp với phần trình bày của bị cáo Vũ Huy Hoàng (cựu Bộ trưởng Công thương), Phan Chí Dũng (cựu Vụ trưởng Vụ Công nghiệp Nhẹ, Bộ Công thương) và bào chữa từ luật sư của hai bị cáo.
Theo Viện Kiểm sát, cơ quan công tố đã truy tố bị cáo Vũ Huy Hoàng có vai trò chính, xuyên suốt quá trình chuyển quyền sử dụng đất từ Nhà nước sang tư nhân, gây thiệt hại hơn 2.700 tỉ đồng là có căn cứ.
Thực tế, khu đất 2-4-6 Hai Bà Trưng (quận 1, TPHCM) đang do Nhà nước quản lý, rồi chuyển sang Sabeco Pearl. Khu đất này, hồ sơ pháp lý, dự án có từ năm 2007.
Theo đại diện Viện Kiểm sát, Tổng công ty cổ phần Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) là doanh nghiệp Nhà nước (có vốn Nhà nước trên 50%, từ 2007 - 30.6.2015).
"Vì vậy trong cáo trạng nêu Sabeco có hơn 89% vốn Nhà nước thì phải là doanh nghiệp Nhà nước. Luật sư chưa hiểu thì về đọc lại", công tố viên nói.
Việc nêu Sabeco là doanh nghiệp Nhà nước, để thể hiện quyền, quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp của các đối tượng, tổ chức liên quan.
Theo đó, trách nhiệm của ông Vũ Huy Hoàng, Phan Chí Dũng là phải thực hiện nhiệm vụ, chức năng, quyền hạn theo Luật doanh nghiệp năm 2005, sửa đổi bổ sung năm 2014.
Rõ nhất điều 43 Luật quản lý sử dụng vốn, nêu rõ, quản lý bằng các bộ phận quản lý vốn, công tác tổ chức, bổ nhiệm, phân công, quyết định các vấn đề, quan trọng nhất quyết định các phương án kinh doanh của doanh nghiệp.
"Việc luật sư nói các bị cáo không có trách nhiệm quản lý vốn tại Sabeco là sai", Viện Kiểm sát khẳng định. Tại Nghị định 91 năm 2015, nhắc lại Điều 43 Luật trên, lúc đó ông Hoàng giữ chức bộ trưởng, là người đầu tiên phải chịu trách nhiệm về quản lý vốn tại Sabeco. Bị cáo Dũng cũng là người quản lý vốn tại Sabeco. Chính vì các bị cáo có trách nhiệm quản lý tài sản, lẽ ra phải làm đúng pháp luật, song các bị cáo đã làm sai, sai ngay từ đầu.
Bị cáo Hoàng là Bộ trưởng, thành viên Chính phủ, năm 2012, tham gia vào quá trình ban hành nghị quyết 26. Nghị quyết 26 nhắc lại, nếu đã đang đầu tư phải thoái vốn ngay, không được đầu tư ngoài ngành. Song bị cáo là người xây dựng pháp luật nhưng lại vi phạm pháp luật.
Bị cáo Hoàng, Dũng thừa biết không thực hiện đầu tư ngoài ngành, không có tài chính, còn phải nộp phạt. Thế nhưng trong văn bản của bị can Hồ Thị Kim Thoa (nguyên Thứ trưởng Bộ Công thương, hiện bỏ trốn), vẫn yêu cầu Sabeco phải tìm đối tác kinh doanh.
Sau khi nhận chỉ đạo, Sabeco báo cáo lên, bị cáo Hoàng xuất hiện thể hiện tại bút tích chỉ đạo Sabeco lựa chọn đối tác song phải báo cáo bộ. Điều này thể hiện việc chỉ đạo trực tiếp thậm chí quyết định của bị cáo Hoàng.
Lời bào chữa của các bị cáo là nguỵ biện
Tại cuộc họp 29.3.2016, lúc đó chỉ còn hơn 1 tuần bị cáo Hoàng nghỉ hưu, thực tế theo quy định của Đảng, bị cáo không tham gia điều hành, song vẫn chủ trì cuộc họp quyết định giá cổ phần thấp hơn thực tế.
Từ kết luận của cuộc họp, ngày 1.4.2016, bị can Hồ Thị Kim Thoa ký văn bản thông báo nêu rõ, Bộ trưởng đã quyết định giá hơn 13.000 đồng/cổ phiếu, gửi cho ông Hoàng. Bị cáo Hoàng đã không phản hồi gì.
Quá trình điều tra không chỉ có người tại Sabeco, còn nhiều người khác khai, bị cáo Hoàng đã kết luận giá cổ phần thoái vốn trên. Đến tại phiên toà những ngày vừa qua, chỉ có bị cáo Hoàng chối bỏ kết luận giá hơn 13.000 đồng/cổ phần. Còn lại, bị cáo Dũng thừa nhận việc giá này.
"Rõ ràng hành vi của hai bị cáo lấy giá thấp so với thị trường. Hành vi đó trực tiếp gây thiệt hại. Chỉ đạo giá này là sai. Theo quy định, việc thoái vốn phải công khai minh bạch", Viện Kiểm sát nói.
Các luật sư cho rằng không có thiệt hại xảy ra, Viện Kiểm sát thấy, hành vi của bị cáo Hoàng, Dũng quyết định giá hơn 13.000/cổ phần, ngay thời điểm đó đã thiệt hại hơn 16 tỉ đồng.
Tuy nhiên, so với thẩm định giá của Hội đồng thẩm định giá Trung ương, giá thoái vốn thời điểm đó là hơn 31.000 đồng/cổ phần. Như vậy, thiệt hại là hơn 269 tỉ.
Viện Kiểm sát cho rằng, nếu không ngăn chặn kịp thời, thì Nhà nước mất hẳn quyền sử dụng đất với lô đất vàng trên. Lúc đó, tự hỏi các bị cáo ngồi đây có đủ tiền để bồi thường Nhà nước hay không.
Như vậy thiệt hại là có, song Viện Kiểm sát đã đề nghị toà yêu cầu UBND TPHCM huỷ bỏ quyết định cho thuê, thu hồi khu đất trên để quản lý. Vì lý do đó, Viện Kiếm sát không yêu cầu các bị cáo bồi thường.
Viện Kiểm sát thấy đây là mấu chốt gây thiệt hại của vụ án, hành vi của bị cáo Hoàng là xuyên suốt. Từ đó, Viện Kiểm sát thấy có đủ căn cứ kết luận bị cáo Hoàng, Dũng phạm tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí".
Có thể nói rằng, các bị cáo đã để lại những dấu chân trên con đường phạm tội. Lời bào chữa của các bị cáo là nguỵ biện, chối bỏ sai phạm.
