Vậy trường hợp nào, bị can sẽ được tại ngoại?
Luật sư Trần Phi Đại - Đoàn Luật sư TPHCM – cho biết, theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, biện pháp ngăn chặn nhằm phục vụ điều tra có thể bị hủy bỏ hoặc thay thế trong một số trường hợp nhất định.
Điều 122 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định về đặt tiền để bảo đảm như sau:
1. Đặt tiền để bảo đảm là biện pháp ngăn chặn thay thế tạm giam. Căn cứ tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi, nhân thân và tình trạng tài sản của bị can, bị cáo, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án có thể quyết định cho họ hoặc người thân thích của họ đặt tiền để bảo đảm.
2. Bị can, bị cáo được đặt tiền phải làm giấy cam đoan thực hiện các nghĩa vụ:
a) Có mặt theo giấy triệu tập, trừ trường hợp vì lý do bất khả kháng hoặc do trở ngại khách quan;
b) Không bỏ trốn hoặc tiếp tục phạm tội;
c) Không mua chuộc, cưỡng ép, xúi giục người khác khai báo gian dối, cung cấp tài liệu sai sự thật; không tiêu hủy, giả mạo chứng cứ, tài liệu, đồ vật của vụ án, tẩu tán tài sản liên quan đến vụ án; không đe dọa, khống chế, trả thù người làm chứng, bị hại, người tố giác tội phạm và người thân thích của những người này.
Trường hợp bị can, bị cáo vi phạm nghĩa vụ cam đoan quy định tại khoản này thì bị tạm giam và số tiền đã đặt bị tịch thu, nộp ngân sách Nhà nước.
...
5. Người thân thích của bị can, bị cáo được Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án chấp nhận cho đặt tiền để bảo đảm phải làm giấy cam đoan không để bị can, bị cáo vi phạm các nghĩa vụ quy định tại khoản 2 Điều này, nếu vi phạm thì số tiền đã đặt bị tịch thu, nộp ngân sách Nhà nước. Khi làm giấy cam đoan, người này được thông báo về những tình tiết của vụ án có liên quan đến bị can, bị cáo.
Theo Thông tư liên tịch 06/2018/TTLT-BCA-BQP-BTC-VKSNDTC-TANDTC tùy loại tội phạm là ít nghiêm trọng, nghiêm trọng, rất nghiêm trọng hay đặc biệt nghiêm trọng mà mức đặt tiền khác nhau.
Cụ thể, mức đặt tiền là 30 triệu đồng đối với tội phạm ít nghiêm trọng; 100 triệu đồng đối với tội phạm nghiêm trọng; 200 triệu đồng đối với tội phạm rất nghiêm trọng; 300 triệu đồng đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
Tuy nhiên, Thông tư 06/2018/TTLT-BCA-BQP-BTC-VKSNDTC-TANDTC cũng nêu cơ quan điều tra, viện kiểm sát, tòa án có thể quyết định mức tiền phải đặt để bảo đảm thấp hơn nhưng không dưới 1/2 mức tương ứng trên, trong một số trường hợp đặc biệt: bị can, bị cáo là thương binh, bệnh binh…
Như vậy, việc bà Nguyễn Phương Hằng xin tại ngoại để phục vụ điều tra là có cơ sở pháp lý, nhưng thực tế liệu bị can này có được cho tại ngoại hay không còn phụ thuộc vào quyết định của các cơ quan có thẩm quyền.
Trường hợp được tại ngoại thì sẽ phải đáp ứng các nghĩa vụ đã cam đoan theo quy định của pháp luật. Nếu vi phạm sẽ bị bắt giam trở lại và tịch thu số tiền đã đặt để được tại ngoại.
