Phiên toà sơ thẩm do Phó Chánh toà hình sự TAND Hà Nội - thẩm phán Trần Nam Hà - làm chủ toạ, dự kiến kéo dài trong 20 ngày (từ ngày 3.1.2024).
Trong đó, ông Nguyễn Thanh Long cùng Nguyễn Huỳnh - cựu thư ký của ông Long; Phạm Xuân Thăng - cựu Bí thư Tỉnh uỷ Hải Dương, Phạm Duy Tuyến - cựu Giám đốc CDC Hải Dương, Nguyễn Minh Tuấn - cựu Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế Bộ Y tế, Nguyễn Nam Liên - cựu Vụ trưởng Vụ Kế hoạch tài chính Bộ Y tế, Trịnh Thanh Hùng - cựu Vụ phó Vụ Khoa học và Công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ bị xét xử về tội "Nhận hối lộ".
Bị cáo Nguyễn Thanh Long có 4 luật sư tham gia bào chữa; Phạm Xuân Thăng có 2 luật sư bảo vệ quyền và lợi ích tại phiên toà sơ thẩm...
Bị cáo Phan Quốc Việt - Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty Việt Á và cấp phó Vũ Đình Hiệp bị xét xử về hai tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" và "Đưa hối lộ". Phan Tôn Noel Thảo và Hồ Thị Thanh Thảo - trợ lý tài chính và thủ quỹ của Việt Á bị xét xử tội "Đưa hối lộ".
Phan Quốc Việt có 4 luật sư tham gia bào chữa. Vũ Đình Hiệp được 1 luật sư bào chữa...
Ông Chu Ngọc Anh - cựu Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ và ông Phạm Công Tạc - cựu Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ bị xét xử về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí".
Bị cáo Chu Ngọc Anh được 1 luật sư tham gia bảo vệ quyền và lợi ích tại phiên sơ thẩm.
25 người còn lại bị cáo buộc "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng, Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ và Lợi dụng ảnh hưởng với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi".
Theo cáo trạng, đầu năm 2020, khi COVID-19 bùng phát mạnh, Phan Quốc Việt biết chủ trương nghiên cứu sinh phẩm phục vụ phòng chống dịch nên xin cùng tham gia đề án.
Ngay sau khi được chuyển giao quy trình nghiên cứu kit xét nghiệm, Phan Quốc Việt giao cấp dưới tiếp tục phát triển để sản xuất, rồi xin cấp phép lưu hành, kinh doanh thương mại.
Để được tham gia nghiên cứu, cấp số đăng ký lưu hành sản phẩm, hiệp thương giá, Phan Quốc Việt bị cáo buộc đưa hối lộ 106 tỉ đồng, trong đó có 3 triệu USD và 4 tỉ đồng (tổng 82 tỉ đồng) chi cho 6 quan chức.
Cụ thể, ông Long bị cáo buộc nhận 2,25 triệu USD (51 tỉ đồng), ông Hùng nhận 350.000 USD (8 tỉ đồng), ông Tuấn nhận 300.000 USD (6,9 tỉ đồng), ông Nguyễn Huỳnh nhận 54 tỉ đồng (trong đó, đưa cho ông Long 50 tỉ đồng, hưởng lợi 4 tỉ đồng), ông Nam Liên nhận 100.000 USD (khoảng 2,3 tỉ đồng).
Trong giai đoạn bán kit xét nghiệm, Phan Quốc Việt đưa hối lộ cho Giám đốc CDC Hải Dương Phạm Duy Tuyến 27 tỉ đồng.
Ông Long và thư ký Nguyễn Huỳnh bị cáo buộc đã "can thiệp, chỉ đạo" giúp Công ty Việt Á được Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành kit xét nghiệm, hiệp thương giá.
Hai bị cáo này sau đó còn gợi ý, đề nghị Việt đưa tiền.
Chứng cứ của cơ quan điều tra cho thấy, vào dịp gần Tết Nguyên đán 2021, ông Long chỉ đạo Huỳnh bảo Phan Quốc Việt đưa một triệu USD để "xử lý công việc".
Lần thứ hai, Phan Quốc Việt đưa một triệu USD cũng do ông Long đề nghị. Còn thư ký Huỳnh trong một lần nói mua ôtô phải vay ngân hàng nên được Việt chỉ đạo cấp dưới chuyển 2 tỉ đồng.
Ngoài ra, Phan Quốc Việt còn "cảm ơn" ông Nguyễn Văn Trịnh - cựu cán bộ Văn phòng Chính phủ 200.000 USD, ông Chu Ngọc Anh 200.000 USD, Phạm Công Tạc 50.000 USD (1,1 tỉ đồng).
Cơ quan điều tra phân tích, khoản nhận trên là tiền "hưởng lợi" do lợi dụng chức vụ, quyền hạn. Các cán bộ trên được xác định "không có sự bàn bạc, gây khó khăn" để Việt phải đưa tiền nên không cấu thành hành vi đưa, nhận hối lộ.
Trong năm 2020 và 2021, Việt Á đã sản xuất 8,7 triệu kit test và tiêu thụ được 8,3 triệu sản phẩm. Doanh nghiệp được nhà nước thanh toán 2.250 tỉ đồng và bị cáo buộc hưởng lợi bất chính 1.235 tỉ đồng.
