Trong ngày 21.10, vụ án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi tiếp tục với phần bảo vệ quyền lợi của bị đơn dân sự gồm 5 nhà thầu tham gia dự án này.
Theo cáo buộc, tuyến cao tốc Đà Nẵng - Quảng Nam giai đoạn 2, từ TP Tam Kỳ đến TP Quảng Ngãi, có 5 gói thầu: Gói A1 giá trị 47,5 tỉ đồng do liên danh Tổng công ty Xây dựng số 1 (CC 1) và Lotte E&C (Hàn Quốc) cùng thực hiện;
Gói A2 giá trị 129 tỉ đồng do tập đoàn công trình giao thông tỉnh Sơn Đông (Trung Quốc) thực hiện; gói A3 trị giá 85 tỉ đồng do tập đoàn công trình giao thông tỉnh Giang Tô (Trung Quốc) thực hiện; gói A4 trị giá 127 tỉ đồng do tập đoàn Lotte E&C (Hàn Quốc) thực hiện và gói A5 trị giá 71 tỉ đồng do Posco E&C (Hàn Quốc) thực hiện.
Trong phần luận tội, đại diện Viện KSND Hà Nội ngoài đề nghị mức án với 22 bị cáo, còn đề xuất họ phải liên đới bồi thường thiệt hại hơn 460 tỉ đồng, bị đơn phải bồi hoàn giá trị 5 gói thầu, theo hợp đồng đã ký với Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc (VEC).
Tại phần tranh luận, luật sư Nguyễn Trọng Nghĩa, bảo vệ quyền nghĩa lợi cho 2 nhà thầu gồm Tập đoàn xây dựng tỉnh Sơn Đông và Giang Tô (Trung Quốc) cho biết, ngoài dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, tập đoàn Sơn Đông còn là nhà thầu thi công cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, Nhà máy xử lý rác Sóc Sơn (Hà Nội).
Với chất lượng thi công cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, luật sư cho biết, hai nhà thầu khẳng định đã thực hiện đúng hợp đồng, với quy chuẩn chủ đầu tư yêu cầu. Đến nay chất lượng công trình vẫn đảm bảo, "các thiếu sót hỏng hóc chỉ mang tính cục bộ, sửa chữa được".
Luật sư Nghĩa nói, hai thân chủ "phản đối toàn bộ yêu cầu bồi thường thiệt hại của chủ đầu tư VEC" với lý do, không có căn cứ pháp lý.
Thứ nhất, Việt Nam - Trung Quốc đều là thành viên của Công ước New York 1988, trong đó quy định, các quốc gia thành viên công nhận thỏa thuận bằng văn bản, cam kết đưa ra trọng tài xét xử mọi tranh chấp đã và có thể phát sinh giữa các bên, dù là quan hệ hợp đồng hay không.
"Tòa án của một quốc gia thành viên khi nhận đơn kiện về một vấn đề mà hai bên đã có thỏa thuận, sẽ đưa vấn đề đến trọng tài, trừ khi tòa thấy thỏa thuận trên không có hiệu lực, không hiệu quả hoặc không thể thực hiện được", luật sư Nghĩa viện dẫn Công ước.
Căn cứ hai, từ chính hợp đồng giữa hai nhà thầu và chủ đầu tư VEC, bất cứ tranh chấp nào phát sinh từ hợp đồng cũng đều giải quyết cuối cùng bởi trọng tài quốc tế.
Do đó, về phần dân sự trong vụ án hình sự cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, hai nhà thầu Trung Quốc cho rằng không phải đối tượng bị xem xét hay truy tố hình sự trong vụ án. Họ đề nghị tòa xem lại thẩm quyền của Tòa án Việt Nam trong xét xử tranh chấp liên quan đến hợp đồng.
Thứ ba về tố tụng, luật sư cho rằng 2 nhà thầu không nhận được bất kỳ văn bản tài liệu quyết định nào từ cơ quan tố tụng: từ thông báo tư cách tố tụng, quyết định trưng cầu giám định, kết luận giám định, kết luận điều tra, cáo trạng, quyết định đưa vụ án ra xét xử.
"Chốt lại, trong vụ án, nếu xác định nếu nhà thầu có lỗi thì không chỉ riêng nhà thầu mà nhiều đơn vị khác, như tư vấn giám sát, tư vấn thiết kế... nên việc Viện Kiểm sát chỉ yêu cầu các nhà thầu bồi thường là không đúng", luật sư trình bày.
Đồng quan điểm, luật sư và đại diện hai nhà thầu Hàn Quốc, Lotte E&C và Posco E&C phản đối việc VEC yêu cầu các nhà thầu bồi thường với lý do "giám định kết luận không đúng, không chính xác, không đủ sức thuyết phục".
Nhà thầu Việt Nam duy nhất CC1 không đồng thuận việc Viện Kiểm sát yêu cầu các bị cáo bồi thường khi đánh giá đây là người lao động mà lợi nhuận doanh thu thì nhà thầu được hưởng, nên để nhà thầu chịu trách nhiệm với các thiệt hại, nếu có, sẽ hợp lý hơn.
Nữ đại diện CC1 nói "vô cùng phản đối" khi một số luật sư bào chữa cho các bị cáo thuộc VEC cho rằng nhà thầu được hưởng lợi nhiều nhất nên các bị cáo thuộc nhà thầu.
Bà mong HĐXX "nhân văn và công minh" để giảm án cho không chỉ riêng hai bị cáo thuộc gói thầu CC1 phụ trách mà cho tất cả 20 người còn lại.
Ngày mai toà tiếp tục làm việc.
