Nhà báo Esther Wojcicki, đồng thời là chuyên gia giáo dục người Mỹ nuôi dạy cả ba con gái thành tài. Susan, con cả, là CEO của YouTube với khối tài sản năm 2021 là 815 triệu USD. Con gái thứ hai, Janet là bác sĩ, nhà nhân chủng học nổi tiếng.
Còn con gái út Anne là người đồng sáng lập và CEO của công ty phân tích gene 23andMe - được tạp chí Time bình chọn là Phát minh của năm vào 2008. Anne trở thành tỉ phú về mặt giấy tờ khi công ty huy động thành công 3,5 tỉ USD vào năm 2021.
Lời cảnh báo đầu tiên bà Esther đưa ra cho các phụ huynh là: Các ông bố bà mẹ đang làm quá nhiều điều cho con cái. “Đây chính là khởi nguồn cho khái niệm ‘cha mẹ trực thăng’ - chỉ những người liên tục tháo gỡ mọi trở ngại để con cái không bao giờ phải đối mặt với khó khăn”, bà viết.
Cha mẹ phải ngừng nuông chiều con cái
Cha mẹ càng tin tưởng để con cái tự làm mọi việc, lũ trẻ càng tự tin. Chìa khoá là cha mẹ cần hướng dẫn con theo trình tự: “Bố hoặc mẹ làm, sau đó chúng ta cùng làm, cuối cùng con có thể tự làm”.
Điều này có thể được luyện tập hàng ngày từ những việc nhỏ nhất như:
Thức dậy: Yêu cầu con đặt báo thức của riêng mình.
Mặc quần áo: Hãy để con chọn trang phục của riêng mình.
Bữa sáng/trưa/tối: Giao cho trẻ những công việc đơn giản như khuấy bột bánh hoặc nấu cơm, nhặt rau, cắt trái cây, rửa hộp cơm trưa và dọn bàn ăn.
Chuẩn bị sẵn balô: Yêu cầu con xem qua danh sách những thứ cần mang theo vào ngày hôm đó.
Lập kế hoạch: Hãy để con nghĩ ra các hoạt động cuối tuần hoặc sau giờ học.
Kiểm tra bài tập về nhà: Không đúng 100% câu trả lời cũng không sao. Hãy để con học hỏi từ những sai lầm.
Việc nhà là điều đặc biệt quan trọng. Rửa chén là một việc lớn trong gia đình Esther. Ba người con đều đứng trên một chiếc ghế đẩu nhỏ đặt cạnh bồn và rửa bát đĩa sau bữa tối.
“Khi cả nhà đi chợ hoặc siêu thị, tôi yêu cầu các con lấy hai cân táo. Chúng phải chọn ra những trái táo ngon như tôi đã dạy, và xem trọng lượng trên cân”, bà Esther chia sẻ. Nếu giỏ hàng vượt quá ngân sách, bà sẽ nhờ con quyết định xem nên bỏ bớt cái gì.
Đừng lo lắng về sự hoàn hảo
Bà Esther mong các con tự xếp chăn gối mỗi sáng. Dù chiếc giường do con trẻ dọn có thể trông như thể chúng vẫn đang ngủ trong đó, nhưng bà không bao giờ đòi hỏi các con phải xếp vuông vức, đẹp đẽ. “Chỉ cần chúng làm được hàng ngày là tôi vui rồi”, bà bày tỏ.
“Thông thạo có nghĩa là làm điều gì đó nhiều lần đến mức cần thiết để làm cho đúng. Một giáo viên dạy viết đã dạy tôi điều này”, Esther phân tích.
Bà kể lại thời còn đứng lớp. Theo quan niệm vào những năm 80 và 90, một giáo viên giỏi là người cho đề bài khó đến mức đánh trượt nhiều học sinh. Nhưng những đứa trẻ bị điểm kém trong bài kiểm tra đầu tiên của Esther cảm thấy không thể cố gắng và mất động lực để cải thiện vì chúng đã tụt lại rất xa so với xuất phát điểm của bạn bè.
Esther đã cho những học sinh này cơ hội để sửa lại bài luận bao nhiêu lần tùy thích. Điểm số dựa trên sản phẩm cuối cùng. Đến ngày kiểm tra thật, học sinh của bà đã đạt điểm 90/100 trong các kỳ thi cấp tiểu bang. “Chính sự học hỏi và làm việc chăm chỉ là điều tôi muốn thấy từ học sinh, chứ không phải việc đạt điểm cao ngay từ đầu”, Esther cho hay.
Trẻ con thông minh hơn bạn nghĩ
Esther nhấn mạnh, bà không nói rằng, phụ huynh nên bắt con làm những việc chúng không thể hiểu hoặc không có khả năng, hay để con chơi trên đường phố nếu không an toàn, hoặc yêu cầu con tự đi bộ đến cửa hàng nếu đó là nơi an ninh kém.
Ý tưởng bà Esther hướng tới là dạy con cái cách đương đầu với những gì cuộc đời bất ngờ ném vào chúng. Một trong những bài học quan trọng nhất mà bà đã dạy các con là: "Điều duy nhất con có thể kiểm soát là cách phản ứng với mọi việc".
"Khi bạn tin tưởng để con trẻ đưa ra quyết định và tôn trọng điều đó, chúng sẽ bắt đầu cảm thấy gắn kết với cha mẹ hơn, tự tin và được trao quyền tự quyết. Một khi điều đó xảy ra, con bạn có thể tiến rất xa", Esther bày tỏ.
