Hành trình xây dựng “vành đai xanh”
Tới thăm thôn Hội Thành 2 - xã Xuân Hội vào một ngày cuối tháng 8, chúng tôi tìm gặp cụ Nguyễn Lán (SN 1930), cựu chiến binh từng đi qua hai cuộc kháng chiến hào hùng của dân tộc, cả đời bám biển bảo vệ dân làng.
Ngồi trong căn nhà nhỏ ngay cạnh chân đê biển giữa bạt ngàn phi lao, cụ Lán cho biết, đây là nơi vợ chồng cụ sinh sống hơn 30 năm qua. Dù được con cái vận động, nhưng cụ vẫn quyết sống cạnh biển để tiện cho việc bảo vệ rừng.
Cụ Lán kể, tuổi thơ của cụ gắn liền với cái nắng, cái gió, vị mặn mòi của biển nên sau khi rời quân ngũ, cụ trở về quê hương, tiếp tục nghề đi biển truyền thống của cha ông.
Nhiều năm bám biển, chứng kiến vùng cửa biển bị tàn phá nghiêm trọng, nhiều nhà cửa bị cuốn trôi, cụ quyết định đưa cả gia đình ra bãi cát trống để dựng nhà, vừa đi biển, vừa mua phi lao về trồng.
Năm 1986, cụ Lán viết đơn xin chính quyền địa phương giao đất, vay mượn làng xóm mua hàng vạn cây phi lao trồng dọc bờ biển Xuân Hội.
“Để phi lao sống được tại nơi đất cát khô cằn này cần phải lựa chọn giống cẩn thận, cây con phải có phần ụ đất bọc dưới rễ, có đắt hơn một chút nhưng cây chất lượng hơn, rễ phát triển nhanh”, cụ Lán chia sẻ.
Đến nay, sau 35 năm “ăn nằm” với biển cả, bãi cát trắng ngày nào giờ đã trở thành “vành đai xanh” dài hơn 2km chạy dọc bờ biển Xuân Hội, bao bọc cả làng quê yên bình.
Nhiều lần bị kẻ gian đe dọa
Dẫn chúng tôi tham quan quanh khu rừng, cụ Lán nói, để giữ được rừng không dễ, nhiều lần cụ bị kẻ gian đe dọa. Nếu như không có sự gan dạ của một người lính thì cụ đã bỏ từ lâu.
“Có lần, tôi phát hiện hai người xã bên vào rừng chặt trộm cây, tôi hô hoán, bị bọn chúng đánh gãy 7 chiếc răng, mất 1 đốt ngón tay út”, cựu binh già giãi bày. Vợ con khuyên cụ bỏ việc bảo vệ rừng, nhưng cụ không nhượng bộ. Gần như ngày nào, cụ cũng đi bộ hàng giờ để tuần tra rừng phi lao.
Nhiều người tới hỏi mua phi lao có đường kính từ 15-17 cm với giá 80 – 100 nghìn đồng/cây nhưng cụ quyết không bán. Cụ Lán nói “Bán cây đồng nghĩa với việc bán đi tính mạng của biết bao người dân bám biển nơi đây, công sức bao năm gây dựng của mình sẽ chỉ là con số không”.
Không chỉ trồng rừng, cựu binh Nguyễn Lán còn được biết đến với tên gọi “cha nuôi” của rất nhiều người. Bởi cụ từng cứu sống hơn 50 người từ Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh không may trôi dạt từ ngoài bờ biển vào, chỉ riêng xã Xuân Hội đã có đến 13 người.
“Ở cái tuổi gần đất xa trời biết là nguy hiểm khi lao ra biển cứu người nhưng tôi không còn lựa chọn nào khác. Còn sức, tôi còn giữ rừng, còn cứu người đuối nước”, cụ Lán cười nói.
Ông Nguyễn Tiến Thành – Phó Chủ tịch UBND xã Xuân Hội cho biết: “Chúng tôi rất biết ơn và ghi nhận những đóng góp của cụ Lán với dân làng xã Xuân Hội. Việc trồng rừng phi lao của cụ góp phần chống xâm nhập mặn, giảm thiểu thiệt hại do hạn mặn gây ra với đời sống cư dân trong vùng”.
