PV Báo Lao Động nhận được phản ánh của các hộ dân tại thôn Nhân Nghĩa, Làng Qua và Phố Hóp thuộc xã Báo Đáp, huyện Trấn Yên (Yên Bái) về việc nhà máy chế biến Graphite trên địa bàn gây ô nhiễm môi trường.
Ngày 26.8, có mặt tại khu vực này, PV ghi nhận một nhà máy rộng khoảng hơn 30ha, được xây dựng trên một quả đồi, nằm trên tuyến đường tỉnh 166, đoạn qua địa phận xã Báo Đáp. Bên cạnh công ty là khu tập trung đông dân cư sinh sống.
Trước cửa nhà máy là chốt bảo vệ, đằng sau là khu bãi tập kết với hàng tấn nguyên vật liệu, phía dưới chân đồi là khu hồ thủy lợi Nhân Nghĩa màu đen kịt, có mùi hóa chất bốc lên.
Ông Phạm Văn Thịnh (thôn Nhân Nghĩa, xã Báo Đáp) cho biết: "Những ngày mưa xuống nắng lên, mùi khét nồng nặc, gia đình phải đi sơ tán, khi nào hết mùi mới có thể trở về nhà".
Theo ông Thịnh, nhà máy đã ngừng sản xuất từ năm 2019, nhưng thi thoảng vẫn hoạt động sấy quặng, mỗi lần hoạt động tình trạng ô nhiễm lại xảy ra.
Sống sát bờ hồ Nhân Nghĩa, gia đình bà Nguyễn Thị Huế cho hay, sau sự cố vỡ đập bùn thải tràn vào hồ Nhân Nghĩa từ năm 2017, đến nay nhà máy này vẫn chưa khắc phục hết ô nhiễm nguồn nước, gia đình vẫn chưa thể nuôi trồng thủy sản.
Bà Huế chia sẻ: "Nước hồ ngày xưa màu xanh giờ chuyển sang màu xanh đen kịt, nhiều bụi cỏ gần cống nước thải bị chết khô, không khí thường xuyên xuất hiện mùi khét gây khó thở".
Qua tìm hiểu của PV, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Tập đoàn Graphite Việt Nam là chủ đầu tư nhà máy Chế biến Graphite tại xã Báo Đáp, huyện Trấn Yên với tổng số vốn là 1.068 tỉ đồng, trên diện tích 33ha.
Nhà máy đi vào hoạt động thử nghiệm từ năm 2016 và hết giấy phép hoạt động thử năm 2019.
Trong quá trình hoạt động thử, nhà máy này nhiều lần bị người dân kiến nghị, tố cáo vì gây ra thiệt hại ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến đời sống người dân trong khu vực.
Năm 2017, công ty này bị xử phạt 70 triệu đồng, tước quyền sử dụng giấy phép khai thác khoáng sản trong thời hạn 1 tháng và phải khắc phục hậu quả do làm ô nhiễm hồ thủy lợi Nhân Nghĩa và nguồn nước sạch sinh hoạt do sự cố vỡ đập chứa bùn thải gây thiệt hại nặng nề cho người dân sinh sống khu vực hạ lưu.
Ông Nguyễn Minh Châu, Trưởng thôn Nhân Nghĩa, xã Báo Đáp cho biết, trước đây người dân nhường đất để xây dựng nhà máy với mong muốn doanh nghiệp đến giúp người dân có nhiều công ăn, việc làm hơn.
Ông Châu buồn bã thừa nhận: "Ban đầu, khi đến nhà máy hứa hẹn về đảm bảo môi trường. Nhưng thực tế đến nay hậu quả chính người dân phải hứng chịu là quá lớn".
Trao đổi với PV, ông Vi Việt Trung, Bí thư Đảng ủy xã Báo Đáp cho biết: "Đây là vấn đề rất nóng của địa phương, cử tri luôn chất vấn, kiến nghị trong các kỳ họp từ nhiều tháng nay".
Qua phản ánh của người dân, cơ quan chức năng cũng đã tiến hành xác minh nhưng chưa phát hiện hoạt động của nhà máy nên chưa tiến hành xử phạt.
Tuy nhiên, trước những kiến nghị đó, chính quyền xã mong muốn có sự vào cuộc quyết liệt từ cơ quan chuyên môn và cấp có thẩm quyền để buộc doanh nghiệp phải xử lý chất thải, xả thải ra môi trường theo đúng tiêu chuẩn quy định, ông Trung cho hay.
Vị Bí thư xã này cũng cho rằng: "Cần thanh kiểm tra lại toàn bộ quy trình và công nghệ xử lý ô nhiễm môi trường của nhà máy".
Trao đổi với PV, ông Nguyễn Đức Dục - Chi cục trưởng Chi cục bảo vệ môi trường tỉnh Yên Bái cho biết: "Sau khi tiếp nhận phản ánh của người dân, chúng tôi sẽ lập đoàn kiểm tra, xử lý nghiêm nếu có vi phạm".
